Cách phòng ngự của Italia ngày nay khác xưa như thế nào?

Giorgio Chiellini ăn mừng như thể anh vừa ghi một bàn thắng. Đó là pha bóng diễn ra ở phút bù giờ trong hiệp 2 trận ra quân của Italia gặp Thổ Nhĩ Kỳ khi Chiellini đã kịp thời lùi về ngăn chặn tiền đạo Burak Yilmaz tung cú sút ở khu cấm địa. Thời điểm ấy, Italia đang dẫn Thổ Nhĩ Kỳ 3-0 và ngay cả nếu Yilmaz ghi bàn, mọi thứ cũng chẳng có gì quá nghiêm trọng. Nhưng, việc giữ sạch lưới quan trọng với Chiellini và thái độ thi đấu của anh rõ ràng đã cho thấy sự quyết tâm cực lớn của Azzurri tại VCK EURO lần này.

Nếu chỉ nhìn vào những con số thống kê mà không xem các trận đấu của Italia tại EURO 2020, chúng ta có thể sẽ kết luận rằng đây thực chất là một đội Italia phòng ngự cổ điển. Lần gần nhất đội tuyển áo thiên thanh phải nhận bàn thua là khi nào? Đó là vào mùa thu 2020, cách đây khá xa rồi, khi Donny van de Beek đã lập công giúp Hà Lan thu về 1 điểm ở Bergamo trong khuôn khổ vòng bảng Nations League 2020/21. Kể từ đó, Italia toàn thắng và không để lọt lưới bất kỳ lần nào.

Điều đáng nói là cách Italia phòng ngự ngày nay hoàn toàn khác với 3 thập kỷ trước, và tình huống xử lý của Chiellini ở hình ảnh bên dưới là chuẩn mực của sự thay đổi. Đầu trận gặp Thụy Sỹ, Chiellini đã phán đoán bóng sẽ được chuyền cho Haris Seferovic nên chủ động dâng lên ngăn chặn, giúp Italia tiếp tục chơi bên phần sân đối phương và duy trì áp lực.

Tuổi tác đã lớn cộng thêm ưa thích cách phòng ngự lùi sâu, một kèm một khiến nhiều người lo ngại về khả năng chơi dâng cao của Chiellini. Tuy nhiên, nhờ có sự sẵn sàng bọc lót của Leonardo Spinazzola, hậu vệ cánh trái sở hữu tốc độ cực tốt, Chiellini hoàn toàn tự tin thi đấu với thế mạnh của mình, đó là chiến thắng trong các pha tranh chấp tay đôi và trên không.

Tương tự, khi Spinazzola lên tham gia tấn công như một cầu thủ chạy cánh trái của Italia trong sơ đồ bất đối xứng, với Lorenzo Insigne bó vào trung lộ đảm nhận vai trò số 10, hậu vệ phải Giovanni Di Lorenzo, Alessandro Florenzi hoặc Rafael Toloi, tùy thuộc vào tình huống, sẽ giữ vị trí nhằm giúp Azzurri luôn đảm bảo tạo ra bộ ba trung vệ. Thậm chí, khi được cả Jorginho và Manuel Locatelli bọc lót, như trong trận gặp Thổ Nhĩ Kỳ, Chiellini sẵn sàng dâng cao và nó cho thấy sự tiến hóa trong lối chơi của trung vệ kỳ cựu này trong những năm gần đây.

Chiellini không thực sự thoải mái lúc có bóng như bạn đồng hành Leonardo Bonucci, nhưng anh đã học hỏi, đặc biệt khi các đối thủ của Juventus vẫn để trung vệ này cầm bóng khi họ tập trung vào việc theo kèm những mục tiêu khác quan trọng hơn. Làm việc dưới trướng Maurizio Sarri và đặc biệt là Andrea Pirlo, Juventus đã hướng tới một phong cách phù hợp với những gì Mancini đang xây dựng ở tuyển Italia. Trước Thổ Nhĩ Kỳ, Chiellini đã chuyền thành công nhiều hơn bất kỳ cầu thủ nào khác (78), bao gồm 13 đường chuyền vào 1/3 cuối sân đối phương.

