Ba năm trước, Marco van Basten, lúc đó là giám đốc kỹ thuật của FIFA, đã đề nghị loại bỏ toàn bộ luật bóng, trong một nỗ lực vô vọng nhằm cải cách tổng thể bóng đá. Lập tức Wenger phản biện: “Đề xuất này có một điểm tôi không thích là nó đòi hỏi bỏ cả luật việt vị.
Việt vị khiến cầu thủ phải phối hợp nhóm tốt hơn. Đó là một thứ luật thông minh và việc giữ nó trong bóng đá là cực kỳ quan trọng. Việc thay đổi không tạo ra chất lượng tốt hơn mà chỉ có việc cải thiện mới làm được điều đó”.
Bây giờ, Wenger là người được giao nhiệm vụ đưa ra các ý tưởng để cải thiện bóng đá, và tuần này, ông đã tiết lộ kế hoạch mới của riêng mình là sẽ viết lại luật bóng đá theo hướng cổ vũ cho thiên hướng tấn công.
Theo đó, mọi bộ phận có thể dùng để dứt điểm của cầu thủ tấn công phải ở phía trước hậu vệ cuối cùng của đối phương thì mới bị coi là bị việt vị. Wenger tuyên bố, điều này có nghĩa là “Chúng ta không còn phải băn khoăn về các quyết định dựa trên yếu tố millimet nữa”.
Rõ ràng, đây sẽ là thay đổi triệt để nhất về luật việt vị trong kỷ nguyên hiện đại. Nhưng đây có phải là một sự cải thiện như định nghĩa phía trên của cựu HLV Arsenal?
Vấn đề với đề xuất của Wenger, là các cầu thủ bóng đá không đứng thẳng hoàn toàn khi họ chạy. Họ nghiêng về phía trước, thân mình hơi đổ theo trọng tâm. Đó là lý do tại sao phần phía trước của một cầu thủ tấn công hay bị coi là việt vị một cách lố bịch là phần nách.
Nhưng theo ý tưởng của Wenger là nhìn vào điểm dưới xa nhất của cầu thủ tấn công đang chạy thì nhiều khả năng đấy là phần gót chân. Đột nhiên, các trọng tài đã dành cả tuổi thanh xuân để quan sát cầu thủ ngang tầm mắt giờ sẽ phải nhìn xuống xuyên qua một rừng chân để có thể xác định chính xác. Vấn đề của nách giờ sẽ chuyển sang gót chân.
Việc đưa ý tưởng này vào thực tiễn sẽ gặp phải rất nhiều vấn đề. Yếu tố truyền thống không thể đảm bảo dập tắt mọi tranh cãi nhưng để thay đổi những cái đã mang tính truyền thống sẽ gây ra một sự hỗn loạn trong nhiều năm khi các trọng tài biên học lại cách làm công việc của họ.
Và với việc phòng thủ buộc phải lùi sâu hơn bởi quy tắc mới, và không thể gài bẫy việt vị theo cách truyền thống, vòng cấm địa sẽ càng trở nên chật chội hơn với cầu thủ, đặc biệt là ở những tình huống dàn xếp đá phạt. Có một hậu quả khôn lường của sự thay đổi loại này là khiến việc điều hành trận đấu trở nên khó khăn hơn.
Và đấy chính là vấn đề. Đây là một cải cách sẽ biến đổi toàn bộ bóng đá ở mọi cấp độ. Tuy nhiên, nó đã được đề xuất để khắc phục một vấn đề rất cụ thể ở nhiều trận đấu: nách hoặc đầu gối hoặc ngón chân đã bị VAR coi là việt vị, điều thường thấy ở Premier League, ví dụ như ở trận Chelsea thua Man United mới đây.
NHM và cầu thủ rất buồn về những quyết định đó, dĩ nhiên rồi, vì vậy, quãng thời gian bị mất để đưa ra những phán quyết chính xác hoặc không chính xác đã khiến niềm hào hứng bị bốc hơi khỏi bóng đá.
Những điều này đã làm cho bóng đá vượt qua sự hiểu biết thông thường của mọi người. Nhưng đó là một vấn đề với công nghệ, không phải là một vấn đề với điều luật bóng đá.
Bất kỳ nỗ lực nào cố gắng lập luận rằng luật việt vị giờ không còn công bằng, nó phải được viết lại để ủng hộ phía tấn công chống lại sự bất công của VAR đều có thể bị dập tắt trong một tích tắc nếu chúng ta cùng nhìn vào các sự kiện.
