Hương vị CAN ở chung kết EURO

Khi Pháp gặp Bồ Đào Nha ở trận chung kết EURO 2016, ông bố Faria Rivelino của Blaise Matuidi hẳn có thể đã ước trái tim mình có thể chia thành 2 nửa. Bởi Rivelino vốn là một người Angola, thuộc địa của Bồ Đào Nha, nhưng lại nhập cư vào Pháp từ những năm đầu của thập kỷ 1980 để tránh cuộc nội chiến ở quốc gia châu Phi này.

 Matuidi cùng 4 anh chị em của mình được sinh ra ở Toulouse, lớn lên tại vùng ngoại ô Fontenay-sous-Bois của Paris và giờ, vẫn có thể nói được cả tiếng Pháp lẫn tiếng Bồ Đào Nha.

Về mặt lý thuyết, tiền vệ 29 tuổi này có thể khoác áo ĐT Angola và anh cũng từng được LĐBĐ nước này mời chào khi CAN Cup 2010 tổ chức tại đây. Nhưng cuối cùng, Matuidi đã chọn phục vụ Pháp, một quyết định mà anh thừa nhận là “rất khó khăn vì tôi vẫn còn họ hàng tại Angola, và cũng chưa bao giờ quên gốc gác của mình”. Nhưng cầu thủ của PSG không phải người duy nhất rơi vào trường hợp như vậy. Ở EURO 2016, có tới 1/2 trong số 24 đội bóng có ít nhất 1 cầu thủ gốc châu Phi. 

Trở lại với trận chung kết, đội chủ nhà có tới 11 cầu thủ xuất thân từ lục địa đen, sẽ là 12 nếu tính cả Dimitri Payet, người sinh ra ở hòn đảo Reunion thuộc Pháp nằm ngoài khơi Ấn Độ Dương và gần Madagascar. Con số này của Bồ Đào Nha là 6 và riêng số cầu thủ gốc châu Phi đã chiếm 39% lực lượng của 2 đội tại EURO 2016.

HLV Didier Deschamps thậm chí thừa sức xếp nguyên một đội hình gồm toàn các cầu thủ gốc Phi tại EURO này. Trong khung thành là Mandanda (gốc CHDC Congo), các hậu vệ là Evra, Sagna (Senegal), Rami (Morocco), Umtiti (Cameroon), tuyến giữa gồm Kante, Sissoko (Mali), Pogba (Ghana), Matuidi (Angola) còn trên tuyến đầu là Coman (Guadeloupe) và Payet (Reunion). 

Vậy mà đáng ngạc nhiên là trước khi giải đấu bắt đầu, chính Deschamps lại từng bị tượng đài Eric Cantona chỉ trích là “phân biệt chủng tộc” chỉ vì gạch tên Karim Benzema (gốc Algeria) và Hatem Ben Arfa (Tunisia).

Ngịch lý ấy vẫn đang tồn tại ở nước Pháp, nơi nhà cầm quyền thì cổ xúy cho tinh thần hòa đồng “black, blanc, beur” (da đen, da trắng, da màu), còn đảng cực hữu Mặt trận quốc gia vẫn tìm cách xới lại vấn đề chủng tộc. So với 8 triệu người gốc Phi ở Pháp, con số khoảng 200.000-500.000 người có gốc gác lục địa đen khiến vấn đề này không quá gay gắt tại Bồ Đào Nha, nơi người ta vẫn coi một người gốc Mozambique (Eusebio) là cầu thủ vĩ đại nhất lịch sử. Và tại EURO 2016, chính những cầu thủ gốc Phi đã đem về vinh quang cho người Bồ.

Nani (gốc Cape Verde) là trụ cột trên hàng công Seleccao, William Carvalho (Angola) vững vàng ở tuyến giữa, Danilo (Guinea-Bissau), Renato Sanches (bố Sao Tome, mẹ Cape Verde) là những phát hiện mới tại hàng tiền vệ còn người ghi bàn duy nhất cho họ ở trận chung kết, Eder vốn có gốc gác Guinea-Bissau.