Kỷ niệm 125 năm ngày Olympic ra đời: Làn gió đổi thay

125 năm trước, vào ngày 5/4/1896, trời mưa như trút nước ở Athens. Tuy nhiên, đến buổi chiều ngày hôm sau, bầu trời đã trong xanh hơn bao giờ hết khi các vị vua của Hy Lạp, Jorge (Đan Mạch) và Olga (Nga) bước vào SVĐ Panathinaikos. Toàn bộ hàng ghế đầu tiên được làm bằng đá cẩm thạch, trong khi ngai vàng của các vị vua được phủ vải nhung. Trước sự chứng kiến của 50.000 khán giả, Thế vận hội Olympic đầu tiên của kỷ nguyên hiện đại chính thức được khai mạc. Sau 1.500 năm, Olympic cuối cùng cũng trở lại, và đánh dấu một bước ngoặt mới cho thể thao thế giới.

Vài phút sau tuyên bố khai mạc của Vua George, Thế vận hội Athens 1896 lập tức bước vào các cuộc so tài. Không có lễ diễu hành khai mạc hay các nghi thức đặc biệt nào khác. Cuộc thi điền kinh bắt đầu với nội dung chạy 100 mét, và trận chung kết đầu tiên thuộc về môn nhảy xa, với huy chương vàng thuộc về vận động viên Bắc Mỹ James Connolly, 27 tuổi, con trai của những người nhập cư Ireland ở Boston và là sinh viên tại Harvard, người đã nhảy xa 3 bước với thành tích 12,71 mét.

Trong 10 ngày, 245 vận động viên nam đến từ 15 quốc gia đã tranh tài ở 9 môn thể thao (điền kinh, bơi lội, thể dục dụng cụ, đua xe đạp, đấu kiếm, cử tạ, bắn súng, quần vợt và đấu vật) với 43 nội dung. Một người chăn cừu Hy Lạp, Spiridon Louis đã trở thành người hùng thể thao của dân tộc sau khi giành chiến thắng trong cuộc chạy thi marathon đầu tiên trong lịch sử.

Sự choáng ngợp mà Thế vận hội Athens 1896 mang lại cho thành phố này, cho thế giới không khác gì các kỳ thế vận hội hiện nay. Tầm cỡ vĩ đại của nó, khả năng kích cầu thương mại, doanh thu khổng lồ và các tác động không thể chối cãi về văn hóa. Tất cả đều giống như hiện tại. Giống như World Cup, Olympic là sự kiện thể thao hiếm hoi có khả năng thu hút cả tỷ người xem cùng lúc trên truyền hình.

Cũng từ Athens 1896, người ta đã lường trước tác động của tài chính với thể thao và ngược lại. Đó là sự biến đổi không thể khác trong dòng chảy phát triển nhân loại.

Tiền bạc là nỗi ám ảnh với những người tổ chức Olympic trước đây, vì nó mang ý nghĩa phản thể thao. Bởi vì điều này, các Ủy ban Olympic sàng lọc rất kỹ các thành viên được phép tham dự giải đấu. Hai năm trước Athens 1896, quá trình sàng lọc đã bắt đầu. Ban tổ chức muốn đảm bảo tất cả các VĐV tham dự đều là dân nghiệp dư. Trong các yếu tố xác định sự nghiệp dư của họ bao gồm căn cứ các VĐV chưa tham gia bất cứ giải đấu có tiền thưởng nào. Ngược lại, bất cứ VĐV nào chưa từng nhận được giải thưởng trong suốt “sự nghiệp” thi đấu thể thao của họ cũng được xem là kẻ nghiệp dư và đủ điều kiện tham dự Olympic.

Ủy ban Olympic 1896 cũng rất cẩn thận trong việc trao giải thưởng, để đảm bảo tính trong sáng của thể thao mà họ hướng đến. Những VĐV giành chiến thắng sẽ nhận được phần thưởng là một nhánh cây ô-liu dại mọc lên ở Olympia, bên cạnh ngôi đền của các vị thần và một tấm huy chương đúc bằng bạc với một mặt khắc hình thành cổ Acropolis, một mặt khắc hình thần Zeus.

Phải gần một thế kỷ sau, khi Ủy ban Olympic đứng trước bờ vực phá sản vì thiếu kinh phí, Thế vận hội mới thay đổi và trở thành sân chơi cho tất cả, cụ thể là những dân ăn tập nhà nghề.

Việc tổ chức Athens 1896 theo dạng “miễn phí” khiến chính phủ Hy Lạp lâm vào cảnh nợ nần. Tuy nhiên, họ đổi lại bằng những giá trị khác to lớn hơn nhiều, như việc được nhà Vua rót tiền xây dựng lại Panathinaikos, được các thương nhân đầu tư tiền của tái tạo các đấu trường, các con đường lịch sử. Từ cổ đại xa xưa tới ngày nay hiện đại, tác động của Olympic tới sự phát triển của một quốc gia đều diễn ra ở mức độ tương đồng. Ngoài lợi ích kinh tế, những quốc gia đăng cai Olympic hiện đại cũng hướng đến các giá trị tương đồng. Mỗi kỳ Olympic qua đi có thể tạo ra sức bật phát triển không chỉ cho thành phố, mà cho cả quốc gia đăng cai.