Thomas Tuchel: HLV thế hệ laptop khai sáng PSG như thế nào?

 Triển khai bóng

Thời còn làm việc ở Dortmund, Tuchel đã giới thiệu cách tiếp cận trận đấu theo vị trí nhằm giúp kiểm soát bóng. Cụ thể, các cầu thủ sẽ được sắp xếp các vị trí nhất định để nhận bóng, cho phép pha xử lý tiếp theo có thể được liền mạch với cách vận hành chung của toàn đội. Tuchel vẫn theo đuổi triết lý đó ở PSG.

Theo đó, thủ môn Keylor Navas sẽ là cầu thủ tấn công đầu tiên. Hai trung vệ sẽ tách ra theo chiều ngang, cung cấp cho Navas 2 lựa chọn chuyền bóng. Đây chính là quy tắc của Tuchel: Mỗi cầu thủ ở đúng vị trí sẽ có ít nhất 2 lựa chọn chuyền bóng. Càng có nhiều lựa chọn và giải pháp, càng ít nguy cơ tạo ra lỗi từ sức ép của đối phương.

Theo ảnh ở dưới, chúng ta có thể thấy các cầu thủ PSG tạo ra tới 3 hình kim cương để hóa giải sức ép từ Bordeuax. Hơn nữa, với 4 cầu thủ tham gia vào mỗi chuỗi chuyền bóng này, rất dễ tạo ra ưu thế về số lượng so với các tuyến đối phương.

Ở tâm điểm là Marco Verratti - người có khả năng thoát pressing tốt nhất đội, khiến anh là lựa chọn hoàn hảo cho vị trí nhận bóng đầy rủi ro đó. Tiền vệ người Italia có thể đánh giá nhanh được tình hình, qua đó có những pha xử lý hợp lý nhất. Chỉ trong 90 phút đó, Verratti đã thực hiện tới 20 đường chuyền dưới áp lực như vậy.

Nhược điểm của triển khai bóng

Ở Ligue 1, phần lớn cac đội bóng chọn cách dựng xe bus trước PSG và cố gắng vùng lên bằng phản công. Họ sẽ kéo đội hình xuống thấp, bó hẹp không gian trước khung thành và đội hình nói chung. Có nhiều lúc, cả 11 cầu thủ đều đứng ở dưới quả bóng.

Tuy nhiên, trái với cách nghĩ này, tiếp cận trận đấu một cách chủ động và dũng cảm hơn có thể giành nhiều lợi thế hơn trước PSG. Đại diện nước Pháp đặc biệt dễ bị tổn thương trước những đối thủ dám chơi pressing 1 kèm 1.

Nghe qua thì đó có vẻ là cách tiếp cận tự sát nếu nhìn vào chất lượng kỹ thuật cũng như thể chất của các cầu thủ PSG. Tuy nhiên, cách này hoàn toàn có thể hiệu quả vì việc xây dựng bóng theo vị trí đã nói ở trên của Tuchel. Các cầu thủ PSG ở những vị trí và khu vực nhất định để tăng khả năng phối hợp theo bài nhưng giờ họ bị một kẻ bám sát chuyên biệt đi theo.

Một ví dụ như trước Lyon, ngay đến thủ môn Navas cũng không tìm ra một đồng đội tự do để chuyền bóng và buộc phải chuyền dài như một hệ quả tất yếu. Phá mạch xây dựng bóng của PSG giúp cho các đối thủ có cơ hội giành lại quyền kiểm soát bóng. Di chuyển quả bóng quá chậm và thiếu cẩn thận sẽ tăng rủi ro làm mất bóng. RB Leipzig hoàn toàn có thể tham khảo điều này.

Kết cấu trong kiểm soát bóng

Trước khi đi sâu vào nguyên tắc chiến thuật của Tuchel, điều quan trọng là cần hiểu cấu trúc vị trí của các cầu thủ. Ý tưởng về vị trí của Tuchel là để áp đảo đối thủ thông qua việc di chuyển cũng như chọn vị trí của các cầu thủ, qua đó tạo ra các tình huống có lợi thế về không gian.

Trước khi quả bóng tiến vào phần sân đối thủ, đội hình của PSG có thể biến thành dạng 4-6 hay 2-4-4 tuy vào vị trí của các hậu vệ biên. Các tiền vệ và trung vệ tạo ra tứ giác, giúp họ có thể luân chuyển bóng dễ dàng. Tuchel muốn tạo ra sự áp đảo về quân số trước phòng tuyến đầu tiên của đối thủ. Các tình huống 4 đấu 3 hay 4 đấu 2 sẽ được tập nhuần nhuyễn.

