Sự lỗi mốt của 4-2-3-1 và trào lưu 3 trung vệ

Lộc Trần
18:01 ngày 26-12-2016
Một trong những sơ đồ thành công và phổ biến nhất của bóng đá thế giới trong 5 năm qua là 4-2-3-1 đang dần trở nên lỗi thời và nhường chỗ cho những hệ thống trực diện hơn.
Sự lỗi mốt của 4-2-3-1 và trào lưu 3 trung vệ

Những điểm yếu của 4-2-3-1

Nhìn một cách tổng quát, sự đi xuống của 4-2-3-1 là minh chứng cho việc sơ đồ 1 tiền đạo đã không còn phù hợp. Giống như việc tìm ra vacxin cho một dịch bệnh, các đối thủ mau chóng tìm ra những khiếm khuyết của hệ thống tưởng chừng cân bằng đến hoàn hảo này.

Jose Mourinho có thể xem là tín đồ của 4-2-3-1. Mặc người đời chê bai ra sao hay Chelsea mùa trước cũng như M.U đầu mùa này đã chơi tệ thế nào với sơ đồ này, ông vẫn kiên quyết sử dụng sơ đồ trên. Kết quả thì tất cả đều rõ. M.U đang đứng thứ 6 với 13 điểm kém hơn đội dẫn đầu Chelsea.

Với việc chỉ có mình Zlatan Ibrahimovic đơn độc trên tuyến đầu, phong độ của M.U cũng phụ thuộc vào khả năng tỏa sáng của chân sút 35 tuổi. Nếu Ibra chơi hay, M.U ghi bàn. Nhưng trong các trận Ibra tịt ngòi, lối chơi của Quỷ đỏ cũng như rắn mất đầu, qua đó rất dễ bị bắt bài.

Khi mà hàng công không ghi bàn thì sức ép đương nhiên dồn xuống cho hàng thủ. Và với những đội bóng thường xuyên mắc sai lầm, đặc biệt trong giai đoạn đầu mùa như M.U thì các kết quả thất vọng từ đó mà ra.

M.U đang quá phụ thuộc vào Ibra
M.U đang quá phụ thuộc vào Ibra

Xét trên toàn châu Âu, Arsenal có thể xem là đại diện thành công nhất của 4-2-3-1 thời điểm hiện tại. Không giống như Mourinho, Arsene Wenger dù trung thành với sơ đồ này nhưng đã có không ít cải tiến. 

"Giáo sư" nhận ra sự bất tiện của trung phong cao lớn nhưng chậm chạp. Do đó, ông đầy Olivier Giroud lên ghế dự bị vào trao cơ hội cho Alexis Sanchez. Với tốc độ và khả năng xử lý linh hoạt, Sanchez di chuyển rộng hơn hẳn những "số 9" truyền thống khác.

Tuy nhiên, những bất ngờ mà Sanchez mang đến cũng chỉ kéo dài trong gần hết giai đoạn đầu của mùa này. Trong 2 trận gần nhất, Pháo thủ chỉ chơi hay trong hiệp 1 nhưng đuối dần ở phần còn lại, qua đó để đối phương bắt bài và lội ngược dòng.

Giờ đây, rất hiếm đội bóng lớn có thể mãi trung thành với 4-2-3-1 như M.U và Arsenal. Bayern, Tottenham luôn có phương án dự phòng cho 4-2-3-1 và đã không ít lần thể hiện một hình dạng khác trong mùa này. Man City cũng từng sử dụng 4-2-3-1 nhưng Pep Guardiola đã ngay lập tức biến hình khi nhận ra sự bất ổn.

Đội bóng lớn nào còn sử dụng 4-2-3-1?
- Tại Ngoại hạng Anh: Chelsea dùng 3-4-3, Liverpool dùng 4-3-3, Man City dùng 4-1-4-1. Chỉ còn M.U, Arsenal và Tottenham thường xuyên sử dụng 4-2-3-1.
- Tại La Liga: Real Madrid và Barca dùng 4-3-3, Atletico và Villarreal dùng 4-4-2, Sevilla dùng 3-5-2.
- Tại Ligue 1: PSG và Nice dùng 4-3-3, Monaco dùng 4-4-2.
- Tại Bundesliga: Bayern dùng 4-3-3, Dortmund dùng 3-4-3, RB Leipzig dùng 4-2-2-2.
- Tại Serie A: Juventus dùng 3-5-2 hoặc 4-4-2, Roma dùng 3-4-1-2, Milan và Napoli dùng 4-3-3 

Sự trở lại của 4-4-2 

Chức vô địch Ngoại hạng Anh mùa 2015/16 của Leicester cho người ta thêm lý do để tin vào sự trở lại của 4-4-2. Đây cũng là một trong những hệ thống vô cùng cân bằng giữa tấn công và phòng ngự. Đặc biệt, nó có thể dễ dàng biến đổi thành nhiều sơ đồ khác nhau ngay trong thời gian thi đấu để phục vụ từng mục đích cụ thể của HLV.

EURO 2016 tiếp tục cung cấp thêm cơ sở cho nhận định này. “Ngựa ô” Iceland và nhà vô địch Bồ Đào Nha đều sử dụng sơ đồ 2 tiền đạo. Đôi khi là 2 trung phong đứng ngang hàng nhau, đôi khi lại là một người hoạt động rộng để phục vụ người kia.

