Puskas ra chân, trời nghiêng đất lệch
“Lùn thế kia thì chơi bóng thế nào được”! Chẳng hề có chuyện chế diễu đối phương, trong cái thời kỳ mà quê hương bóng đá vẫn xem cầu thủ trước tiên là những quý ông lịch lãm. Chẳng qua, thủ quân Billy Wright và đồng đội quá bất ngờ khi nhìn thấy Ferenc Puskas, nên mới buột miệng thốt ra như vậy. Họ vừa được xem một hình ảnh thật... buồn cười, khi các tuyển thủ Hungary lần lượt bước ra mặt sân Wembley.
Đấy là trận giao hữu Anh - Hungary vào tháng 11/1953. “Trận đấu của thế kỷ” bây giờ được wikipedia viết lại tường tận, chi tiết, kỹ lưỡng hơn khối trận chung kết World Cup. Suy cho cùng, cả thế giới đã mặc nhiên thừa nhận suốt nhiều thập kỷ qua: đấy là một trong những trận đấu đáng nhớ nhất, quan trọng nhất, trong lịch sử bóng đá. Quan trọng, nên mới... bất ngờ.
Làm sao các tuyển thủ Anh có thể hình dung, rằng hảo thủ Ferenc Puskas trong đội tuyển Hungary lừng lẫy danh tiếng thời ấy lại có hình thể... kỳ dị như thế. Ông lùn đã đành, lại có vẻ mất cân đối vì cái bụng béo phục phịch. Puskas giống như một tay đô vật đã giải nghệ hơn là một cầu thủ bóng đá. Rút cuộc, đội tuyển Anh cao ngạo bị Hungary hạ nhục thế nào, ai nấy đều biết. Ở đây chỉ xin nói thêm về huyền thoại Puskas.
Sau này, Billy Wright huấn luyện Arsenal và có thói quen bắt các cầu thủ xem băng ghi hình, mỗi tuần một buổi, để phân tích chiến thuật. Cũng đúng mỗi tuần một lần, ông lại bị các cầu thủ đề nghị... cho xem lại bàn thắng của Puskas trong “trận đấu của thế kỷ”. Wright luôn đáp ứng, để rồi cả ông lẫn các cầu thủ vừa cười, vừa phục, trước pha bóng mà họ chẳng biết đã xem bao nhiêu lần.
Puskas sở hữu cái chân trái cực "dị"
Wright ập vào tranh bóng, gần như “ăn chắc”. Trong tình huống không còn giải pháp hợp lý nào, Puskas bỗng dùng đế giày chân trái kéo bóng về phía sau. Chỉ trong khoảnh khắc, chân của Wright quét qua khoảng trống vốn là nơi quả bóng đã nằm trước đó.
Và, trong sự kinh ngạc của tất cả những ai được tận mắt xem khi ấy, Puskas tung ngay cú sút căng như trái phá, chính xác như đặt, để ghi bàn. Vấn đề là ở chỗ: đã kéo bóng về phía sau thì không thể sút ngay trong nhịp ấy. Càng không thể sút căng như thế được. Đã vậy, đấy còn là cú sút thành bàn, khi đã bị hậu vệ Billy Wright - một tượng đài trên quê hương bóng đá - truy cản gắt gao.
Phản bóng đá! Phản cả khoa học! Nhưng, thế mới là huyền thoại Puskas. Ông có tuyệt chiêu rất khó tưởng tượng: sút bóng mà không cần đà, không cong đầu gối. Hoặc giả, người xem nghĩ thế. Làm sao để sút được như vậy, đấy là bí ẩn của Puskas!
Ông không bao giờ xử lý bóng bằng chân phải, càng không chơi bóng bổng bao giờ. Chỉ có mỗi bàn chân trái. Ông ghi 84 bàn trong 85 lần khoác áo Hungary, 508 bàn trong 521 lần khoác áo Honved và Real Madrid. Gần như mỗi trận 1 bàn!
Năm 1961, Real gặp Atletico Madrid. Puskas sút phạt hàng rào mà không cần chạy lấy đà. Pằng! Quả bóng bay như nã đạn vào góc cao khung thành. Nhanh đến nỗi trọng tài... không công nhận. “Xin lỗi, nhưng tôi chưa thổi còi”. Không hề gì. Sút lại. Puskas vẫn đứng ngay chỗ cũ, sút kiểu cũ, bóng vẫn đi đúng quỹ đạo cũ, và vào lưới ngay vị trí cũ. Hàng thủ Atletico thì vẫn bàng hoàng như cũ!
