Bóng đá Thụy Sỹ bây giờ thế nào?

Họ có CLB Goteborg hoặc Malmo từng thành công trên đấu trường 3 cúp châu Âu. Bóng đá Thụy Sỹ thì không thể có một “bộ sưu tập” tương ứng. Cũng như Thụy Sỹ chắc sẽ không bao giờ biết đến một trận chung kết World Cup, như điều mà bóng đá Thụy Điển từng được trải nghiệm (tại World Cup 1958). Tóm lại, Thụy Sỹ xếp dưới Thụy Điển về mặt truyền thống trong môn bóng đá.

Nhưng, Thụy Sỹ đâu có trông cậy vào truyền thống để được góp mặt tại World Cup này. Họ đang bay trên đôi cánh của Granit Xhaka, Xherdan Shaqiri, Blerim Dzemaili, Valon Behrami, Haris Seferovic, Ricardo Rodriguez, nói chung là những cầu thủ mà chỉ mới nghe qua tên họ, chúng ta đã biết ngay đấy không phải là người Thụy Sỹ “gốc”. 

Hồi Thụy Sỹ gặp Albania tại VCK EURO 2016, có một đề tài hy hữu: không biết “người Albania” trong hàng ngũ Thụy Sỹ đông hơn, hay “người Thụy Sỹ” trong hàng ngũ Albania đông hơn. Trong màu áo Thụy Sỹ, Granit Xhaka khi ấy đối đầu với người anh ruột Taulant Xhaka bên phía Albania!

Bóng đá phản ánh xã hội. Mà xã hội châu Âu thì ai cũng biết: quá nhiều thay đổi trong suốt thập kỷ gần đây. Ranh giới giữa các trường phái bóng đá nổi tiếng đã bị xóa nhòa. Cuộc đụng độ tranh quyền vào tứ kết World Cup giữa Thụy Điển và Thụy Sỹ cũng vậy. Đây không bao giờ là cuộc so đọ đẳng cấp giữa hai nền bóng đá nữa. Cái hơn về truyền thống của Thụy Điển không còn liên quan gì nữa, đơn giản vì đội tuyển Thụy Sỹ bây giờ không còn là đội Thụy Sỹ như ngày xưa nữa.

Tại World Cup 2006, Thụy Sỹ âm thầm làm nên một kỷ lục cực khó: đấy là đội bóng duy nhất từng dự World Cup mà không thủng lưới bàn nào. Sau khi giữ nguyên mành lưới ở vòng bảng, Thụy Sỹ hòa 0-0 với Ukraine ở vòng 1/8 và bị loại vì thua trong loạt sút luân lưu 11m. Đấy chính là “bóng đá Thụy Sỹ” mà người ta từng biết đến. Nền bóng đá không thể gọi là nhỏ nhưng cũng chẳng bao giờ lớn ở khu vực Trung Âu này chịu nhiều ảnh hưởng của bóng đá Đức. 

Họ lấy hiệu quả làm đầu, chơi bóng bằng kỷ luật chiến thuật hơn là tài năng. Một đội Thụy Sỹ thành công trước tiên là một Thụy Sỹ an toàn, chắc chắn, không thua. Chiến thắng thì càng tốt, tùy theo hoàn cảnh cụ thể. Nhưng, thắng với giá trị nghệ thuật đi kèm thì đấy là điều quá “xa xỉ”, đối với nền bóng đá Thụy Sỹ đầy hạn hẹp.

Chỉ mới hơn chục năm trôi qua, mà hình ảnh “chuẩn Thụy Sỹ” tại World Cup 2006 đã hoàn toàn tan biến. Bây giờ là một Thụy Sỹ với 22/23 cầu thủ trong danh sách dự World Cup đến từ các CLB nước ngoài. Bây giờ là một Thụy Sỹ không có hình hài cố định, vì thành phần quá đa dạng. Thụy Sỹ bây giờ có thể ghi bàn thắng đẹp và thành công vang dội bất cứ lúc nào. Họ cũng có thể thất bại vì kỷ luật lỏng lẻo, vì thiếu hiệu quả, bất cứ lúc nào.

Ở một mức độ trung bình, đội tuyển Thụy Sỹ tại World Cup này này chính là hình ảnh tiêu biểu cho mức độ trung bình của bóng đá châu Âu hiện thời. Mức độ trung bình ấy là như thế nào, mỗi người đã có mỗi cảm nhận riêng khi xem Thụy Sỹ tranh quyền vào tứ kết World Cup với Thụy Điển.