Phân tích những nhân vật đó nêu ra câu hỏi tại sao lại ít dân quần đùi áo số sau đó bước vào văn phòng điều hành các CLB lớn như thế ở Anh?
KHÔNG TỚI 10%
Hiện có khoảng hơn 120 giám đốc các kiểu trong ban điều hành của 20 CLB Premier League, theo thống kê sơ bộ của báo Anh Daily Mail. Không tới 10 người trong số đó là có kinh nghiệm bóng đá trực tiếp, dù là cựu HLV hay cựu cầu thủ. Đó là những con số rất khó hiểu.
Đáng nói hơn, điều tương tự cũng đúng ở LĐBĐ Anh FA, nơi chỉ 1 trong 12 thành viên Ủy ban điều hành có kinh nghiệm trực tiếp trên sân. Chủ tịch FA Greg Dyke nói ông muốn thấy nhiều cựu cầu thủ trong giới lãnh đạo liên đoàn hơn, nhưng không ai biết khi nào điều đó sẽ xảy ra.
Các cầu thủ bóng đá có thể không có kinh nghiệm trong lĩnh vực kinh doanh như các giám đốc thương mại hay quản trị nhân sự như các giám đốc nhân sự, nhưng không lý gì họ lại không học được những điều đó. Tất nhiên là với lượng tiền bạc khổng lồ đang đổ vào Premier League hiện giờ, các ông chủ, nhất là chủ ngoại, sẽ đòi hỏi những người giỏi nhất trong văn phòng điều hành, nhưng những người giỏi nhất không nhất thiết không được là cầu thủ.
Cựu cầu thủ có thể đưa ra nhiều ý kiến quan trọng và mang tới giá trị độc nhất vô nhị cho đội bóng. Họ hiểu bóng đá, hiểu chính các cầu thủ và hiểu cơ chế vận hành của một đội bóng. Quan trọng hơn, họ mang tới sự ổn định, tính kế thừa và cảm giác rõ ràng về truyền thống cũng như bản sắc của đội bóng, để xây dựng nên những giá trị cốt lõi, điều đang bị đe dọa vì làn sóng chủ ngoại tràn ngập Premier League hiện giờ.
Nhiều CLB Anh sử dụng cựu cầu thủ làm đại sứ thương hiệu, nhưng hầu hết họ không tham gia vào quá trình ra quyết định và điều hành. Một phần lý do cũng là từ chính các cầu thủ. Quá giàu có và nổi tiếng, hầu hết những người chơi chuyên nghiệp ở Premier League không có nhu cầu cấp bách học hỏi và chuẩn bị cho một tương lai không bóng đá.
Bạn chỉ cần được khoác áo Chelsea hay Man City, thậm chí là ngồi dự bị, 2-3 mùa giải, là đã có thể sống tương đối trong phần đời còn lại. Vì thế, họ thiếu những yêu cầu cần thiết, bằng cấp, kinh nghiệm, chứng chỉ… để đảm nhận các công việc điều hành.
Các CLB không mở cửa phòng điều hành cho cựu binh như Gerrard
Trong khi ở Đức chẳng hạn, nhiều cầu thủ dù đã chơi ở Bundesliga vẫn không bỏ việc học hành và không ít tuyển thủ Đức là dân có bằng cấp chính quy hẳn hoi ngoài bóng đá, thì ở Anh, số cầu thủ học cho xong đại học rất hiếm. Nhưng nói đi cũng phải nói lại, chắc chắn sẽ luôn có những cầu thủ Premier League đủ thông minh, chăm chỉ và tham vọng để tiếp tục theo đuổi sự nghiệp bóng đá với vai trò giám đốc kỹ thuật hay thậm chí là giám đốc thương hiệu, nhưng cơ hội của họ còn khá ít ỏi.