Lực sĩ Pele chẳng cần cao to
Nói đến bóng đá Brazil là phải nói đến phẩm chất nghệ thuật chứ không phải tố chất lực sĩ. Cầu thủ Brazil phải điều khiển bóng bằng chân, không chơi bóng bổng. Họ phải khéo léo hơn là mạnh mẽ. Nhưng thật ra, Pele trở thành “Vua bóng đá” vì ông có đủ mọi tố chất cần có. Điêu luyện, khôn ngoan, đẹp mắt, sáng tạo? Đành rằng như thế, nhưng Pele còn mạnh mẽ, tốc độ, cứng rắn, chính xác... Tất cả gói gọn trong chiều cao 1m73, khá khiêm tốn trong giới VĐV đỉnh cao.
Khi Pele ghi bàn vào lưới chủ nhà Thụy Điển, ấn định tỷ số 5-2 cho Brazil trong trận chung kết World Cup 1958, đấy là một pha đội đầu. Hơn thế nữa, Pele xuất phát sau vài mét, nhưng ông vừa đến trước, vừa bật nhảy cao hơn hậu vệ Bengt Gustavsson (1m82) trong đội hình Thụy Điển.
Cái cách mà Pele vừa chạy, vừa bật nhảy để chuyển pha bóng dài và bổng của đồng đội thành bàn thắng tại World Cup 1958 diễn ra trước “siêu phẩm Superman” của Robin Van Persie hơn nửa thế kỷ. Và nên nhớ, đấy là một trong những bàn thắng lịch sử, chứ chẳng phải một pha ghi bàn thông thường nào.
Vua bóng đá Pele sở hữu kỹ thuật cá nhân trời cho
Garry Jenkins viết về Pele trong cuốn “The Beautiful Team”: Pele kết hợp được sức mạnh và tốc độ của một VĐV chạy nước rút với sự bùng nổ của một VĐV thể dục, sự cứng rắn cả về thể xác lẫn tinh thần của một võ sĩ quyền Anh. Thêm vào đó là tầm nhìn của chiến lược gia, khả năng quan sát của một viên tướng, và trí tưởng tượng của người nghệ sỹ.
Ông chiến thắng các hậu vệ cao hơn mình bằng khả năng bật nhảy và dễ dàng loại bỏ cả hàng hậu vệ bằng tốc độ. Khi ghi bàn vào lưới Benfica ở Cúp Liên lục địa 1962, Pele đón quả tạt của Pepe bằng cú nhảy xa khoảng 7m. Ở một pha ghi bàn khác, cũng trong trận ấy, các hậu vệ lao vào người Pele để phạm lỗi, nhưng chính họ lại bật trở ra, theo đúng nghĩa đen!
Tóm lại, kể cả khi cần tỏa sáng theo hơi hướng lực sĩ, Pele vẫn dễ dàng trở thành lực sĩ trên sân cỏ, mà không nhất thiết cứ phải cao to.
Lùn thì dùng tay
Pele hay Diego Maradona xuất sắc hơn? Cả thế giới đã tranh cãi hàng chục năm. Duy có một điều chắc chắn: Maradona... lùn hơn. Thiên tài bóng đá Argentina đã không ít lần bật cao ghi bàn - toàn những bàn thắng đẹp, bằng chiều cao 1m65 của mình. Nhưng tất nhiên, ông tiến đến địa vị của một trong hai cầu thủ vĩ đại nhất lịch sử chủ yếu nhờ chiếc chân trái huyền thoại.
Nói một cách nghiêm túc: Maradona xuất sắc hơn Pele trong lĩnh vực kỹ thuật, và đấy không phải là cái hơn về mặt thế hệ. Pele lên ngôi vì ông quá toàn diện: chơi bóng bổng cũng rất hay, dùng thể lực để tranh chấp cũng rất mạnh. Ngược lại, Maradona mới đúng điển hình số 1 cho loại cầu thủ biết phát huy triệt để kỹ thuật chân, biết dùng tốc độ và sự nhanh nhẹn, biết phát huy cả sự khôn ngoan để bù đắp cho chiều cao khiêm nhường.