Ở hình ảnh bên trên, chúng ta có thể thấy Chiellini đang chạy nước rút lao lên tranh cướp từ pha bóng được Thổ Nhĩ Kỳ phá ra. Sau khi tranh chấp thành công, trung vệ 36 tuổi tiếp tục chạy xuống gây áp lực với người đồng đội tại Juventus là Merih Demiral, buộc hậu vệ này phải chuyền dài lên trên nhằm giải tải áp lực. Đường chuyền này của Demiral không tìm đến cái bóng áo đỏ nào khác, thay vào đó, rơi vào chân Jorginho - người phán đoán rất tốt đường đi của trái bóng. 

Sự chuẩn xác trong khâu chọn vị trí của Jorginho kết hợp cùng sự xông xáo của Chiellini đã tạo điều kiện cho Italia liên tục đoạt bóng từ chân đối thủ, qua đó gây ra áp lực không ngừng nghỉ cho cầu môn đối phương. Ciro Immobile cũng là chìa cho chiến thuật pressing tầm cao của Italia. Bên cạnh nhiệm vụ chính là săn tìm mành lưới, tiền đạo thuộc biên chế Lazio rất tích cực di chuyển để gây áp lực lớn lên hàng thủ đối phương. 

Ở hình bên trên, sức ép từ Immobile buộc Demiral phải chuyền bóng cho Caglar Soyuncu ở cánh trái. Tuy nhiên, đó cũng là Thổ Nhĩ Kỳ rơi vào cái bẫy mà Italia giăng ra. Nicolo Barella bỏ qua hậu vệ cánh của Thổ Nhĩ Kỳ để tập trung vào Soyuncu, khiến ngôi sao thuộc biên chế Leicester mất bóng.

Sự phối hợp và pressing bền bỉ của Italia khiến Thụy Sỹ nhiều phen sửng sốt. Ở tình huống bên dưới, Thụy Sỹ cho rằng đợt tấn công của Azzurri do Spinazzola và Insigne dẫn đầu đã bị chặn đứng. Thế nhưng, ngay khi cầu thủ áo trắng có bóng, Italia đã chuẩn bị sẵn tâm thế để lao vào vây ráp, tranh cướp bóng.

Remo Freuler của Thụy Sỹ nhận bóng và anh ngay lập tức bị Spinazzola và Insigne lao vào quây kín. Freuler đưa bóng cho Granit Xhaka, song Barella đã bắt đầu di chuyển nhằm gây áp lực lên tiền vệ mang áo số 10. Xhaka chuyền lại cho Freuler và tiền vệ này cố gắng thay đổi tình hình bằng cách chuyền về cho trung vệ Manuel Akanji. Akanji tất nhiên cũng chẳng an toàn bởi anh đã ở trong tầm ngắm của của Berardi.

Tiền đạo mang áo số 11 của Italia đọc tình huống tốt nên chủ động băng xuống đón lõng cắt được đường chuyền, giúp Azzurri sau đó đoạt lại quyền kiểm soát bóng.

Sự tươi trẻ, năng động cùng khát khao cống hiến đã giúp Italia trở thành một tập thể đáng xem, song khó chịu với bất kỳ đội tuyển phải đối đầu. Bản đồ nhiệt ở trận ra quân gặp Thổ Nhĩ Kỳ cho thấy Italia đã thi đấu với cường độ lớn như thế nào để hoàn toàn bóp nghẹt đối thủ. Chỉ có Ba Lan (33) là tạo ra nhiều áp lực phản công hơn Italia (31) tại EURO 2020 cho đến thời điểm này.

Rõ ràng, Italia giờ đã là một đội tuyển rất khác so với chính họ trong quá khứ. Các hậu vệ của Azzurri giờ không lùi sâu để phòng ngự theo kiểu cổ điển, thay vào đó, tích cực dâng cao để "tình cờ" trở thành những mũi nhọn tấn công khó lường của họ.