Bồ Đào Nha vô địch EURO 2016 với Ronaldo là 1 trong 2 tiền đạo
Bồ Đào Nha vô địch EURO 2016 với Ronaldo là 1 trong 2 tiền đạo

Đến mùa này, 4-4-2 đang làm mưa làm gió tại châu Âu. Monaco cung cấp môi trường thuận lợi để phát huy hết khả năng của Radamel Falcao với 4-4-2. Giờ đội bóng Công quốc đang đứng thứ 2 tại Ligue 1 và giành quyền vào vòng 1/8 Champions League.

Hiện tượng RB Leipzig cũng đang tạo nên cơn sốt tại Bundesliga với sơ đồ 4-2-2-2 (biến thể của 4-4-2). Vị trí thứ 2 trên BXH là phần thưởng cho sự kiên định này.

Đương nhiên, không còn sự bí ẩn nào tồn tại trong sơ đồ vốn quá đối phổ biến này. Nhưng trong vòng lặp của lịch sử mà bóng đá không thể tách rời, đầy là thời điểm 4-4-2 lấy lại vị thế của mình khi một loạt hệ thống khác đã chạm ngưỡng giới hạn.

Trào lưu 3 trung vệ

Tương tự 4-4-2, sơ đồ 3 hậu vệ từng rơi vào cảnh tưởng như tuyệt chủng, nhưng lại đang hồi sinh mạnh mẽ. Antonio Conte với những thành công cùng Juventus và đội tuyển Italia ở EURO 2016 là người tạo cảm hứng, nhưng cũng cần phải ghi nhận những đóng góp của HLV Chris Coleman của đội tuyển... Xứ Wales. 

Ở EURO 2016, Xứ Wales đã vào tới bán kết bằng sơ đồ 3-4-2-1, được đánh giá là thích hợp nhất để phát huy khả năng của bộ đôi ngôi sao Gareth Bale và Aaron Ramsey.

Yếu tố thời điểm một lần nữa được nói đến. Trước khi Conte phổ biến 3-4-3 vào Ngoại hạng Anh, Brendan Rodgers và Louis Van Gaal đều đã thực hành hệ thống 3 trung vệ từ trước đó. Tuy nhiên, cả hai cùng không thành công với nguyên nhân chính xuất phát từ niềm tin. 

Conte thành công khi mang 3-4-3 truyền bá vào nước Anh
Conte thành công khi mang 3-4-3 truyền bá vào nước Anh

Các chuyên gia cho rằng tư chất cầu thủ và tính chất môi trường thi đấu của nước Anh không phù hợp để đá 3 hậu vệ. Và sau vài thất bại, những “nhà phát kiến” này buộc phải thu mình về trong vỏ bọc quen thuộc.

Nhưng khi Conte xoay Chelsea từ 4-2-4 thành 3-4-3, đặc biệt lúc mạch chiến thắng dần nối dài và giờ ở con số 11, niềm tin đấy bị phá vỡ. Rất nhanh chóng, 3 trung vệ trở thành một trào lưu tại xứ sương mù. Đến thời điểm này, đã có 7 trên 20 đội đã và đang sử dụng.

Từ những đại gia như Man City, Tottenham đến cả các đội bóng ít tên tuổi hơn như Everton, West Ham, Sunderland, Hull cũng cố gắng ép cầu thủ sang bộ khung mới lạ này. Hiệu quả mỗi đội mỗi khác nhưng xu hướng này chưa có dấu hiệu dừng lại.

Ở ngoài biên giới Anh, những Sevilla, Dortmund và Roma cũng đã xác định gắn bó lâu dài với sơ đồ 3 trung vệ. 
Sử dụng tiếng Việt có dấu. Ký tự còn lại 500.

* Đăng nhập hoặc Đăng ký tài khoản để
bình luận và chia sẻ nhanh hơn

TT
Đội bóng
Trận
+/-
Điểm
1
34
+56
77
2
33
+48
76
3
34
+41
74
4
34
+21
66
5
32
+16
60
6
33
+1
53
7
33
+15
50
8
34
-9
48
9
32
+4
47
10
34
-11
45
11
33
-2
44
12
34
-8
43
13
34
-4
42
14
34
-13
37
15
34
-6
35
16
34
-12
29
17
34
-18
26
18
34
-29
25
19
34
-32
23
20
34
-58
17
<

Thông tin Toà soạn

Tạp chí Điện tử Bóng Đá

Tổng biên tập:
Nguyễn Tùng Điển
Phó Tổng biên tập:
Thạc Thị Thanh Thảo Nguyễn Hà Thanh Nguyễn Trung Kiên Vũ Khắc Sơn

Địa chỉ liên hệ

Tầng 6 tòa nhà Licogi 13
Số 164 đường Khuất Duy Tiến, quận Thanh Xuân, Hà Nội

Tel: (84.24) 3554 1188 - (84.24) 3554 1199
Fax: (84.24) 3553 9898
Email: toasoan@bongdaplus.vn | vanphong@bongdaplus.vn
 

Liên hệ Quảng cáo

Hotline: 0903 203 412
Email: quangcao@bongdaplus.vn

x