Tấm gương Brazil
Suốt 12 năm liền (1986-1998), đội tuyển Brazil lừng lẫy danh tiếng chỉ có đúng 1 bàn thắng do tiền vệ ghi được trong tình huống mở ở đấu trường World Cup. Vì sao? Đấy từng là một bài học mẫu mực được các chuyên gia FIFA đúc kết, ở thời kỳ mà World Cup hãy còn là “kim chỉ nam” cho giới chuyên môn nghiên cứu, học hỏi.
Đội tuyển Brazil, đặc biệt là các siêu tiền vệ Zico, Socrates, Falcao, Cerezo, được cả thế giới say mê trong thập niên 1980. Nhưng họ rút cuộc lại luôn thất bại trên đấu trường World Cup, vì tuy đá hay nhưng dễ dẫn đến... tác dụng ngược. Giới chuyên môn tại Brazil mổ xẻ và kêu gọi một sự thay đổi lớn về suy nghĩ trong cách chơi.
Khi hậu vệ Brazil lao lên tấn công (đấy luôn là sở trường tuyệt vời của bóng đá xứ sở này), thì các tiền vệ phải trụ lại giữa sân để đề phòng bị phản đòn. Kết quả của sự thay đổi mà bây giờ, không ít nhà nghiên cứu vẫn cho là một trong những cuộc cách mạng lớn nhất trong lịch sử phát triển chiến thuật bóng đá: Brazil vô địch World Cup 1994. Xứ sở túc cầu giáo đoạt lại chức vô địch sau 24 năm dài chờ đợi với tiền vệ trụ Dunga có ảnh hưởng lớn nhất! Và với... hàng trăm người biểu tình phản đối ở sân bay, trong lễ đón rước các nhà vô địch!
Chiến thuật bóng đá phát triển theo kiểu xoắn ốc. Thi thoảng, người ta lại bỗng nhận ra những đường nét cũ của thời xa xưa, chẳng qua là nó được phát triển ở một cấp độ cao hơn. Có chút gì đấy liên quan khi nhìn vào Liverpool hiện thời, giới nghiên cứu lại bỗng nhớ đến đội tuyển Brazil ngày xưa.
Các tiền vệ Liverpool phải hy sinh
Chưa hề đem lại cho Liverpool danh hiệu gì, nhưng HLV Juergen Klopp luôn được tôn trọng bởi ban đầu, ông là hiện thân của thứ bóng đá tấn công rực rỡ. Liverpool dù thua cũng vẫn ghi bàn, đá đẹp. Vấn đề của họ là thường thua đau vì lỗi hàng thủ. Năm ngoái, Klopp thắng Pep Guardiola ở Champions League.
Mùa này, Klopp lại cải thiện khả năng phòng thủ cho Liverpool một cách rõ ràng, bằng cả những hợp đồng mới lẫn những thay đổi lớn trong cách chơi. Liverpool bắt đầu làm quen với những trận “không hay nhưng vẫn thắng”. Và Liverpool mùa này đang quyết liệt cạnh tranh chức vô địch Premier League với Man City, không loại trừ khả năng tiến xa hoặc tranh chấp ngôi cao ở cả Champions League.
Giống như ĐT Brazil ngày xưa, tiền vệ Liverpool ghi bàn rất ít chẳng phải vì họ không có khả năng, mà vì quan điểm khi hậu vệ tấn công thì tiền vệ phải trụ lại giữa sân?
Do các hậu vệ thường xuyên dâng cao nên hàng tiền vệ Liverpool buộc phải lui xuống, do đó khả năng ghi bàn của tuyến giữa bị giảm hẳn
Mùa trước, cầu thủ kiến tạo hay nhất tại Premier League là Kevin de Bruyne, với 16 đường chuyền thành bàn. Ngoài các tiền vệ Man City thì không còn ai khác trong toàn giải có trên 10 pha kiến tạo thành công. Cần nhớ: De Bruyne và đồng đội ở Premier League mùa trước đã tỏ ra vượt trội đến một mức độ giống như họ ở một đẳng cấp khác.
Vậy, hãy nhìn vào con số 14 đường chuyền thành bàn của cặp hậu vệ cánh Liverpool mùa này, với riêng Andrew Robertson đã có 8 pha kiến tạo thành công sau 31 vòng.
