EURO 2020: Sự tiến hóa bắt buộc của các trung phong

Những tiền đạo đa nhiệm

Ở cả hai đội bóng lọt vào chung kết, những trung phong của họ đều không phải là mũi tấn công đem đến khả năng sát thương ổn định. Harry Kane của ĐT Anh đã im tiếng trong suốt vòng bảng và chỉ bắt đầu “nổ súng” từ vòng knock-out. Sterling, người thường xuyên di chuyển rộng, là chủ nhân của cả 3 bàn thắng đầu cho Tam sư.

Đây là điều đã được dự báo bởi những gì Harry Kane đã thể hiện trong màu áo Tottenham mùa vừa rồi. Cầu thủ sinh năm 1993 chịu khó lùi sâu, thu hút các hậu vệ theo kèm và tạo ra khoảng trống cho các đồng đội khai thác. Harry Kane đứng đầu về số lượng đường kiến tạo ở Premier League 2020/21 với 14 lần tạo điều kiện cho đồng đội lập công, và Son Heung-min là người được hưởng lợi nhiều nhất. Tại ĐT Anh, Southgate tất nhiên cũng không sử dụng Kane như một tay săn bàn chỉ chực chờ cơ hội và những đóng góp của tiền đạo đeo băng thủ quân có ý nghĩa rất quan trọng về chiến thuật.

Ciro Immobile của Italia, người đã ghi 20 bàn cho Lazio ở Serie A mùa vừa rồi, cũng không có phong độ ghi bàn ấn tượng. Sau khi lập công ở 2 trận đầu tiên với Thổ Nhĩ Kỳ và Thụy Sỹ, Immobile cũng “im thin thít”. Người thường xuyên thay thế Immobile là Belotti cũng không để lại dấu ấn nào đặc biệt. Italia vào chung kết mà không có ai ghi quá 2 bàn, nhưng lại sở hữu tới 6 cầu thủ trong danh sách lập công, ngang với Tây Ban Nha và cao nhất giải đấu. Dấu ấn của các trung phong về mặt số liệu khá mờ nhạt, nhưng họ lại thực hiện những nhiệm vụ khác để đảm bảo sự trơn tru của cả hệ thống.

Trung phong rời vòng cấm

Romelu Lukaku, một trong những tiền đạo được đánh giá rất cao trước khi EURO 2020 bắt đầu, là ví dụ rõ nhất về sự thích nghi của các trung phong hiện đại với xu hướng chiến thuật mới. Trong trận đấu giữa Bỉ với Đan Mạch ở vòng bảng, tốc độ và sức càn lướt khủng khiếp của tiền đạo này mới chính là chìa khóa giúp Bỉ vượt qua hàng thủ được tổ chức tốt của đối thủ. Sự xuất hiện của Kevin de Bruyne che mờ đi tất cả, nhưng nếu không có những tình huống xử lý đột biến của Lukaku, hẳn tiền vệ của Man City đã không thể có những khoảng trống tuyệt vời để phô diễn khả năng.

Cách chơi của Lukaku, của Kane hay của Immobile đều cho thấy đây không còn là thời đại mà các trung phong được cung phụng như xưa. Nếu như trong quá khứ, những trung phong điển hình như Van Nistelrooy hay Inzaghi lang thang vật vờ cả trận để chờ đợi thời cơ dứt điểm và sẵn sàng phàn nàn với bất cứ đồng đội nào không chịu dồn bóng cho họ thì bây giờ, các tiền đạo đều phải sẵn sàng rời xa vòng cấm địa, tích cực tham gia vào lối chơi chung, sẵn sàng làm “chim mồi” để tạo ra những vùng không gian mở cho đồng đội khai thác. Karim Benzema có thể xem là bậc thầy của cách chơi này.

Đó là một sự phát triển hợp logic của bóng đá. Khi nhiệm vụ săn bàn được phân chia ra nhiều cá nhân, các đội bóng đều sẽ trở nên khó bắt bài hơn. Các trung phong buộc phải tự hoàn thiện nhiều kỹ năng hơn là việc đưa bóng vào lưới đối thủ để thích nghi với các yêu cầu chiến thuật, bởi đó là cách duy nhất để họ giữ được vị trí. Trong một hệ thống chung đề cao tính cơ động và khả năng phối hợp, nhiều HLV sẵn sàng “cắt bỏ” một trung phong đích thực để sử dụng một “số 9 ảo”, như cách mà HLV Enrique dùng Dani Olmo ở trận đấu bán kết với Italia.