Lewandowski - Quả Bóng Vàng vô thừa nhận

Với một người cha nguyên là nhà VĐQG môn Judo, đồng thời cũng là một cựu cầu thủ, còn bà mẹ là cựu tuyển thủ bóng chuyền, con đường hướng tới sự nghiệp một VĐV thể thao chuyên nghiệp của Robert Lewandowski là rất rõ ràng. Con mắt lõi đời của cặp thân sinh khi nhìn con trai chơi bóng đã sớm xác định cậu quý tử của nhà mình sau này sẽ trở thành ai trong cuộc đời.

Họ không chỉ biết chính xác con đường mà Lewandowski cần phải đi mà còn thấy rõ nó sẽ để lại những di sản gì trên sân cỏ là những dấu ấn và những chức vô địch lẫy lừng để tạo nên một huyền thoại.

Quả thật, với 8 chức vô địch Bundesliga, 1 Cúp Bạc Champions League và bây giờ là danh hiệu The Best 2020 của FIFA - trong bối cảnh giải thưởng Quả Bóng Vàng năm nay bị huỷ bỏ một cách vô lý - và vô số những danh hiệu khác, chúng ta không thể nghi ngờ mảy may về tính đúng đắn của sự định hướng đó.

Ở tuổi 32 mới được tôn vinh với hạng mục "Cầu thủ xuất sắc nhất thế giới" cũng có thể xem như một thất bại của Lewandowski. Nhưng thất bại đó là do thời thế chứ không phải do tiền đạo của Bayern Munich không biết thể hiện tài năng. Sống ở trên cõi đời này, ngoài Hay, ta còn cần đến May và Đúng Thời Điểm để bước vào lịch sử.

Nhưng với Lewandowski, một chàng trai người Ba Lan khởi nghiệp ở những CLB hạng Ba, hạng Nhì của châu Âu như Legia Warsaw, Znicz Pruszkow, Lech Poznan hay thậm chí là Borussia Dortmund, rõ ràng anh đã không có những bệ phóng tốt và hoàn hảo nhất.

Anh cũng có thể hậm hực vì "sinh bất phùng thời" khi phải đứng dưới 2 cái bóng quá lớn của cặp huyền thoại sân cỏ đương đại là Lionel Messi và Cristiano Ronaldo, bộ đôi đã thống trị toàn bộ thế giới và châu Âu trong suốt gần 15 năm qua, với tổng cộng 11 Quả Bóng Vàng.

Không một danh thủ nào khác có thể thoát khỏi hai cái bóng siêu việt đó ngay cả khi Inter Milan, Chelsea, Bayern Munich, Liverpool có vô địch Champions League - yếu tố quan trọng, bên cạnh chức vô địch EURO và World Cup, để đánh giá Cầu thủ xuất sắc nhất thế giới hay Quả Bóng Vàng.

Thế nên, sự thất bại của Lewandowski cũng không có gì quá nặng nề bởi anh sẽ thấy an ủi rất nhiều khi nhìn vào Wesley Sneijder, Franck Ribery, Didier Drogba hay Virgil van Dijk. Họ đều là nạn nhân của việc xuất hiện cùng thời với Messi và Ronaldo. Ngay cả Luka Modric, Quả Bóng Vàng hiếm hoi lọt vào thập niên 2020 cũng chấp nhận lu mờ cho dù mình là người thắng cuộc.

Ở mùa giải vừa qua, khi Messi thảm bại nhục nhã cùng Barcelona còn Ronaldo thất bại hoàn toàn trong việc giúp Juventus vô địch Champions League, trong bối cảnh VCK EURO 2020 bị hoãn 12 tháng, tưởng như danh hiệu Quả Bóng Vàng chẳng thể nào tuột khỏi tay Lewandowski.

Ấy thế mà anh vẫn thất bại vì nguyên nhân lãng xẹt: tạp chí France Football tuyên bố cất Quả Bóng Vàng năm nay vì lý do đại dịch COVID-19 đã tác động sâu rộng đến bóng đá và do đó không đủ điều kiện chuyên môn để trao Quả Bóng Vàng cho cầu thủ xuất sắc nhất thế giới năm 2020.

