Quái kiệt Gascoigne, từ siêu phẩm đến… phế phẩm

“Bàn thắng đó đã làm thay đổi tất cả. Nó tiếp niềm tin cho chúng tôi để tự tin vào tới bán kết”, Steve McManaman nói. “Gascoigne là người hùng của tôi, nhất là khi chứng kiến bàn thắng của ông ấy vào lưới Scotland”, Wayne Rooney phát biểu. Người Anh tôn thờ siêu phẩm của Gazza tại EURO 1996. Còn UEFA chọn bàn thắng đó vào Top 10 khoảnh khắc vĩ đại nhất lịch sử EURO.

Đó là khi Paul Gascoigne nhận bóng từ Darren Anderton, gẩy bóng tinh tế qua đầu Colin Hendry mà không cần quan sát, trước khi sút tung lưới Scotland ngay khi bóng chưa chạm đất. Tất cả diễn ra trong chớp mắt cho thấy bản năng thiên tài của Gazza. Nhưng hãy chú ý pha ăn mừng sau đó: Gazza chạy tới phía cầu môn Scotland nằm lăn ra mặt cỏ, còn các đồng đội xịt nước tới tấp vào miệng số 8.

Họ muốn truyền tải thông điệp gì? Hãy nhớ lại vài tuần trước đó, Gascoigne và một số tuyển thủ Anh bị chộp được cảnh thác loạn trong hộp đêm ở chuyến du đấu Hong Kong. Tràn ngập các mặt báo Anh ngày hôm sau là cảnh Gazza ngồi dựa vào ghế, đầu ngửa ra sau cho các người đẹp rót bia vào miệng. Bữa tiệc ăn chơi trác táng đó được báo giới Anh đặt tên “ghế nha khoa” (theo tư thế ngồi tương tự khi chữa răng). Và tất nhiên, Gazza cùng đám McManaman, Sheringham trở thành đề tài chỉ trích vì thói ăn chơi ngay trước thềm giải đấu mà người Anh đặt tham vọng vô địch.

Gascoigne coi thường tất cả. Anh vẫn ghi bàn, vẫn tỏa sáng, và vẫn diễn lại hoạt cảnh “ghế nha khoa” như muốn trêu ngươi tất cả. Nếu bàn thắng vào lưới Scotland là siêu phẩm để đời của Gascoigne thì pha ăn mừng sau đó là một “phế phẩm” khó tẩy rửa, giống như con ma men đã ăn sâu vào máu và tàn phá sự nghiệp của một trong những cầu thủ vĩ đại nhất xứ sương mù.  

Với một Gascoigne thăng hoa, ĐT Anh chỉ chịu dừng bước ở bán kết khi thua người Đức trên chấm luân lưu 11 mét. Đó cũng là thành tích tốt nhất từ trước tới nay của Tam sư trong lịch sử tham dự EURO (nếu không tính EURO 1968 chỉ có 4 đội tham dự, Anh đứng hạng ba). Nếu may mắn hơn, lứa cầu thủ tài năng với những Paul Gascoigne, David Platt, Stuart Pearce, Teddy Sheringham, David Seaman, Gareth Southgate, Alan Shearer xứng đáng trở thành nhà vô địch châu Âu.  

Và đó cũng là đỉnh cao cuối cùng của siêu sao lắm tài nhiều tật Paul Gascoigne. Tiền vệ sinh năm 1967 sau đó tiếp tục đóng vai trụ cột giúp ĐT Anh vô địch giải giao hữu Tournoi de France 1997 (giải Tứ hùng trước thềm France 1998), và đóng góp đáng kể trên hành trình vòng loại World Cup 1998. Nhưng sát ngày lên đường sang Pháp dự World Cup, Gazza bị HLV Glenn Hoddle gạch tên khỏi danh sách ĐT Anh. Vẫn là lý do quen thuộc: Gazza bị phát hiện trốn đội đi chơi đêm với người bạn thân, DJ Chris Evans. Sự nghiệp tưởng như vẻ vang trong màu áo Tam sư khép lại một cách lãng nhách với tiền vệ 31 tuổi.

Đó chỉ là một trong vô vàn bi kịch của cầu thủ có lối sống phóng túng này. Paul Gascoigne sở hữu tài năng “không cầu thủ Anh nào sánh bằng kể từ World Cup 1966” theo nhận xét của Sir Alex Ferguson. Nhưng mặt tối trong con người Gazza lại vùi lấp tài năng của anh. Mắc chứng nghiện rượu từ khi còn trẻ, Gazza tự giết chết sự nghiệp của mình trong cuộc sống sa đọa về đêm với những cuộc vui tới bến. Gascoigne còn được xem là “truyền nhân” đích thực của George Best, một tượng đài “nghiện rượu” khác của bóng đá Anh.

20 năm kể từ sau màn trình diễn ấn tượng tại EURO 1996, Gascoigne ở tuổi 49 đã có ngoại hình tiều tụy của một ông lão, và thường xuyên trở thành đề tài “cám cảnh” trên các mặt báo lá cải. Ngay cả một cuộc sống bình thường cũng là mơ ước với cựu danh thủ lừng lẫy này. Đỉnh cao và vực sâu như trộn làm một trong cuộc đời Gazza, như pha ăn mừng của một ma men ngay sau một bàn thắng để đời.