“Người ngoài sáng nước?”. Có thể, nếu bạn đứng ngoài và bình thản quan sát người khác chơi cờ. Nhưng khi Lionel Messi xúc phạm trợ lý trọng tài đến nỗi bị FIFA treo giò 4 trận thì cái quy luật “người ngoài sáng nước” không có chút giá trị gì.
Rất khó dùng tư cách trung lập của một quan sát viên ngoài cuộc để phán xét: sự xúc phạm của Messi là nặng hay nhẹ (vâng, đấy là giả sử chúng ta đã biết chắc Messi nói gì với trợ lý trọng tài Emerson Carvalho. Bao nhiêu người thật sự biết rõ điều này, đấy lại là cả câu chuyện khác).
Có những câu nói, cách nói, ngôn từ được xem là bình thường trong nền văn hóa này, nhưng lại là tục tĩu, là sự xúc phạm nặng nề trong nền văn hóa khác. Đấy là còn chưa bàn đến những tình huống, hoàn cảnh rất riêng trong những trường hợp cụ thể.
Chỉ có một điều gần như chắc chắn: Messi quả đã buông lời xúc phạm. Hãy nghĩ đến điều này: bạn vừa bị sốc với một sự xúc phạm nặng nề. Đối phương cho rằng anh ta - trong suy nghĩ riêng, văn hóa riêng, cách hành xử riêng - không nghĩ như thế là xúc phạm. Có chấp nhận cách giải thích ấy? Tùy bạn! Còn trong câu chuyện kỷ luật Messi, câu trả lời: tùy FIFA - hoặc cụ thể hơn là tùy vào bộ phận mà FIFA giao phó trọng trách xét xử Messi.
Khi Messi buông ra một hoặc những câu xúc phạm (bất kể câu gì), thì trợ lý trọng tài Carvalho chỉ là nạn nhân đầu tiên và cụ thể nhất. Nạn nhân lớn hơn chính là vòng loại World Cup khu vực Nam Mỹ, là FIFA, vì đây là cuộc chơi của FIFA, do FIFA tổ chức. Cho nên, ít ra thì FIFA - vì danh nghĩa nạn nhân - cũng có cái quyền cảm thấy sự xúc phạm vừa qua là nặng đến mức nào.
Messi dĩ nhiên không có quyền tự phán xét mình. Còn nếu một người trung lập phán xét mức độ xúc phạm thì, xin hãy trở lại ví dụ vừa nêu: giả sử bạn bị xúc phạm, “tội đồ” nhởn nhơ cho rằng như thế không phải xúc phạm, còn chuyện xúc phạm ấy là nặng hay nhẹ thì do người xem xung quanh - chứ không phải chính bạn - quyết định?
Xúc phạm lẫn nhau, kể cả vô tình hay có mục đích, là một phần của cuộc sống. Mà bóng đá cũng là cuộc sống. Nên chuyện xúc phạm trong môn bóng đá diễn ra... rất nhiều. Không thể loại trừ. Người ta chỉ có thể dùng luật - tất nhiên nơi nào văn minh thì luật sẽ rõ ràng, hợp lý - để chi phối tình trạng xúc phạm nhau trong môn bóng đá.
Marco Materazzi xúc phạm... hay đến nỗi Zinedine Zidane mất hết mọi sự bình tĩnh, trả đũa và bị đuổi khỏi sân đúng vào thời điểm quan trọng nhất của trận chung kết World Cup 2006. Materazzi chấp nhận mọi hình thức kỷ luật, nhưng vẫn... lời to. Diego Simeone cũng xúc phạm một cách khôn ngoan, khiến David Beckham bị đuổi ở tứ kết World Cup 1998 và ĐT Anh chuốc lấy hậu quả.
HLV Jose Mourinho thì xúc phạm bằng cách... không hề xúc phạm. Ông chỉ đặt ra vấn đề, từ những sự thật rành rành, và muốn nghe lời giải thích của trọng tài nổi tiếng Anders Frisk. Khôn khéo đến nỗi, trọng tài Frisk đành... giải nghệ. UEFA ghét cay ghét đắng Mourinho, nhưng đâu có khép được nhân vật “dễ ghét” này vào tội nào!
Trong nền bóng đá Latin của Messi, người ta ít khi chỉ trích những cầu thủ “láu cá”, biết cách gài cho đối phương phạm lỗi. Ngược lại, cầu thủ ngây thơ chạm vào người đối phương khi không cần thiết để phải chuốc lấy phạt đền một cách oan uổng sẽ bị chê cười. Nhẹ thì là quá ngây thơ, nặng hơn thì là ngu ngốc.
Messi chính là mẫu cầu thủ “đáng đời” như vậy. Quá già dặn rồi, bản thân Messi hiểu hơn ai hết: anh tự đẩy mình vào hoàn cảnh mà người khác “muốn xử sao tùy ý”, còn trách ai được nữa?!
* Đăng nhập hoặc Đăng ký tài khoản để
bình luận và chia sẻ nhanh hơn