Đó là sự trớ trêu của số phận, như thể nó không muốn chia sẻ vinh quang cho ai khác ngoài Messi và Ronaldo. Và việc này rõ ràng chính là một thất bại của Lewandowski và cả nền bóng đá. Tuy nhiên, chúng ta cần thấy rằng, Lewandowski đã quá quen chung sống với thất bại.

Ngay từ khi còn là thiếu niên, Lewandowski đã bị CLB lớn nhất Ba Lan là Legia Warsaw loại khỏi lò đào tạo của họ chỉ sau 1 năm chỉ vì một lý do quá quen thuộc. Họ cho rằng cầu thủ trẻ Lewandowski quá lùn và quá gầy. Trong mắt họ, tiền đạo này sẽ không bao giờ trở thành một cầu thủ bóng đá.

Chán nản và bơ vơ bởi không nơi nương tựa, chàng trai 18 tuổi đó đã suýt quay lưng với bóng đá. Làm gì bây giờ, khi mà sắp có thể thi đấu chuyên nghiệp ở đội Một thì lại coi như là một thứ phế phẩm, không thể sử dụng. Vả lại, cậu cũng đâu còn thời gian để làm lại từ đầu.

Ôm một mối hờn căm với đối bóng thủ đô, Lewandowski chấp nhận xách giày xuống giải hạng Ba, khoác áo Znicz Pruszkow để nuôi một kế hoạch trừng phạt vĩ đại. Trong mùa giải ra mắt CLB Znicz, Lewandowski không lãng phí thời gian để thể hiện dũng khí và tài năng của mình.

Với bầu nhiệt huyết sục sôi của tuổi trẻ và sự căm hờn hằn sâu trong tim, Lewandowski đã tập trung vào trái bóng. Chàng tiền đạo trẻ đã kết thúc mùa giải với tư cách là Vua Phá Lưới của giải đấu. Những bàn thắng của anh đã giúp Znicz Pruszkow bước lên giải hạng Nhì.

Ở mùa giải thứ hai, Lewandowski vẫn không xao lãng nhiệm vụ và kế hoạch của mình. Sự xuất sắc của anh trong khâu săn bàn đã giúp CLB thăng lên hạng đấu cao nhất Ba Lan. Đến lúc này, những người đã từng tống cổ anh khỏi lò đào tạo Legia bắt đầu hối hận.

CLB cũ của Lewandowski đã cân nhắc xem liệu họ đã mắc lỗi nghiêm trọng như thế nào khi đánh mất một tay săn bàn bẩm sinh ở tuyến học viện trẻ. Họ đã cân nhắc việc dụ dỗ Lewandowski hồi hương.

Nhưng kết quả cũng dễ đoán, Lewy đâu có chấp nhận thế nên giám đốc thể thao của Legia, Miroslaw Trzeciak đành cứng cỏi: "Ai mà thèm nó khi Legia sắp có Mikel Arruabarrena từ Tenerife?". Và họ đã cay đắng nhìn Lewy gia nhập đối thủ Lech Poznan.

Nhìn Lewy bây giờ có thể chúng ta sẽ ngạc nhiên khi xem xét lý do học viện của Legia từ chối tiền đạo này khi xưa. Nhưng quả thật, khi chưa dậy thì thành công, thể chất và thể hình của Lewy cũng là một "thất bại". Krzysztof Sikorski - HLV thời kỳ đầu của anh kể: "Chân nó như que tăm. Tôi cứ phải bắt nó chén đẫy bánh mỳ kẹp thịt xông khói để tăng cân".

Ngay cả khi trưởng thành, Lewandowski cũng không có thể hình hay tầm vóc thiên bẩm của nhiều cầu thủ vĩ đại. Nhưng thua sút về thể lực chỉ càng thúc đẩy khát khao trau dồi khả năng dứt điểm và sự am hiểu trận đấu ở mỗi cơ hội có được. Và anh đã làm được điều đó.

Thời điểm Lewy bắt đầu khoác áo Lech Poznan là thời điểm Messi và Ronaldo đang thành công rực rỡ. Messi đã có được vài danh hiệu La Liga lẫn Champions League, trong khi đó, Ronaldo vô địch Champions League và đoạt Quả Bóng Vàng. Họ tất nhiên chẳng biết Lewandowski là ai.

