Đó là phán quyết Bosman, của tòa án Công lý châu Âu, vào năm 1995. Thứ bóng đá của những năm 80-90 thuộc thế kỷ trước, vốn đã làm say đắm bao nhiêu thế hệ không chỉ vì vẻ đẹp kỹ thuật mà còn vì tất cả những gì người ta đã hiểu về nó, chính thức sụp đổ. Người ta từng hiểu về bóng đá châu Âu như thế nào?
Đại khái là mỗi CLB chỉ được phép dùng 2-3 cầu thủ nước ngoài (tùy nơi). Do vậy mới có những ký ức không bao giờ phai về cặp bài trùng Zbigniew Boniek - Michel Platini ở Juventus; về bộ ba Ruud Gullit, Frank Rijkaard, Marco Van Basten ở Milan; hoặc Bernd Schuster - Diego Maradona ở Barcelona (Barcelona cần mua một ngôi sao lớn, xứng đáng đứng cạnh cái tên Schuster, và họ chọn Maradona!).
Chọn mua ngôi sao nào - chỉ một hoặc tối đa là ba - là cả một nghệ thuật của giới cầm quân. Ngoài ra, bóng đá thời ấy không cho phép một cầu thủ tự do chia tay CLB kể cả khi anh ta đã... hết hợp đồng. Vâng, bạn có thể nghĩ nát óc mà không tìm ra được chỗ logic của quy định này, nhưng bóng đá nhà nghề ở mức độ cao nhất thế giới quả đã từng là như vậy.
Đâu là cơ sở của phán quyết Bosman, hỏi trên tinh thần bóng đá phải có những đặc thù riêng của nó (ví dụ bạn có thể vào tù chỉ vì một cái tát tai trên đường phố, nhưng chẳng bao giờ bị truy tố vì làm đối thủ gãy chân trên sân cỏ)? Các quan tòa châu Âu nhấn mạnh: bóng đá châu Âu bây giờ đã là ngành kinh doanh lớn, là một nghề có thể tạo thu nhập hàng chục triệu euro, chứ không còn là trò chơi bóng đá nữa. Vậy, bóng đá châu Âu phải chịu quản thúc của những bộ luật lao động, thương mại, phải bị chi phối bởi luật chống phá giá, cạnh tranh công bằng...
Bộ ba huyền thoại Gullit, Rijkaard và Van Basten ở Milan
Giới chuyên môn vẫn hay cười khẩy vào những câu chuyện ngoài chuyên môn, suốt hơn hai thập kỷ qua. Họ sổ toẹt những số liệu, những cái nhìn qua lăng kính vật lý, khinh miệt bộ môn xác suất thống kê. Họ - tự tôn hoặc tự ti - chỉ biết bám mãi vào thế mạnh chuyên môn của mình: bóng đá trước sau vẫn phải là một trò chơi đượm vẻ nghệ thuật, phải sáng tạo, ngẫu nhiên, bùng nổ. Người ta cứ phải xỏ giày ra sân để so đọ tài năng, chứ chẳng ai thắng trên bàn phím hoặc sổ sách. Nói cũng đúng. Có điều, đôi khi chỉ đúng một phần thì đấy lại là... bi kịch.
Bây giờ, người ta thán phục Chelsea - trên trận địa kinh doanh chứ không chỉ qua ngôi đầu trên bảng xếp hạng Premier League. Và, cũng như cách đây chỉ mới vài năm, người ta lại nháo nhào tìm hiểu nhân vật Marina Granovskaia - người phụ nữ quyết định toàn bộ những cuộc chuyển nhượng của Chelsea. Thật ra, Chelsea đã dùng Peter Kenyon, nói đúng hơn là lôi kéo được nhà quản lý kiệt xuất này ra khỏi kình địch M.U, ngay từ khi Roman Abramovich vừa xuất hiện. Đấy là khác biệt về cách nhìn, cách hiểu bóng đá. Chứ bản thân Granovskaia hoặc Kenyon ngày trước đã làm những gì thì đấy chỉ là tiểu tiết.
Patrick Bamford (mới đây nhất), hoặc hàng chục cầu thủ khác từng làm lợi cho Chelsea trên thị trường chuyển nhượng (và cả trên sân cỏ nữa), suy cho cùng, cũng chỉ là những cái tên cụ thể. Phải có cái nhìn riêng, kế hoạch riêng, từ đó tạo dựng hẳn một cơ ngơi, thì mới làm ăn được “ngon lành” như vậy. Các đội khác đừng, và cũng không thể bắt chước Chelsea.
* Đăng nhập hoặc Đăng ký tài khoản để
bình luận và chia sẻ nhanh hơn