Việc các tiền vệ lùi sâu tạo điều kiện cho các hậu vệ biên mở rộng cánh, đặc biệt là khi 4 mũi nhọn phía trên đang bị bó hẹp, giúp cho việc di chuyển bóng ở giữa hàng tiền vệ và phòng ngự của đối phương dễ dàng.

Một khi quả bóng đã đến khu vực 1/3 sân đối phương, đội hình PSG sẽ biến thành hệ thống 2-3-5 không đối xứng. Các tiền vệ tiếp cận còn một hậu vệ cánh có thể bó vào trong. Điều này tạo ra sự cân bằng cho đội hình, có thể thu hồi quả bóng nếu dây chuyền chuyền bóng bị lỗi. Ngoài ra, đội hình này cũng cho phép có thể mỏ quả bóng sang cánh đối diện mọi lúc.

Di chuyển trong kiểm soát bóng

Dựa vào cấu trúc tấn công ở trên, Tuchel có thể thực hiện một trong những nguyên tắc yêu thích của mình là tạo ra sự quá tải. Hàng công 5 người trong sơ đồ 2-3-5 được bố trí chật chội giữa tuyến tiền vệ và hậu vệ đối thủ. Kylian Mbappe và bất cứ đối tác nào (Mauro Icardi, Edinson Cavani hay Pablo Sarabia) sẽ lao lên áp sát các trung vệ.

Các trung vệ sẽ bị kéo lùi lại theo quán tính và mở ra không gian cho PSG khai thác. Lúc đó, các cầu thủ chạy cánh như Neymar và Angel Di Maria sẽ hưởng lợi.

Trước hàng thủ 4 người, cách di chuyển này gây ra rất nhiều nguy hiểm. Hãy nhìn vào ảnh bên trên, cả 5 cầu thủ tấn công của PSG đều đang ở 1/3 sân của Lyon. Tình huống lúc này là 5 đánh 4. Bất chấp việc các tiền vệ Lyon sẽ lùi xuống thu hẹp khoảng trống, lối di chuyển của các tiền đạo PSG vẫn tạo ra khác biệt và Neymar được tự do cắt vào bên trong.

Hay như ở tình huống với Monaco, Di Maria nhận bóng sẽ loại bỏ toàn bộ tuyến tiền vệ đang lui về của Monaco, qua đó giúp PSG có đầy đủ không gian để tấn công. Mbappe và Neymar bất ngờ sẽ có tình huống 2 đánh 1 với hậu vệ của đối thủ. Mbappe chạy vào điểm mù, còn Neymar thì chạy thẳng xuống nhận bóng và ghi bàn.

Cách triển khai này không chỉ dành cho hàng tấn công. PSG đôi khi muốn quá tải một cánh rồi đột ngột chuyển sang cánh đối diện. Trước Bordeaux, PSG có đến 4 người bên cánh trái. Điều này buộc đối thủ phải cắt cử nhiều người sang bên đó và phần nào phá vỡ cấu trúc phòng ngự. Bordeaux nghĩ thế 6 chống 4 sẽ hạn chế lựa chọn chuyền bóng của PSG. Nhưng Verratti luôn có một lựa chọn dự phòng là chuyển hướng sang cánh phải, nơi Thilo Kehrer và Di María tạo ra thế 2 đánh 1 với hậu vệ cánh Bordeaux.

Các trung vệ Bordeaux cũng luôn ở tư thế sẵn sàng nhưng như đã nói, tiền đạo PSG biết cách di chuyển để tạo lợi thế. Bằng chứng là trong 27 ở tổng số 75 bàn tại Ligue 1, Tuchel luôn có những chỉ thị chuyên biệt với từng ngôi sao của mình.

Bên ngoài vòng cấm, các tiền đạo sẽ đứng vào vị trí ở giữa trung vệ và hậu vệ biên, sau đó bất thình lình di chuyển chéo vào trong. Đó là những bước chạy sở trường của Mbappe khi anh dùng lợi thế điền kinh vượt trội của mình để áp sát khung thành.

Khi các trung vệ đối thủ quá tập chung nhìn quả bóng, Mbappe sẽ có cơ hội di chuyển vào điểm mù phía sau lưng họ. Tại Ligue 1, không có trung vệ nào đủ khả năng bọc lót khi bị Mbappe khoét vào sau lưng.