Các hậu vệ lên tiếng
Sức tấn công dữ dội của hàng hậu vệ mới là nét chủ đạo trong cách chơi của Liverpool mùa này. Và đấy thực sự là một nét mới. Cặp hậu vệ cánh chính là nguồn bóng cho các tiền đạo, như đã nêu. Cạnh đó, các trung vệ Virgil Van Dijk, Joel Matip đều rất tích cực tham gia vào khâu ghi bàn. Số bàn thắng của Van Dijk chỉ xếp sau Xherdan Shaqiri và James Milner, trong số các tiền vệ Liverpool.
Hệ quả tất yếu: các tiền vệ Liverpool coi như “im hơi lặng tiếng”. Vấn đề là ở chỗ, tiền vệ Liverpool trong mùa bóng này chẳng những phải nhường vai diễn tấn công cho các hậu vệ, mà thật ra họ muốn tham gia tấn công nhiều hơn thì cũng rất khó. Gần đây, Liverpool mất trung vệ trụ cột Van Dijk trong trận lượt đi với Bayern Munich ở Champions League.
HLV Klopp điều tiền vệ Fabinho vào giữa hàng thủ, đá thay Van Dijk. Anh tỏ ra xuất sắc một cách khó ngờ. Đấy cũng chính là chi tiết tiêu biểu, khắc họa rõ nhất đặc điểm thủ giỏi hơn công của các tiền vệ Liverpool? Đành rằng họ không được thường xuyên lao lên ghi bàn là vì vấn đề lối chơi toàn đội.
Nhưng trong công việc quan trọng nhất của mọi tiền vệ là chuyền bóng, thì vấn đề của Liverpool cũng đã rõ như ban ngày: tính sáng tạo của các tiền vệ không cao. Tiền vệ Liverpool thiếu hẳn giá trị thủ lĩnh, không có nhiều đường chuyền độc, không có người điều phối, quyết định.
Một cách tổng quát, Liverpool tấn công bằng hàng thủ, với cặp hậu vệ cánh đưa bóng cho tiền đạo và cặp trung vệ luôn sẵn sàng ghi bàn. Còn trong tình huống co cụm hơn thì tự các tiền đạo kiến tạo cho nhau. Tiền vệ Liverpool chủ yếu chỉ hoạt động giữa sân và đáng chú ý ở các khía cạnh như tinh thần chiến đấu hoặc bản lĩnh.
Cách chơi càng rõ ràng thì đối phương càng dễ... phá. Mà khi đã bị “phá”, Liverpool lại cho thấy thêm nhược điểm nơi HLV Klopp: ông không giỏi thay người hoặc điều chỉnh chiến thuật. Gặp M.U (của Ole Gunnar Solskjaer), cứ mỗi lần Klopp thay người là một lần Liverpool lún thêm vào sự bế tắc.
Gặp Man City, Liverpool chuyển dần từ trạng thái thắng tuyệt đối sang hòa, rồi thua, vì những thay đổi của Pep Guardiola. Liverpool mất hẳn ưu thế trước Man City trong thời gian gần đây chủ yếu cũng vì họ hầu như không thể thay đổi cách chơi quen thuộc mỗi khi hàng công bế tắc.
Ai chuyền bóng để Liverpool ghi bàn? Hai trong ba cầu thủ có số đường chuyền thành bàn nhiều nhất cho Liverpool ở Premier League mùa này là các cậu vệ cánh, trong đó Andrew Robertson (ảnh) đứng đầu danh sách (8 pha kiến tạo thành công). Trent Alexander-Arnold có 6 pha kiến tạo thành công. Xen vào khoảng giữa là Mohamed Salah (7). Tiền vệ chuyền bóng thành bàn nhiều nhất ở Liverpool là James Milner chỉ có 4 pha kiến tạo thành công, đứng thứ 37 trong toàn giải. Quan điểm của Juergen Klopp Rất nhiều lần, Klopp tỏ ra tự hào về cách chơi đầy tốc độ của Liverpool. Đại khái là cầu thủ Liverpool có thể không giỏi hơn, nhưng phải chạy tốt hơn đối phương. Chạy “tốt hơn” không chỉ là nhanh hơn, mà còn nhiều hơn. Klopp cũng nêu cao quan điểm phải chơi bóng một cách đơn giản nhất có thể. Không có cách chơi nào là đúng hoặc sai, mà chỉ có những cách chơi khác nhau. Cách chơi của Liverpool, trên nguyên tắc, dĩ nhiên không thể đi đôi với tính sáng tạo. |
* Đăng nhập hoặc Đăng ký tài khoản để
bình luận và chia sẻ nhanh hơn