World Cup biến thành EURO

Bỉ thắng Brazil hay Pháp thắng Uruguay có thể chỉ là những kết quả mang tính thời điểm. Trong một ngày thời tiết khác đi, Brazil đã có thể vùi dập Bỉ và Uruguay đương nhiên không thể dễ dàng bị Pháp đánh bại. Nhưng đấy là luận điệu của những kẻ cố tình trốn tránh sự thật. Sự thật là gì? Nam Mỹ đã bị châu Âu bỏ lại phía sau, ở một quãng rất xa.

Cứ thử lấy 2 đội bóng hàng đầu Nam Mỹ làm ví dụ. Argentina, với HLV Jorge Sampaoli, hoàn toàn không tiến thêm được bước nào mới về mặt chiến thuật. Nếu không muốn nói là ngược lại. Thực ra, đâu chỉ có Sampaoli, nhiều đời HLV trước của Argentina đều đã cố gắng trong vô vọng để làm điều không tưởng, đó là làm sao để Messi có chơi được như ở Barca. Tất nhiên, có nhiều lý do dẫn tới thất bại của họ. Nhưng một lý do quan trọng, là hệ thống bóng đá ở Argentina đã ở phía sau quá xa so với hệ thống bóng đá ở Barca, và rộng hơn là ở châu Âu.

Ở châu Âu lúc này, nhà nhà làm cách mạng bóng đá. Người Đức làm cách mạng sau những thất bại muối mặt đầu năm 2000, với “đỉnh điểm” là việc bị loại từ vòng bảng của EURO 2004. Người Bỉ làm cách mạng sau nhiều năm liên tiếp phải làm khách ở các giải đấu lớn. Người Tây Ban Nha cũng cách mạng để tạo ra một thế hệ thống trị trong giai đoạn từ 2008 tới 2012. Bảo thủ như người Anh cũng cách mạng. Với “England DNA”, họ đã thu được những trái ngọt từ các giải trẻ, và đang hướng tới những thành công với đội chính. Người châu Âu biết không cách mạng sẽ bị tụt lại ngay, như Hà Lan hay Italia.

Thế nhưng ở Nam Mỹ, phần lớn đều là Hà Lan hay Italia. Họ không có nhu cầu hoặc không thể làm cách mạng. Không có gì mới dưới ánh mặt trời là điều mà người ta vẫn đang nói về bóng đá ở Venezuela, Ecuador, Paraguay hay thậm chí cả Peru, đội bóng đã chơi khá hứng khởi (dù bị loại sớm) ở World Cup 2018. Nhà ĐKVĐ Nam Mỹ Chile cũng đang trong tình trạng loay hoay khi những triết lý của Bielsa không còn phù hợp nữa. Argentina thì từ lâu không còn “sản sinh” ra cả HLV giỏi lẫn cầu thủ giỏi. Brazil cũng vậy.

Tite là một trường hợp đặc biệt của bóng đá Brazil. Giữa lúc các HLV đồng trang lứa thu mình vào vỏ kén của họ, HLV này gần như là người duy nhất dám bỏ hết tất cả để chu du thế giới hòng học hỏi những điều tiến bộ từ bóng đá thế giới và áp dụng vào bóng đá Brazil. Kể cả khi Brazil bị Bỉ loại từ tứ kết World Cup 2018, ông vẫn có thể tự hào về những gì mình đã làm được. Vấn đề là, nỗ lực của Tite là đơn lẻ, và nỗ lực đơn lẻ ấy không đủ để tạo ra những cú chuyển mình cho bóng đá Brazil nói riêng hay bóng đá Nam Mỹ nói chung.

Và cũng bởi thế, World Cup sẽ trở thành EURO, chỉ là từ vòng nào thôi.