Song những bàn thắng của Lewy bắt đầu tuôn chảy ở cấp độ mới. Mùa giải đầu tiên ở giải đấu cao nhất Ba Lan, anh đã có 14 bàn thắng, giúp đội cán đích thứ Ba chung cuộc và danh hiệu Cúp Quốc gia. Danh hiệu này liều thuốc đầu tiên và nó khiến anh nhanh chóng bị nghiện.

Đến mùa sau, Lewy đã có chức vô địch Ba Lan đầu tiên, đóng góp 18 bàn thắng và ngày càng tiến bộ trên sân cỏ. Ngoài Siêu Cúp ngay sau đó, anh cũng thâu tóm nốt danh hiệu Vua Phá Lưới và Cầu thủ xuất sắc nhất giải đấu mùa đó. Một lần nữa, những người ở Legia lại tức nổ đom đóm mắt và lại mời anh quay về. Và một lần nữa, Lewy lại lắc đầu đầy tàn nhẫn.

Nhưng rồi, Lewy cũng phải ra đi đến chân trời rộng lớn hơn. Và nếu không có những biến cố, có lẽ không phải đến năm 2020 anh mới vô địch Champions League hoặc nhận giải The Best khi đã 32 tuổi 4 tháng. Premier League có lẽ nên trở thành đòn bẩy tốt hơn và sớm hơn với Lewandowski.

Hè 2010, đã có nhiều thông tin về việc Borussia Dortmund đang tăng cường quan tâm đến chân sút người Ba Lan. Tuy nhiên, theo các báo cáo đáng tin cậy, đại diện của Premier League là Blackburn Rovers mới đang dẫn đầu cuộc đua giành chữ ký của Lewandowski.

Hoa hồng xứ Lancashire dường như đã hoàn thành thương vụ khi thông báo Lewy đang trên đường đến Ewood Park. Chỉ có điều, Lewandowski chưa bao giờ ký hợp đồng với Blackburn hay thậm chí là sang Anh mặc dù anh đã định làm điều đó. Thảm hoạ thiên nhiên đã cắt đứt ý định đó bằng vụ phun trào của núi lửa Eyjafjallajokull, ở bờ biển phía nam của Iceland vào tháng 4/2010.

Những đám mây tro bụi được bơm vào không khí khiến việc di chuyển bằng đường hàng không bị đình trệ khắp vùng Tây Bắc châu Âu trong gần 1 tuần. Điều này đã xảy ra vào đúng thời điểm Lewandowski dự định sang Anh để đàm phán với Blackburn. Nhưng thay vào đó, anh đã nghiên cứu đề nghị của Dortmund.

Và với 5 triệu euro, Lewandowski đã cất bước sang nước láng giềng, tham dự vào đội bóng của HLV Juergen Klopp vốn đang trỗi dậy mạnh vào thời điểm đó nhưng cũng không thể so đọ với Bayern Munich. Nếu như không có những biến cố đó, có lẽ Lewy đã gia nhập Blackburn rồi sau đó là CLB nào lớn hơn ở Premier League hay La Liga.

Bởi trong 10 năm tung hoành tại Bundesliga, Lewy chỉ được đá 2 trận chung kết Champions League cho dù thu hoạch vô số các danh hiệu quốc nội cùng Dortmund và Bayern. Nhưng như đã nói, Lewandowski đã quen chấp nhận tất cả những gì đến với mình, đặc biệt là những điều bất đắc chí.

Sau thất bại trước Bayern Munich ở trận chung kết Champions League 2013 - thứ đánh dấu sự trỗi dậy của đội bóng xứ Bavaria sau một hai năm để Dortmund lộng hành - dường như Lewy đã nhận ra sai lầm của mình khi mong muốn tìm kiếm thành công tột đỉnh ở vùng Ruhr.

