Khi những đôi tay ma thuật quyết định vận mệnh ở World Cup

Gordon Banks là tác giả pha cứu thua thế kỷ trong cuộc chạm trán giữa Anh và Brazil tại tứ kết World Cup 1970. Đó là tình huống Pele bật cao đánh đầu hiểm hóc sau quả tạt bên cánh phải của Jaizinho và bằng một phản xạ không tưởng, thủ thành người Anh nhảy từ cột dọc bên này sang cột dọc bên kia để cản phá.

Một sai lầm của Moacir Barbosa đã khiến Brazil thủng lưới trong trận đấu quyết định, có giá trị như một trận chung kết với Uruguay (World Cup 1950 diễn ra theo thể thức đá vòng tròn). Đó là pha bóng Moacir Barbosa thiếu tập trung và để cho cú sút tưởng chừng vô hại của Alcides Ghiggia đi qua tay. Tỷ số được quân bình 1-1. 

Sau đó, Uruguay giành chiến thắng chung cuộc 2-1 và đăng quang. 200.000 CĐV hiện diện trên thánh đại Maracana và hàng chục triệu người dân Brazil chết lặng. Cả đất nước chìm vào tang tóc. Người Brazil gọi khoảnh khắc ấy là Maracanazo, bi kịch khủng khiếp nhất lịch sử dân tộc. Dĩ nhiên, cuộc đời Moacir Barbosa sang trang, chìm trong địa ngục.

Đó là hai dẫn chứng tiêu biểu cho sự thành công và thất bại của một người gác đền tại World Cup. Và dễ nhận thấy, người ta nhắc nhở sai lầm nhiều hơn là những pha cứu thua trác tuyệt. Vậy nhưng lịch sử bóng đá chỉ chứng kiến rải rác vài thủ thành xuất chúng tạo cảm hứng cho toàn đội.

Lev Yashin là một trong số ít đó. Thời gian khoác áo ĐT Liên Xô, tuy không giành được danh hiệu tập thể nào nhưng ông là người gác đền duy nhất đoạt Quả bóng vàng. Để tôn vinh Lev Yashin, giai đoạn 1994 đến 2006, FIFA quyết định dùng tên ông làm giải thưởng cho thủ môn xuất sắc nhất mỗi kỳ World Cup. Sau này được đổi thành Găng tay Vàng.

Tại Moscow, nơi Lev Yashin sinh sống vẫn lưu truyền những câu chuyện huyền thoại về ông. Người dân nói bí mật để Nhện đen tỏa sáng trong khung gỗ là hút một điếu thuốc để làm dịu thần kinh và uống vài ly vodka để cơ thể trở nên mềm mại trước mỗi trận đấu.

Thủ môn cũng giống như bất kỳ vị trí nào trên sân, đều có thể mắc phải sai lầm. Tuy nhiên, đôi khi thủ môn chính là người giải quyết hậu quả sai lầm của các đồng đội, tiêu biểu nhất là những tình huống phạt đền. Họ sẽ trở thành người hùng nếu cản được quả đá 11m.

Joel Bats đã đẩy được 2 quả phạt đền ở trận gặp Brazil và đưa Pháp vào bán kết World Cup 1986. Thủ thành người Đức Jens Lehmann cất một tờ ghi chú trong tất khi bước vào loạt đá luân lưu với Argentina tại World Cup 2006. Không ai biết tờ ghi chú ấy viết gì nhưng Lehmann đoán đúng hướng hầu hết cú sút của đối phương và Đức tiến vào bán kết.

Bóng đá hiện đại chứng kiến tầm ảnh hưởng của các thủ môn ngày càng lớn. Họ không còn chỉ gác đền, họ phát động tấn công, tham gia kiểm soát bóng... Việc Joe Hart bị đẩy đi tại Man City là minh chứng điển hình cho việc chính những HLV cũng đòi hỏi nhiều hơn ở các thủ môn.

Tại World Cup 2018 trước mắt, những thủ thành xuất sắc nhất thế giới sẽ tề tựu. Đức có 2 sự lựa chọn mà bất kỳ đội bóng nào đều cũng thèm khát là Manuel Neuer và Marc-Andre ter Stegen. Tương tự, Brazil có Alisson Becker và Ederson. Những tên tuổi đáng chú ý khác là David de Gea, Hugo Lloris... Đó sẽ là những đôi tay ma thuật quyết định cả giải đấu.