CÓ HỌC CÓ HƠN
Trong những cuộc bầu cử chủ tịch FIFA sắp tới, Luis Figo đã được nhắc tên. Anh có lẽ không nhiều cơ hội, nhưng cựu siêu sao người BĐN, sau khi từng khoác áo cả Barcelona và Real Madrid, nói thông thạo 5 thứ tiếng và là nhà điều hành rất tích cực của nhiều sáng kiến từ thiện, cả của riêng anh và hợp tác. Điều đó làm nên sự khác biệt. Cũng đáng nhắc rằng chủ tịch UEFA đang bị đình chỉ, Michel Platini, cũng từng là một cầu thủ lừng lẫy.
Trong khi ở Đức, Pháp, TBN hay Italia, con đường từ sân bóng tới phòng điều hành là khá rõ ràng, thì ở Anh, hành trình đó vẫn khá mờ mịt. Khi Niall Quinn trở thành chủ tịch Sunderland năm 2011, tưởng như cựu tiền đạo người Ireland sẽ mở đầu cho cả một trào lưu mới, nhưng điều đó đã không xảy ra. Quinn khăn gói rời CLB chỉ sau 4 tháng ở vai trò chỉ đạo và từ đó tới nay không có thêm cầu thủ nào làm được điều đó nữa.
Txiki Begiristain ở Manchester City từng giành nhiều danh hiệu với Barcelona, có 22 lần khoác áo ĐT TBN, và giờ đang là giám đốc bóng đá tại Etihad, nhưng ông cũng khởi nghiệp điều hành của mình ở Barca. Bóng đá Anh không thiếu những cựu danh thủ có tài quản trị kiểu đó, như Steve Coppell, đã chơi hơn 1.000 trận, hay Ron Atkinson. Những Gary Neville, Steven Gerrard, Frank Lampard… hẳn cũng đủ năng lực và trí tuệ để điều hành một đội bóng, nhưng cho tới giờ, hoặc CLB không mở ra khả năng đó, hoặc họ đã chọn những con đường dễ dàng hơn, như BLV hay sang Mỹ thi đấu.
Cầu thủ giải nghệ không nhất thiết phải trở thành HLV, họ có thể là giám đốc tiếp thị, quảng cáo, kinh doanh, tuyển mộ cầu thủ… và có thể thành công, chỉ là Premier League cần có thêm cách khuyến khích những người hùng cũ trên sân bóng làm được điều đó.
Ở Ajax chẳng hạn, ban huấn luyện thì đương nhiên gồm toàn những người cũ: Frank de Boer, Dennis Bergkamp và Winston Bogarde. Nhưng ngay cả trong phòng điều hành cũng là các gương mặt đã thành huyền thoại tại Amsterdam: Marc Overmars và Edwin van der Sar. Bayern Munich là một ví dụ nổi bật khác sẽ được phân tích kỹ ở bài tiếp theo.
Nhìn vào số cựu cầu thủ Liverpool và Man United hiện đang làm BLV bóng đá ở giải Ngoại hạng, bạn sẽ tự hỏi tại sao các đội bóng đó không tích cực hơn trong việc mời họ về làm việc cho mình. Ông chủ ngoại là một phần lý do, khi các CLB hàng đầu của Anh giờ đều thuộc sở hữu nước ngoài. Arsenal (Stan Kroenke-Mỹ), Man United (gia đình Glazer-Mỹ), Chelsea (Roman Abramovich-Nga), Liverpool (John W. Henry-Mỹ và Fenway Sports Group) và Man City (Sheikh Mansour và các tỉ phủ Abu Dhabi) đều chỉ tin ở những mô hình quản trị bài bản được họ áp dụng vào mọi doanh vụ trên toàn cầu, hơn là những thứ như truyền thống, giá trị lịch sử và các cựu quần đùi áo số.
Tất cả những điều đó, rốt cuộc, chỉ là sự thiệt thòi cho bóng đá Anh.
* Đăng nhập hoặc Đăng ký tài khoản để
bình luận và chia sẻ nhanh hơn