Thế nên anh đã làm một cuộc đào tẩu sang Bayern, khi đã 26 tuổi. Ở châu Âu thời điểm này, ngoài Messi và Ronaldo, không ai có đủ "tuổi" để mơ mộng chen vào cuộc đua danh vọng xem ai sở hữu nhiều Quả Bóng Vàng giữa 2 người khổng lồ đang gánh gồng Barcelona và Real Madrid kia.

Tuy nhiên, giai đoạn khoác áo Bayern, Lewandowski dần dần tránh xa các cuộc tranh luận xem ai là chân sút Bundesliga hay nhất mà ngấm ngầm hướng tới tầm châu lục.

Sau 3 mùa giải ở Bayern, rất nhiều người đã cho rằng hiếm ai đóng vai trò tiền đạo cắm hoàn hảo như Lewandowski. Thậm chí, ở tuổi 32 như hiện nay, Lewy cũng không có dấu hiệu chậm lại. Tính từ mùa giải 2014/15 đến mùa trước, chỉ trừ mùa đầu tiên gia nhập Bayern là Lewy chỉ có 17 bàn ở Bundesliga, còn lại không mùa nào dưới 20 bàn.

Mùa trước, sự hồi sinh của Bayern dưới tay HLV Hansi Flick tưởng như đã tuyệt vời với cú ăn Tư gồm Bundesliga, Cúp Quốc gia, Champions League và Siêu Cúp châu Âu nhưng phong độ ghi bàn của Lewy còn ấn tượng hơn. Anh có 34 bàn ở Bundesliga, 15 bàn ở Champions League, cộng thêm vài bàn thắng ở các mặt trận khác để đem về 55 bàn thắng.

Hãy so sánh với 31 bàn thắng của Messi (25 tại La Liga, 3 tại UCL, 3 ở các giải khác) và 37 bàn thắng của Ronaldo (31 tại Serie A, 4 tại UCL…), cũng như số danh hiệu thì sẽ thấy Lewandowski vượt trội như thế nào. Anh đã chính thức kết liễu thế trận song mã đua trở Cầu thủ hay nhất thế giới đã tồn tại hơn 10 năm qua giữa hai huyền thoại kể trên.

Dẫu cho The Best của FIFA không danh giá như Quả Bóng Vàng của France Football hay như Quả Bóng Vàng thời FIFA và France Football còn hợp nhất, nhưng nó vẫn là danh hiệu tôn vinh cá nhân cao quý nhất năm 2020 đầy biến loạn và lạ kỳ này.

Có lẽ sự khiếm khuyết của việc không thể thâu tóm cả 2 danh hiệu vẫn là một điều không May của một Lewandowski rất Hay, hoặc là một thất bại "bất đắc chí" của anh. Tuy nhiên, chính sự khiếm khuyết đó đã cho thấy không có gì hoàn hảo mãi mãi, kể cả là Ronaldo hay Messi, hay chính Lewandowski.

Năm nay, Messi đã 33 tuổi và đang chìm đắm vào cơn loạn lạc ở Barcelona. Trong khi đó, Ronaldo cũng đã 35 tuổi và không còn đủ sức giúp Juventus vô địch châu Âu như thời khoác áo Real Madrid. Họ đã đi vào quãng xế của sự nghiệp mặc dù quãng xế đó vẫn còn huy hoàng lắm.

Song gánh nặng tuổi tác, cộng với những khó khăn, bất ổn của bức tranh bóng đá thời đại dịch và khủng hoảng kinh tế sẽ càng khiến khả năng trở lại đỉnh cao của bộ đôi huyền thoại kia thêm xa vời. Ngay cả Lewandowski, vinh quang hôm nay cũng có thể nhất thời, chứ khó kéo dài cho dù anh vẫn ghi bàn đều đặn và Bayern vẫn chiến thắng.

Đã đến lúc Quả Bóng Vàng tìm đến chủ nhân mới, thuộc thế hệ trẻ hơn và có nhiều cơ hội trước mặt hơn. Có thể, những Quả Bóng Vàng, The Best trong tương lai sẽ kém xa Messi va Ronaldo ở thời đỉnh cao nhưng nó vẫn phải xuất hiện. Việc Lewandowski trở thành The Best 2020 nhưng không có Quả Bóng Vàng 2020 chính là chiếu nghỉ cho giai đoạn chuyển giao đó.