Bài toán khó của Barcelona: Tiqui-taca không có bộ não

Barcelona đang trải qua những chuỗi ngày đáng thất vọng. Đầu tiên là ở trận El Clasico hôm 25/10 trên sân Bernabeu, họ đã nhận một thất bại ê chề mà không thể biện hộ với tỷ số 1-3. Cuối tuần qua, những tưởng họ sẽ lấy lại niềm kiêu hãnh khi được thi đấu ở Nou Camp và chỉ tiếp một Celta Vigo bé nhỏ. Nhưng kết quả sau 90 phút thi đấu là Barcelona 0 và Celta Vigo 1. Với thất bại này, Barca đã đánh mất vị trí đầu bảng vào đối thủ truyền kiếp Real Madrid. Bây giờ vị trí của họ trên bảng xếp hạng La Liga là... thứ 4.

La Liga còn tới 28 trận đấu nữa mới kết thúc, Luis Enrique cùng các học trò vẫn còn quá nhiều thời gian để lật ngược tình thế. Tuy nhiên, với những điểm yếu mà Barca đã bộc lộ trong thời gian qua, liệu Luis Enrique có khắc phục được hay không? Có một điều mà người viết chắc rằng vị HLV người Tây Ban Nha này khó lòng khắc phục được đó chính là vị trí của Xavi Hernandez.

Trong nhiều năm qua, Xavi luôn là một trong những tiền vệ trung tâm hay nhất của bóng đá thế giới. Anh là yếu tố quan trọng hàng đầu của Barca thời kỳ mà họ ngự trị trên đỉnh của bóng đá thế giới. Nhưng "sông có khúc, người có lúc", Xavi giờ đã 34 tuổi và đã bước qua sườn dốc bên kia của sự nghiệp. Những đóng góp của anh cho Barca những mùa giải gần đây đã không còn đáng kể. Đây cũng là khoảng thời gian mà Barca bắt đầu suy yếu.

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến sự yếu đi của Barca. Nhưng Xavi chính là một trong những nguyên nhân hàng đầu. Những năm qua, với tiqui-taca, Barca đã một mình làm mưa làm gió trên thế giới. Khó có một CLB nào có thể đứng vững được trước sức mạnh của họ. Ngoài sự xuất sắc của Lionel Messi thì sự thành công của tiqui-taca được quyết định nhờ vào bộ não thiên tài của Xavi Harnandez. Nhưng giờ khi bộ não ấy bắt đầu thấm mệt theo thời gian, cỗ máy Barca cũng bắt đầu chạy chậm lại. Muốn cỗ máy hoạt động lại bình thường, đương nhiên phải tìm linh kiện mới thay thế cho cái cũ. Hiển nhiên, ai cũng biết điều này, Luis Enrique biết, tôi biết và bạn cũng biết. Nhưng tìm đâu ra người thay thế bây giờ?

Ivan Rakitic là cái tên mà rất nhiều culé đặt niềm tin vào lúc này và có lẽ Luis Enrique cũng vậy. Cựu cầu thủ của Sevilla cũng đã thi đấu khá thành công trong màu áo của CLB mới trong thời gian qua. Nhưng liệu cầu thủ này sẽ thay thế được Xavi và giúp cỗ máy Barca vận hành trơn tru trở lại được hay không? Theo người viết nghĩ là không.

Rakitic đã có 2 bàn thắng cho Barca ở La Liga mùa này. Bên cạnh đó, cầu thủ này cũng có tỷ lệ chuyền bóng thành công rất cao là 90,7%. Trước 2 trận thua gần đây, Barca cũng liên tiếp có những chiến thắng đầy thuyết phục. Nhưng Barca chiến thắng không phụ thuộc nhiều vào vai trò của Rakitic. Messi và Neymar mới chính là những nhân tố quyết định đến những chiến thắng của Barca.

Tuy nhiên, khi đối đầu với những đại gia, Barca đã bộc lộ khá nhiều điểm yếu. Một trong những điểm yếu đó chính là khả năng kiểm soát và phân phối bóng của tuyến giữa. Xavi và Iniesta đã già, Busquets cũng không còn giữ được phong độ thời kỳ đỉnh cao.

Thay thế vị trí của Xavi trong bối cảnh như vậy, ngoài yêu cầu cao về mặt chuyên môn, Rakitic còn phải đối mặt với vô vàng áp lực. Về chuyên môn rõ ràng cầu thủ 26 tuổi này không thể so với Xavi. Tỷ lệ chuyền bóng thành công của Rakitic ở La Liga mùa này là hơn 90% nhưng mỗi trận anh chỉ tung ra chưa đến 70 đường chuyền. Tính từ mùa giải 2009 đến nay, trên khắp mặt trận, cầu thủ này trung bình mỗi trận tung ra khoảng 51 đường chuyền với tỷ lệ thành công là 82,7 %, số đường chuyền quyết định mỗi trận là 1,7. Trong khi đó, Xavi tung ra khoảng 95 đường chuyền mỗi trận với tỷ lệ thành công là trên 93% và đường chuyền quyết định mỗi trận là 2,5 (theo thống kê của whoscored).

Tuy nhiên, Rakitic mới 26 tuổi, anh vẫn còn thời gian để phát triển. Nhưng tiềm năng của cầu thủ này đến đâu vẫn là một dấu hỏi bởi trước khi về với Barca, Rakitic không phải là một cầu thủ quá nổi bật trong mắt mọi người. So với những tiền vệ trung tâm trẻ tuổi hiện nay như: Toni Kroos (Real Madrid), Paul Pogba (Juventus), hay Guendogan (Borussia Dortmund), thật sự Rakitic còn thua kém khá nhiều. Chưa kể, dưới một áp lực quá lớn là gánh lên mình vai trò của Xavi, liệu cựu cầu thủ của Sevilla có thể vượt qua được hay không? Đấy là chưa nói đến yếu tố La Masia.

Lối đá của Barca đòi hỏi mọi cầu thủ phải có được sự ăn ý với nhau cực cao. Đó là điều mà các cầu thủ của Barca khi cùng nhau trưởng thành từ lò đào tạo La Masia dễ dàng làm được. Những cầu thủ từ ngoài đến rất khó để hòa mình vào sự ăn ý này. Rất nhiều cầu thủ xuất sắc hàng đầu thế giới cập bến Camp Nou những năm qua nhưng không có mấy ai trụ được ở đây. Chính vì những nguyên nhân này nên người viết nhận định Rakitic không thể tiếp bước được Xavi cũng như trong thời gian tới HLV Luis Enrique rất khó tìm được người thay thế.

Trước đây, từng có vài cầu thủ được xem là truyền nhân của Xavi, họ cũng được giới chuyên môn đánh giá rất cao. Chưa kể, họ còn được thi đấu và học hỏi bên cạnh Xavi lúc anh còn ở đỉnh cao phong độ. Đó chính là Thiago Alcantara hay Cesc Fabregas. Tuy nhiên, Barca lại lần lượt đẩy hai cầu thủ này rời khỏi Nou Camp. Không rõ bây giờ thượng tầng của Barca có cảm thấy hối tiếc hay không?

Có thể sẽ rất lâu nữa Barca mới thể trở lại là CLB bóng đá mạnh nhất hành tinh!