Tiền vệ phòng ngự nhô cao, xu hướng mới của bóng đá hiện đại

Cẩm Chi
17:29 ngày 10-12-2018
Maurizio Sarri bị chỉ trích gay gắt vì thay đổi vai trò của N’Golo Kante, cho đến khi tiền vệ này ghi bàn vào lưới Man City. Kante từng được xem như hậu duệ của Claudio Makelele, nhưng pha lập công rạng sáng qua đã mở ra một định nghĩa mới về khái niệm “tiền vệ phòng ngự”.
Tiền vệ phòng ngự nhô cao, xu hướng mới của bóng đá hiện đại
Vì sao Sarri bị chỉ trích?
Ở thời kỳ đỉnh cao của mình, Arrigo Sacchi - một chiến lược gia người Italia - đã có quan điểm tương đối “khắc nghiệt” về mẫu cầu thủ như Makelele. Sacchi từng nói: “Bất kỳ ai cầm bóng đều là nhà tổ chức trận đấu, nhưng Makelele thì không”.

Cuộc khủng hoảng đầu thế kỷ 21 của Real Madrid bắt nguồn từ chính ác cảm mà Florentino Perez dành cho Makelele. Vị chủ tịch này chỉ thích những gương mặt bóng bẩy và dè bỉu “Makelele có chuyền nổi quả bóng quá 10m không?”. 

Trước khi Kante xuất hiện, những người như Makelele không có sự ghi nhận tương xứng. Kante lấy bóng và phá vỡ lối chơi của đối phương giỏi không kém Makelele, nhưng anh còn gây ấn tượng mạnh mẽ hơn nhờ nguồn năng lượng bất tận và thái độ cầu thị dường như đã biến mất ở các ngôi sao hạng A.

Kante được yêu mến không chỉ bởi tài năng mà còn bởi cả cốt cách con người, và điều đó biến anh thành “tiền vệ quốc dân” ở nước Pháp. Có Kante, Leicester và Chelsea vô địch Premier League. Rồi đột nhiên, Sarri tới và xới tung tất cả.


Sarri không cô đơn 
Khi bạn “động” đến “người của công chúng”, bạn sẽ trở thành tâm điểm chỉ trích. Đó chính xác là những gì xảy đến với Sarri. 

Nhìn sang các đội bóng lớn ở Ngoại hạng Anh, dễ thấy một xu hướng đang nhân rộng: Vị trí “tiền vệ phòng ngự” được “hiện đại hóa”. Không chỉ Sarri nghĩ rằng chơi thấp nhất hàng tiền vệ phải là người sở hữu nhãn quan và khả năng điều phối tốt. Unai Emery, Mauricio Pochettino và chính Pep Guardiola cũng chung tư tưởng.

Ở Etihad, không phải David Silva hay Raheem Sterling, Fernandinho mới là nhân vật không thể đụng đến. Cùng thủ môn Ederson, Fernandinho đã ra sân ở tất cả các trận của Man City tại Premier League từ đầu mùa này.

Fernandinho là tiền vệ phòng ngự, và nhiệm vụ của anh trông thì có vẻ đơn giản: Lùi sâu, lót khoảng trống cho các đồng đội ở hai biên băng lên tấn công. Nhưng Fernandinho lại là trạm trung chuyển bóng của Pep, là người điều tiết nhịp độ trận đấu và khởi nguồn cho các đợt tấn công của Man City.


Trung bình mỗi trận, Fernandinho thực hiện 74,8 đường chuyền, nhiều hơn nhạc trưởng David Silva 6 đường chuyền và cách biệt này là 30 nếu so với Bernando Silva.  

Pep và Sarri chia sẻ triết lý kiểm soát nên dễ hiểu vì sao họ dùng “nhà điều phối” ở không gian vốn dành cho các “máy quét”. Nhưng ngay cả Unai Emery với tư duy triển khai ngược Pep có quan điểm tương tự, đấy không còn là sự ngẫu nhiên.

Arsenal đang sở hữu Lucas Torreira, bản sao gần như hoàn chỉnh của Kante, từ ngoại hình đến phong cách. Lý lịch của Torreira trước khi tới nước Anh không khác gì Kante. Nếu Kante là chân tắc bóng hay nhất 5 giải VĐQG hàng đầu châu Âu thời còn thi đấu ở Pháp, thì Torreira là “nỗi ám ảnh” với những cầu thủ hay vẽ vời ở Serie A.

Trong hai mùa giải khoác áo Sampdoria, Torreira tắc bóng nhiều hơn bất kỳ tiền vệ phòng ngự nào chơi bóng tại Italia (198 lần). Chỉ số can thiệp của tuyển thủ Uruguay là 158, đứng thứ 4 trên bảng xếp hạng.  

Tuy nhiên, khi mùa giải 2018/19 đã đi qua gần nửa chặng đường, thứ hạng chỉ số tắc bóng và can thiệp của Torreira khiêm tốn chỉ lần lượt đứng thứ 38 & 31, quá thấp so với một tiền vệ đánh chặn đúng nghĩa. Ngược lại, Torreira đã kiến tạo giúp đồng đội ghi bàn đến 2 lần sau 16 trận đã chơi cho Arsenal, nhiều hơn toàn bộ những gì anh có được sau 71 lần khoác áo Sampdoria (1 kiến tạo). Mới nhất, Torreira đã ghi 2 bàn thắng tuyệt đẹp giúp Arsenal ấn định tỷ số ở các trận gặp Tottenham và Huddersfield, nơi người ta thấy Torreira đã “lẻn” vào khu 16m50 từ lúc nào không biết.

