Kỳ tài tổ chức đá phạt
Gặp Xứ Wales tại vòng bảng, Matteo Pessina ghi bàn duy nhất cho Italia từ một pha dàn xếp đá phạt. Federico Bernardeschi còn có một cú sút dội cột dọc Xứ Wales cũng từ một quả đá phạt. Trước Thụy Sỹ, Italia bị từ chối bàn thắng cũng từ một tình huống cố định.
Vũ khí đá phạt của Azzurri do một tay Gianni Vio tổ chức và huấn luyện. Vị trợ lý 66 tuổi có niềm đam mê mãnh liệt với các tình huống cố định từ khi còn rất trẻ. Từ bỏ công việc nhân viên ngân hàng Unicredit tại chi nhánh ở Mestre, Vio theo học bóng đá tại khóa huấn luyện Ivy League ở Coverciano, ngoại ô Florence. Tại đây, ông gặp Maurizio Sarri, cũng xuất thân là nhân viên ngân hàng. Sarri sau đó thành danh trong nghề cầm quân, nổi tiếng với bí kíp 33 bài tập đá phạt tại Empoli. Còn Vio thì có nhiều bí kíp hơn với…4.830 bài tập.
Vì sao Vio nghĩ ra nhiều phương án đá phạt đến vậy? Bởi theo ông, “tình huống cố định tương đương một tiền đạo ghi 15 bàn”, chính là tên đề tài khóa luận của Vio. Các phương án dàn xếp của Vio thường nhắm đến việc tổ chức thêm một đến hai hàng rào trong các quả phạt trực tiếp, kết hợp với việc cầu thủ di chuyển “loạn xạ” một cách có ý đồ làm đối phương rối loạn.
Vio còn xét đến yếu tố tâm lý trong các pha dàn xếp đá phạt. Đó là lý do vào năm 2004, ông hợp tác với nhà tâm lý học Alesssandro Tettamanzi cho ra cuốn sách “That Extra 30 Per Cent”. Vì sao là 30%? Vio lý giải: “Các tình huống cố định có thể làm tăng 30% số bàn thắng cho một đội bóng, tương đương một tiền đạo chất lượng”.
Cuốn sách này đã đưa Vio tới bóng đá chuyên nghiệp. HLV Walter Zenga của Catania sau khi đọc xong “That Extra 30 Per Cent” đã lập tức mời Vio về làm trợ lý tại mùa giải 2008/09. Zenga lúc đó vấp phải nhiều chỉ trích vì dùng một nhân viên ngân hàng. Nhưng Vio sớm có câu trả lời. Tại Serie A 2009/10, 38,6% số bàn thắng của Catania (11/44) đến từ tình huống cố định. Tên tuổi của Vio bắt đầu nổi như cồn. Tới Serie A 2012/13, Vio nâng tỷ lệ lên thành 40,3% (29/72 bàn từ cố định) khi ông làm trợ lý cho Vincenzo Montella tại Fiorentina.
Dấu ấn tại EURO 2020
Giữa năm ngoái, Vio nhận cuộc gọi từ Roberto Mancini. Cựu trợ lý HLV Fiorentina lúc đó đã nghỉ hưu ở tuổi 66, dành phần lớn thời gian để trông cháu nội. Nhưng Mancini đã đánh thức lửa nghề của Vio. Vị HLV trưởng Azzurri nói rằng Italia cần ông cho tham vọng lớn tại EURO 2020.
Nhờ Vio, đá phạt trở thành vũ khí lợi hại của Italia. Khi Marco Verratti chuẩn bị thực hiện quả phạt ở trận gặp Xứ Wales, Alessandro Bastoni và Leonardo Bonucci thiết lập một hàng rào chặn ngay trước mặt thủ thành Danny Ward. Thủ môn Xứ Wales bị đánh lạc hướng khi tập trung vào hai trung vệ Italia. Nhưng Pessina mới là người băng xuống bất ngờ đệm trái bóng vào lưới.
Trong một tình huống đá phạt khác ở hiệp 2, Italia thiết lập tới hai “bức tường” màu xanh phía trên và dưới hàng rào của Xứ Wales. Và khi Bernardeschi co chân sút bóng, hàng rào phía dưới tỏa ra tạo khoảng trống, hàng rào phía trên phân chia nhiệm vụ rõ ràng (một người đẩy cầu thủ Xứ Wales, những người còn lại cúi xuống né bóng). Một kế hoạch hoàn hảo chỉ thiếu may mắn khi cú sút của Bernardeschi tìm đến cột dọc.
Còn trong trận gặp Bosnia vào tháng 9 năm ngoái tại UEFA Nations League, Italia thiết lập tới hai hàng rào phía trước thủ môn đối phương. Mỗi hàng ba người nhằm mục đích làm nhiễu loạn, khiến đối phương không biết đường nào mà lần. Gianni Vio chia sẻ rằng ông có đến 4.830 phương án dàn xếp đá phạt, đều nhằm mục đích tạo ra bất ngờ lớn nhất cho đối thủ.
“Mancini biết rằng ở một giải đấu ngắn ngày, với chỉ 7 trận, các tình huống cố định có thể quyết định cục diện”, Zenga nhận xét. Zenga không thể ngờ rằng khi ông gửi mail cho Gianni Vio vào hơn 10 năm trước, ông đã tìm cho ĐT Italia một “tiền đạo” cừ khôi tại EURO 2020.
Vio không dạy cầu thủ… tụt quần
Một trong những pha dàn xếp kinh điển của Gianni Vio là ở trận Catania - Torino vào ngày 16/11/2008 (3-2). Trong một pha đá phạt trực tiếp, 4 cầu thủ Catania lập hàng rào thứ hai nhằm che mắt thủ môn để tiền đạo Giuseppe Mascara sút tung lưới đội khách. Gianvito Plasmati, một trong bốn cầu thủ làm hàng rào, thậm chí còn tụt quần chĩa mông làm thủ môn đối phương mất tập trung. Gianni Vio sau đó khẳng định hành động của Plasmati không nằm trong kế sách đá phạt của ông.
Dùng cặp song sinh làm đối phương nhiễu loạn
Khi còn làm việc tại Il Quinto di Treviso, một đội bóng hạng Tư Italia, Gianni Vio thường sử dụng một cặp cầu thủ là anh em sinh đôi trong các pha dàn xếp đá phạt. Cặp anh em này thiết lập một hàng rào thứ hai, có nhiệm vụ…nhìn chằm chằm vào thủ môn đối phương. Các hậu vệ đối phương không biết kèm ai vì hai anh em quá giống nhau, còn thủ môn bị khớp tâm lý. Từ đó, Vio phát minh ra khái niệm “gemelli” (song sinh) trong các pha đá phạt, mô tả việc sử dụng một cặp tiền đạo làm hàng rào thứ hai gây nhiễu loạn đối thủ.
30%. “Việc tận dụng hiệu quả các tình huống cố định có thể làm tăng 30% số bàn thắng của một đội bóng, không khác nào có thêm một tiền đạo chất lượng”, Gianni Vio nói về cuốn sách “That Extra 30 Percent”
* Đăng nhập hoặc Đăng ký tài khoản để
bình luận và chia sẻ nhanh hơn