Bởi vì, ngay cả ở Premier League, nơi tình trạng xác định việt vị bởi VAR dường như là tồi tệ nhất, thì những con số thống kê lại kể một câu chuyện khác. Nhìn vào số liệu các quyết định việt vị cho mỗi trận đấu ở Premier League, chúng ta sẽ thấy rằng chúng thấp hơn bao giờ hết.
Trong mùa 1997/98, có 7,8 tình huống việt vị trong mỗi trận. Đến mùa 2005/06, con số này là 6,3/trận và mùa 2012/13 là 4,2/trận. Mùa trước, tỉ lệ này là 3,8/trận. Và tính chi li ở mùa giải này, đã có 926 pha việt vị được VAR công nhận trong 260 trận, tương đương tỉ lệ 3,65/trận.
Có rất nhiều lý do cho kết quả này, cụ thể là sự gia tăng của xu hướng kiểm soát bóng và chiến thuật phản công. Bên cạnh đó là sự suy giảm của sơ đồ 4-4-2 và kiểu tiền đạo cắm như Darren Bent, giờ rất hay dính việt vị.
Thay vào đó, các đội dùng số 9 đá tự do và có khả năng liên kết toàn tuyến bằng những đường bóng tấn công phát sinh từ sâu ở phần sân nhà và 2 bên cánh. Và do đó, giả sử không có VAR, thì con số 3,65/trận sẽ còn thấp hơn nữa.
Nếu chúng ta không thích cách VAR đưa ra các quyết định việt vị ở Premier League, thì đó là nơi chúng ta nên chú ý đến cách VAR vận hành, chứ không phải vào chính luật việt vị.
Premier League - giống như nhiều giải đấu châu Âu khác - cố gắng đánh giá việt vị với độ chính xác tuyệt đối bằng công nghệ Mắt diều hâu. Nỗ lực này nhằm đặt một cầu thủ đứng trước người khác trong khi họ thẳng hàng với nhau, và nó khiến mọi người chán nản.
Nhưng chúng ta đã biết rằng nó không thực sự hoạt động theo cách này. UEFA không muốn VAR đưa ra quyết định việt vị theo kiểu ấy. Giám đốc trọng tài của UEFA, ông Roberto Rosetti đã nói: “Theo hướng dẫn của chúng tôi, khi VAR nhìn thấy một hình ảnh rõ ràng chứng tỏ cầu thủ này đã việt vị, thì hãy can thiệp. Nếu quá khó để xác định vị trí việt vị, thì đừng cố can thiệp. Chúng tôi không muốn can thiệp nếu không rõ ràng lỗi việt vị”.
Ngay trong nội bộ UEFA cũng có ý kiến rằng, quyết định công nhận việt vị của VAR với Jesse Lingard ở tình huống anh ghi bàn thắng ở phút 83, điều có thể dẫn tới chiến thắng của ĐT Anh trước đối thủ Hà Lan trong trận bán kết Nations League vào tháng 6/2019, được coi là sử dụng công nghệ sai cách.
Đề xuất của Wenger là một phản ứng đối với sự thất vọng về việc xác định việt vị của VAR và chắc chắn rất đáng khích lệ khi biết rằng FIFA đang lắng nghe những lo ngại của NHM. Đó là một nỗ lực để tái cân bằng bóng đá có lợi cho phía tấn công. Nhưng nó đã thất bại khi cố thay thế một luật hoàn toàn tốt và thay thế bằng một thứ mới mẻ song khó thực thi hơn mọi cấp độ.
Và với các trọng tài biên việc cố gắng xác định đôi giày nào thuộc về cầu thủ nào trong khu vực cấm địa đông đúc thì chắc chắn không thể giỏi bằng VAR. Sẽ có nhiều quyết định hơn về milimet, nhiều điểm dừng hơn, nhiều khung hình tĩnh hơn, nhiều đường Hawk-Eye hơn, nhưng thay vào đó, họ sẽ chỉ tập trung vào gót chân của cầu thủ.
Vấn đề việt vị là một vấn đề công nghệ, và chỉ bằng cách tự mình tháo gỡ khỏi màn hình, chúng ta mới có thể giải quyết nó. Chứ không phải viết luật việt vị mới như ý tưởng của Arsene Wenger.
XEM THÊM
Wenger được đề nghị làm 'tổng công trình sư' cho Rennes
Wenger đề xuất luật việt vị mới khiến fan... điên đầu vì phức tạp
* Đăng nhập hoặc Đăng ký tài khoản để
bình luận và chia sẻ nhanh hơn