Nghĩa là, Emery không dùng Torreira ở vị trí quen thuộc. Ông nhìn thấy ở Torreira những ưu điểm của một tiền vệ con thoi (box to box) giống những gì Sarri đánh giá về Kante và trùng hợp thay, trong đêm thứ Bảy kỳ lạ, cả 2 tiền vệ “phòng ngự” này đều ghi bàn với cùng kịch bản: Băng lên từ tuyến hai.


Hoán đổi khái niệm
Giới huấn luyện châu Âu đã hoán đổi vai trò của tiền vệ làm bóng và tiền vệ phòng ngự. Họ sử dụng những cầu thủ giàu thể lực và tranh chấp tốt ở gần khu vực 16m50 để gây rối hàng thủ đối phương, và đưa những chân chuyền có khả năng đọc tình huống xuống khoảng không rộng lớn sát nửa sân đội nhà để tận dụng triệt để óc quan sát.  

Đẩy những tiền vệ phòng ngự như Torreira và Kante dâng cao, cũng là cách các đội bóng giảm thiểu áp lực cho hàng thủ đội nhà. Vì ở khu vực giữa sân, phần việc duy nhất phải làm là suy nghĩ và tổ chức đường bóng. “Đánh nhau” là việc của Kante, còn tiền vệ phòng ngự bây giờ lại trở thành trái tim của các đợt tấn công.

Điều này giải thích tại sao ở Premier League năm nay, vị trí “tiền vệ phòng ngự” của nhiều đội bóng được giao cho các chân chuyền kỹ thuật như Jorginho, Xhaka, Harry Winks và Pierre Hojbjerg. Tại Tây Ban Nha, Diego Simeone đang làm điều tương tự, khi đưa Rodri - một phiên bản của Sergio Busquets - án ngữ trước hàng thủ.

Công thức của các HLV là “1 kỹ thuật + 1 nhanh khỏe”. Khác biệt duy nhất, là ai kỹ thuật thì đứng thấp, còn nhanh khỏe thì dâng cao, ngược hẳn với quan niệm phổ thông “nhanh khỏe là phải đứng thấp quét bóng” đã tồn tại nhiều năm qua.

Frenkie de Jong (Ajax) và Tanguy Ndombele (Lyon) là hai đại diện tiêu biểu cho thế hệ “máy quét mới”. Mùa trước, 54/58 nỗ lực đi bóng của De Jong thành công, cao nhất châu Âu. Cứ 68 phút, De Jong lại tạo ra 1 cơ hội ghi bàn. Còn Ndombele năm ngoái có 45 đường chuyền đặt đồng đội vào tư thế đối mặt, đứng thứ 8 ở Ligue 1 (xếp ngay dưới Kylian Mbappe). Điểm chung của họ, là đều đá thấp nhất hàng tiền vệ. 

Mẫu tiền vệ phòng ngự như Kante trong tương lai gần sẽ dần chỗ nhường chỗ cho các cầu thủ kiểu mới. Họ không biến mất, chỉ là được sử dụng ở vai trò khác mà thôi.

Jorginho là số 1 về chuyền bóng
Nếu xét về số đường chuyền/trận của các tiền vệ phòng ngự kiểu mới, những nhà tổ chức trận đấu thay vì tham gia tranh cướp, phá lối chơi của đối phương thì Jorginho đang là số 1. Tại Premier League mùa này, anh có 94,6 đường chuyền/trận, vượt trội phần còn lại. 


Ai là “Kante” ở Napoli? 
Thay đổi vai trò của Kante không phải là phát kiến mới của Sarri. Tại Napoli, để Jorginho “rảnh chân” điều phối, Sarri đã đẩy Allan, mẫu cầu thủ “chém đinh chặt sắt” lên chơi sát bộ ba Insigne - Mertens - Callejon. Mùa trước, Allan là “số 10 cổ điển” nhưng đã thực hiện tới 107 pha tắc bóng thành công, nhiều nhất Serie A.
Sử dụng tiếng Việt có dấu. Ký tự còn lại 500.

* Đăng nhập hoặc Đăng ký tài khoản để
bình luận và chia sẻ nhanh hơn

TT
Đội bóng
Trận
+/-
Điểm
1
28
+46
64
2
28
+39
64
3
27
+34
60
4
29
+18
56
5
28
+17
53
6
28
0
47
7
29
-4
44
8
28
+6
42
9
28
-2
41
10
28
+11
40
11
27
+2
39
12
29
-1
38
13
28
-11
35
14
28
-16
27
15
28
-12
26
16
29
-18
22
17
28
-10
21
18
29
-16
21
19
29
-34
17
20
28
-49
15

Thông tin Toà soạn

Tạp chí Điện tử Bóng Đá

Tổng biên tập:
Nguyễn Tùng Điển
Phó Tổng biên tập:
Thạc Thị Thanh Thảo Nguyễn Hà Thanh Nguyễn Trung Kiên Vũ Khắc Sơn

Địa chỉ liên hệ

Tầng 6 tòa nhà Licogi 13
Số 164 đường Khuất Duy Tiến, quận Thanh Xuân, Hà Nội

Tel: (84.24) 3554 1188 - (84.24) 3554 1199
Fax: (84.24) 3553 9898
Email: toasoan@bongdaplus.vn | vanphong@bongdaplus.vn
 

Liên hệ Quảng cáo

Hotline: 0903 203 412
Email: quangcao@bongdaplus.vn

x