PSG kiểm soát bóng trung bình 62% trong mùa vô địch Ligue 1 2019/20. Khi đối thủ chủ động bó hẹp không gian, PSG cũng thay đổi cách di chuyển. Ví dụ như hình ở dưới, Mbappe sẽ đặc biệt di chuyển rộng ra cánh trái còn Di Maria thì làm tương tự ở cánh đối diện. Điều này sẽ kéo giãn hàng thủ đối phương và giúp Mbappe có thể thực hiện lại những pha di chuyển chéo vào trong quen thuộc.

Điều này càng tăng sát thương nếu đối thủ vừa mới chỉ chuyển dịch trạng thái sang phòng ngự. Với việc các tiền vệ công dâng cao, PSG vượt trội về mặt vị trí, qua đó tạo ra quá nhiều không gian để đánh vào. Như ở pha bóng với Nantes, PSG thậm chí đang 4 đánh 3.

Pressing

PSG tấn công rất tốt, nhưng khi không có bóng thì sao? Dưới trướng một HLV của thời đại mới như Tuchel, việc không nắm quyền kiểm soát bóng có thể được định nghĩa là một cơ hội để giành lại bóng. Với hệ thống thường thấy là 4-4-2, PSG kiểm soát các góc chuyền bóng của đối thủ, hạn chế việc tịnh tiến bóng lên khu vực trung tâm, đồng thời vẫn duy trì sức ép lên người cầm bóng.

Về mặt lý thuyết, cách pressing này sẽ dễ bị phá giải bởi sơ đồ 3 trung vệ, bởi lẽ một hệ thống bất đối xứng khiến các đối thủ phải cực kỳ linh hoạt trong việc áp sát. Dortmund của Lucien Favre đã dùng hệ thống 3 trung vệ để đối đầu với PSG ở trận lượt về vòng 1/8 Champions League. Hình ảnh ở dưới minh chứng rõ ràng nhất cho độ hiệu quả.

Để tạo áp lực thường xuyên lên người nhận bóng và các phương án chuyền của đối thủ, các cầu thủ PSG phải nhận thức thật nhanh vị trí của quả bóng và cách nó được luân chuyển. Ví dụ, Mats Hummels nhận bóng từ Lukasz Piszczek, Cavani ngay lập tức tạo áp lực lên Hummels. Ở tuyến sau, Di Maria chặn hướng chuyền bóng của Hummels cho Zagadou. Ở tuyến sau cùng, Kehrer không cho Raphael Guerreiro tự do nhận bóng. Đồng thời, PSG duy trì 2 cầu thủ ở giữa sân để luôn áp đảo về quân số. Hệ quả là Hummels buộc phải chuyền ngược về cho thủ môn.

Chuyển đổi trạng thái

PSG muốn giành lại quả bóng càng nhanh càng tốt. Như đã nói ở trên, 2 tiền vệ trung tâm sẽ được hỗ trợ bởi một hậu vệ biên bó vào trong để thu hồi bóng. Nhưng tình hình có thể trở nên rất tệ với PSG khi họ cố tạo áp lực lên người cầm bóng của đối thủ trong khi đang chuyển đổi trạng thái phòng ngự.

Rất nhiều cầu thủ sẽ bị hút vào hướng di chuyển của quả bóng để cố gắng giành lại nó thật nhanh nhưng điều này đồng thời mở ra những khoảng trống phía sau họ. Bộ ba tiền vệ của PSG sẽ dễ dàng bị bỏ qua chỉ với một đường chuyền. Như ở tình huống trong trận gặp Monaco, Marquinhos tắc bóng hụt với Wissam Ben Yedder và đặt đồng đội Thiago Silva vào tình huống 1 đấu 2.

Kết luận

Vẫn còn những sai số nhất định trong cách vận hành của PSG nhưng chúng ta có thể thấy Tuchel đã thiết lập thành công các nguyên tắc chiến thuật của mình, xây dựng bộ khung tại Parc des Princes và khai phá tối đa tài năng của các siêu sao. Trận đấu với RB Leipzig vào đêm nay sẽ một lần kiểm chứng độ hiệu quả của một HLV laptop.

XEM THÊM

RB Leipzig vs PSG: Ngày Nkunku chứng minh sai lầm của Tuchel

RB Leipzig vs PSG: Upamecano thách thức Mbappe

SỰ KIỆN NÓNG TRONG NGÀY