Maradona luôn tập dùng tay để ghi bàn
Hai bàn thắng nổi tiếng nhất trong lịch sử World Cup đều do Maradona ghi được, trong vòng 5 phút! Một là pha solo thần thánh mà FIFA đã công nhận là đẹp nhất World Cup xưa nay, giúp Argentina thắng Anh 2-1 ở trận tứ kết World Cup 1986. Còn lại là cú tiểu xảo cũng nổi tiếng nhất lịch sử, chỉ 4 phút trước đó.
Maradona bật cao và dùng tay đưa bóng vào lưới Peter Shilton, hệt như ông vừa đội đầu! Rất lâu sau đó, và phải nhờ những tiến bộ của khoa học kỹ thuật, người ta mới xác định quả ấy là dùng tay. “Bàn tay của Chúa” đã là cụm từ gắn liền với Maradona, với World Cup, với lịch sử bóng đá nói chung.
Lùn thì dùng tay. Bóng đá thế mới kịch tính, đa dạng, đáng xem và đáng nhớ. Maradona tiết lộ: chính ông đã âm thầm tập “chiêu ấy”, và có dịp vận dụng thật đúng lúc!
Garrincha lừa ngay khi chưa lừa
Huyền thoại Garrincha dĩ nhiên thấp bé, như mọi người đã biết. Nhưng thật ra, chiều cao 1m69 của ông là không quá lùn, như người ta tưởng. Thú vị ở chỗ, nhìn vào hình thể, dáng đi, cách chạy của Garrincha, ai cũng có ngay ấn tượng rằng ông... rất lùn. Ngay từ tên gọi đã thế: biệt danh Garrrincha nghĩa là “chú chim nhỏ” (ông tên thật là Manuel Francisco dos Santos).
Cả hai chân Garrincha đều cong, mà lại theo hình dấu ngoặc kép (chứ không phải vòng kiềng hoặc cong hình chữ X). Đã vậy lại có chân ngắn, chân dài. Lưng ông hơi còng. Tất cả tạo ra cảm giác Garrincha rất lùn. Hoặc giả người ta nghĩ ông đang khom lưng, rùn người trong khi ông đang đứng thẳng! Garrincha nổi tiếng thế giới về biệt tài lừa bóng. Kỳ thực, bản thân cái cơ thể dị dạng ấy đã là “cú lừa” ngoạn mục rồi.
Garrincha (trái) luôn tạo ấn tượng rất lùn vì dáng đi bóng kỳ lạ
CLB Botafogo giao cho hậu vệ nổi tiếng Nilton Santos kiểm tra khả năng chơi bóng của Garrincha trong buổi sát hạch trước khi tuyển mộ. Lừng lững tiến ra truy cản, Nilton Santos không ngờ ông lại bị Garrincha qua mặt một cách dễ dàng. Trong lần đối đầu tiếp theo, Nilton Santos không dám khinh địch nữa. Ông vẫn bị hạ. Cứ thế đến khi Nilton Santos phát cáu với trò lừa bóng qua háng của Garrincha và định trả đũa thì càng tai hại: ông mất thăng bằng, ngã chổng kềnh.
Nếu không thể đối phó với gã dị ấy thì tốt hơn hết phải đứng chung đội với gã! Một mặt, Nilton Santos lập tức đề nghị tuyển Garrincha vào đội. Mặt khác, ông âm thầm theo dõi cách chơi của Garrincha, cho đến khi phát hiện ra điều kỳ thú. Vì sao Garrincha lừa bóng dễ dàng dù luôn tấn công với tốc độ cao? Vì ông chẳng cần làm gì để lừa.
Ông đang chạy nhanh, đối phương lại tưởng ông đang rùn người chuẩn bị tạt hoặc sút bóng. Ông đang tiến thẳng trong khi đối phương ngỡ ông đảo người, lừa sang một bên! Thảo nào Nilton Santos, vốn được xem là hậu vệ trái hay nhất trong lịch sử bóng đá Brazil, lại bị những pha đi bóng của Garrincha biến thành trò cười, khi bản thân Garrincha còn chưa phải là cầu thủ chuyên nghiệp.
.jpg)
* Đăng nhập hoặc Đăng ký tài khoản để
bình luận và chia sẻ nhanh hơn