Tokyo 2020 là lần đầu tiên kể từ sau năm 2004, huyền thoại Usain Bolt vắng bóng trên đường chạy Olympic. Vậy, người ta thấy gì ngay trong lần đầu tiên điền kinh đỉnh cao thế giới bước vào thời kỳ “hậu Usain Bolt”? Đấy là chiến thắng tuyệt đối của Jamaica ở đường chạy tốc độ nữ!
Đây là lần đầu tiên trong lịch sử, trọn bộ huy chương vàng, bạc, đồng cự ly chạy 100m nữ tại Olympic được gồm thâu về một nước. Elaine Thompson Herah, Shelly-Ann Fraser-Pryce, Shericka Jackson – đều của Jamaica – chia nhau HCV, HCB và HCĐ. Chỉ có một lần khác trong lịch sử, cả 3 vị trí đầu tiên ở cự ly này thuộc về một nước (khác biệt là ở chỗ: khi ấy người ta phải trao 2 HCB và không có HCĐ vì không phân biệt được người về thứ nhì và ba). Đấy là Olympic 2008, mà Jamaica cũng gồm thâu danh hiệu. Gần 30 năm nay (từ Olympic 1992), bục trao huy chương 100m nữ ở đấu trường Olympic chưa bao giờ vắng bóng VĐV Jamaica.
Nguyên nhân khiến đảo quốc “nhỏ xíu” Jamaica không ngừng giới thiệu những tượng đài chạy tốc độ suốt hàng chục năm, thì phải được viết thành sách, thành những công trình nghiên cứ vài trăm trang, chứ một hai bài làm sao đủ! Ở đây chỉ nói tóm gọn: đấy là do di truyền, là vấn đề nhân chủng học, là câu chuyện của truyền thống, văn hóa, xã hội, lối sống nữa. Rất nhiều nguyên nhân cộng lại, làm cho khả năng chạy tốc độ của người Jamaica trở thành một đặc sản không lẫn vào đâu được.
VĐV chạy tốc độ vĩ đại nhất nước Anh xưa nay, Linford Christie, chính là người gốc Jamaica. Tương tự, các tượng đài chạy tốc độ của Canada như Donovan Bailey, Ben Johnson, cũng là người gốc Jamaica. Rất rõ ràng: Christie, Johnson, Bailey, Usain Bolt, cùng hàng chục ngôi sao điền kinh Jamaica khác như Yohan Blake, Asafa Powell… đều có một loại gene gọi là ACE. Người có gene này thì quả tim có khả năng bơm máu và oxy đến các bắp thịt tốt hơn mức độ trung bình. Tỷ lệ xuất hiện của loại gene này ở người có gốc gác Tây Phi cao hơn châu Âu; ở người Jamaica thì còn cao hơn người Tây Phi. Lại còn có loại gene ACTN3 nữa, cũng có tỷ lệ xuất hiện cao nơi người gốc Jamaica. Người có gene này thì bắp thịt vận hành tốt hơn mức độ trung bình.
Giới nghiên cứu cho biết thêm, rằng “tác dụng” của các loại gene vừa nêu lại được nhân lên bởi đặc điểm dinh dưỡng, thổ nhưỡng, khí hậu Jamaica... Usain Bolt chịu sự chi phối của những thứ ấy đến đâu, anh chẳng cần biết. Nhưng Bolt biết rõ: anh đã say mê, tập luyện chuẩn mực, đúng cách từ rất bé, do điền kinh (nhất là chạy tốc độ) là môn thể thao “quốc dân” của Jamaica, phổ biến ngay từ học đường. Dân Jamaica đặc biệt hâm mộ môn này. Chính quyền Jamaica thì luôn tạo điều kiện tốt cho các trung tâm huấn luyện đỉnh cao từ vài chục năm qua.
.jpg)
* Đăng nhập hoặc Đăng ký tài khoản để
bình luận và chia sẻ nhanh hơn