ĐT Anh của Southgate: Kiên nhẫn, học tập Bồ Đào Nha lẫn Pháp

Theo sát kế hoạch

ĐT Anh mang tới EURO một đội hình nhiều cầu thủ trẻ, giàu tham vọng và cống hiến. Bên cạnh đó, họ còn sở hữu đội hình những ngôi sao chất lượng như Harry Kane, Marcus Rashford, Jadon Sancho, Phil Foden, Raheem Sterling, Jack Grealish hay Mason Mount... Dẫu vậy, ĐT Anh lại trình diễn lối chơi nhạt nhòa đến khó tin. Thậm chí, với CĐV, Anh đang "giấu bài" quá kỹ đến mức khiến những trận đấu của họ không thu hút được sự quan tâm nhiều như Bồ Đào Nha, Pháp, Bỉ, Italia hay thậm chí là Hungary hay Đan Mạch. 

Nhưng nếu nhìn về tổng thể, Anh...không sai, ít nhất là cho tới trước khi họ đối đầu với Ukraine tại tứ kết. Đơn giản bởi Anh vẫn đang là đội duy nhất chưa thủng lưới ở EURO 2020. Southgate có thể bị chỉ trích bởi thứ bóng đá "ru ngủ" đến nhàm chán mà ĐT Anh đang sử dụng lúc này nhưng cần phải thừa nhận, nó đang đạt hiệu quả cao đến khó tin. 

Những gì Southgate vạch ra ở chiến dịch này đã được tính toán rất kỹ và ông không hề bị ảnh hưởng bởi những lời chỉ trích từ nhiều phía. Từ việc Anh giành chiến thắng nào ở vòng bảng, cần hòa đối thủ nào và thu được điểm số bao nhiêu để tránh gặp đối thủ nào ở vòng knock-out nhằm có vé thuận lợi cho hành trình chinh phục đỉnh cao EURO. Hay đơn giản như việc Anh cần có mặt ở vị trí nào để hạn chế việc rời Wembley di chuyển tới 1 địa điểm khác. Và mãi tới trận gặp Ukraine sắp tới, Anh mới phải sang Italia đá tứ kết.

Chưa hết, Southgate đã thể hiện sự linh hoạt trong việc huấn luyện ở các đội hình khác nhau và với các nhân sự khác nhau, vì vậy không có gì có thể xảy ra với các cầu thủ. Việc hiểu rõ cách làm việc của Southgate khiến cho các cầu thủ Anh luôn ở trong tư thế sẵn sàng và chưa ai thấy anh chàng nào bức xúc với cách lựa chọn người của thày. Chẳng hạn như Southgate đã dành nhiều thời gian nói chuyện với Grealish để giải thích tầm quan trọng của việc sử dụng anh ta từ băng ghế dự bị.

Đây là giải đấu tìm ra nhà vô địch, không phải là giải đấu trường kỳ như giải VĐQG. Tại giải VĐQG, bạn có thể sửa chữa khi sai lầm nhưng ở các giải như EURO, World Cup... mọi thứ phải được tính toán chi tiết. Thậm chí phải tính toán được điểm rơi phong độ và trao gửi niềm tin đúng chỗ. Do vậy, Southgate đang cố gắng xây dựng động lực và niềm tin và biết rằng nếu mình đột ngột thay đổi cách tiếp cận, điều đó sẽ khiến các cầu thủ bị mất bình tĩnh.

Học Bồ Đào Nha và Pháp

Steve Holland, trợ lý của Southgate tại ĐT Anh đã dành một quãng thời gian nhất định để nghiên cứu mọi trận đấu của Bồ Đào Nha khi họ giành chức vô địch EURO 2016 và sau đó ngốn hàng giờ để xem vì sao Pháp lên đỉnh World Cup 2018.

Ông Holland tiếp đấy soạn ra 1 cuốn tài liệu có tên "Cách giành chiến thắng" để gửi cho FA và Southgate. Trong khi đó Southgate đề xuất ý tưởng chấp nhận rủi ro thấp nhưng trong tầm kiểm soát. Hiểu đơn giản, không cần sút quá nhiều mà hiệu quả, đồng thời phòng ngự lùi sâu để chờ đợi thời cơ.

Tuy nhiên, cách tiếp cận phòng ngự lùi sâu và chờ đợi tới loạt penalty này lại là đặc trưng cho các thất bại của Anh trước thời Southgate. Điều đó càng được thể hiện rõ hơn ở trận Anh đánh bại Đức với tỷ số 2-0 tại vòng 1/8, Tam Sư thi đấu chắc chắn, mạnh mẽ và tận dụng tốt mọi cơ hội mà họ có được. Thống kê ở trận Anh - Đức cho thấy, Tam Sư sút 5 lần, trúng đích 4 và có 2 bàn thắng. Hiệu suất trong mơ đối với mọi đội bóng.

Đội hình không cố định

ĐT Anh không sử dụng cùng 1 đội hình trong 34 trận gần đây. Lần gần nhất Anh đá cùng 1 đội hình là ở World Cup 2018 khi gặp Thụy Điển (tứ kết) và Croatia (bán kết). Nhưng phải thấy rằng, từ World Cup 2018 đến nay, việc Anh sử dụng tốt sơ đồ 3 hay 4 hậu vệ đang mang lại hiệu quả lớn cho Southgate. Chẳng hạn như việc các cầu thủ đã quen với cách vận dụng đó và ai cũng có thể thi đấu mà không bị choáng ngợp.

Điều đó ngược hẳn với Pháp. Hãy nhìn cách ĐKVĐTG thua Thụy Sỹ khi Deschamps chuyển sang sơ đồ 3 trung vệ rồi những Pavard hay Rabiot đảm nhiệm vai trò wingback. Sơ hở, sai lầm lập tức phơi bày. Chỉ khi Deschamps quay về với sơ đồ 2 trung vệ, mọi thứ mới ổn hơn với Pháp. Điều đó cho thấy, Southgate đã có sự chuẩn bị dài hơi cho vấn đề này.

Điều tồi tệ nhất có thể xảy ra là gì?

Southgate đã nói điều này với các cầu thủ bởi mọi sự chuẩn bị dù tốt đến đâu thì khi nhập trận, tất cả đều có biến số. Đương nhiên họ vẫn nhớ về trận thua bạc nhược trước Iceland ở EURO 2016, bị loại ở World Cup 2010 và World Cup 2018. Bên cạnh đó là những thất bại tồi tệ trên chấm luân lưu mà Southgate là nhân chứng rõ ràng nhất của kỳ EURO 1996. Cú đá hỏng tai hại đó khiến Southgate bị coi là tội đồ, nó trở thành vết sẹo trong lòng ông từ đó tới bây giờ. Đôi khi nỗi sợ thất bại còn lớn hơn cả chính thất bại.

Nhưng chính Southgate đã xóa bỏ nỗi sợ hãi đó và tạo ra một mạng lưới an toàn, có nghĩa là các cầu thủ có thể thực hiện với một chút tự do hơn trong tâm trí của họ về những gì có thể xảy ra. Không phải ngẫu nhiên mà Southgate và các cầu thủ có cùng một thông điệp: không có lý do gì “sợ hãi quá khứ”. Đây là về việc tạo ra lịch sử của chính họ. Đó là lý do vì sao Southgate có thể tự hào về việc đưa Anh trở thành đội đầu bảng vào vòng 1/8 mà không bị thủng lưới và sau đó là thành tích đánh bại Đức ở 1 trận đấu lớn kể từ sau World Cup 1966.

Như Marcus Rashford từng nói: “Chúng tôi muốn giành chiến thắng theo cách của của người Anh - thể hiện một thứ bóng đá hay, làm việc chăm chỉ cùng nhau, ghi bàn và kiến ​​tạo". Bản thân Southgate cũng luôn nhắc nhở các học trò rằng họ là một khối thống nhất chứ không phải là tập hợp của các ngôi sao riêng lẻ đến từ các CLB. Họ chiến đấu cho vinh quang của nước Anh chứ không phải từ cá nhân. Cách làm đó của Southgate rất có chủ đích. Nó tạo ra sự hài hòa, thúc đẩy sự quyêt tâm, khát khao và lòng tự tôn dân tộc. 

Rashford thậm chí đã nói về việc tạm hoãn một ca phẫu thuật vai để cùng ĐT Anh chinh phục EURO 2020 mặc dù điều đó có thể ảnh hưởng đến việc cầu thủ này phải nghỉ thi đấu giai đoạn đầu mùa giải 2021/22 tại Man United. Quyết định của Rashford lập tức được tán thưởng và ngưỡng mộ. Điều đó sẽ không bao giờ xảy ra với các thế hệ trước của ĐT Anh. Với những gì Southgate và các học trò đang thể hiện, hãy tin, họ đang bước những bước chắc chắn trong hành trình giành chức vô địch EURO đầu tiên trong lịch sử.