|
ĐỘI TUYỂN ANH
|
3 năm nung nấu nồi ý chí
Bukayo Saka chỉ là một đứa trẻ 18 tuổi khi bị cả nước Anh coi là tội đồ. Cú đá luân lưu không thắng được Gianluigi Donnarumma đã giết chết giấc mộng đẹp của cả quê hương bóng đá. Saka đã khóc rất nhiều trong ngày hôm đó, một tuần sau và thi thoảng là trong những cơn ác mộng ùa về lúc nửa đêm.
Người ta nói Southgate bị điên khi ném một đứa nhóc ra trước đầu xe lửa. Saka không có lỗi khi tự tin, người sai là Southgate khi dám đặt cả vận mệnh quốc gia lên vai một cầu thủ lần đầu tiên dự giải đấu lớn. Nếu Saka không thể vượt qua được chứng trầm cảm sau biến cố, một tay Southgate đã hủy hoại sự nghiệp anh.
Nhưng sau 3 năm, Southgate bây giờ lại đúng. Chí ít, tầm nhìn của ông đã đúng khi Saka không phải một kẻ tầm thường. Rũ bùn đứng dậy, chàng trai sinh năm 2001 đang sáng hơn bao giờ hết. Trong số những cầu thủ sút hỏng luân lưu ngày định mệnh (gồm Marcus Rashford và Jadon Sancho), Saka từng bị đánh giá thấp nhất. Thế nhưng lúc này, Saka là winger số 1 nước Anh - không ai có thể phản bác điều đó!
Sự tiến bộ vượt bậc của Saka đại diện cho hình ảnh Tam sư lúc này. Đã trải qua cảm giác đắng nhất của đời cầu thủ, thế hệ ĐT Anh bây giờ nào có ngán điều gì. Trong 3 kỳ đại hội lớn gần nhất trong triều đại Southgate, Anh đều thua trước đội vào chung kết hoặc nhà vô địch. Đó không phải một danh hiệu để tự hào, nhưng là điểm nhấn để nói lên đội bóng này vẫn đang đi đúng hướng.
Kể từ cái ngày kinh hoàng ở Wembley, đã có rất nhiều điều xảy ra. Saka chuyển mình dữ dội, Harry Kane sang Đức lập thân và trở thành mũi nhọn sắc nhất Bayern, Jude Bellingham đoạt luôn danh hiệu cầu thủ Anh đắt giá nhất mọi thời đại khi đang mặc vừa như in số 5 huyền thoại ở Real Madrid. Anh bây giờ không thiếu ngôi sao. Đáng sợ hơn, đó là những ngôi sao đã biết đau và chết trong lòng... nhiều chút! Với những người trở về từ cõi chết, họ lạnh lùng và bản lĩnh!
Chương cuối vinh quang của Southgate?
Trong số 24 HLV tranh tài ở EURO 2024, Southgate là người có thâm niên công tác tại ĐTQG lâu thứ 2, chỉ sau Didier Deschamps của Pháp. Trong bóng đá hiện đại, đặc biệt ở một nền thể thao bị chi phối nhiều bởi truyền thông như Anh, việc có một HLV tại vị suốt từ 2016 tới bây giờ là một chuyện lạ. Trong lịch sử Tam sư, Southgate mới chỉ là người thứ 4 cầm quân đến tận năm thứ 8 sau các huyền thoại Walter Winterbottom, Alf Ramsey và Bobby Robson.
Có lẽ lúc bổ nhiệm Southgate như một phương án "chữa cháy" khẩn cấp cho Sam Allardyce dính scandal, FA không dám nghĩ đôi bên có thể hợp tác lâu đến như vậy. Đặc biệt là khi bản CV nghiệp huấn luyện của Southgate quá tầm thường, với điểm nhấn tồi tệ là làm Middlesbrough xuống hạng và bị sa thải. Nhưng Southgate là minh chứng cho câu nói "đừng đánh giá quyển sách qua trang bìa của nó". Không thể phủ nhận việc kể từ khi Southgate lên nắm quyền, Anh đã vừa vặn hơn với cái mác "ông lớn".
Nhưng ở năm thứ 8, bất cứ cái kết nào khác ngoài vô địch đều là thất bại với Southgate. Ngay từ đầu năm 2024, đã rục rịch có tin đồn FA muốn gia hạn với Southgate. Nhưng chính người đàn ông này từ chối nói đến tương lai khi hiện tại quan trọng hơn rất nhiều. Toàn bộ tâm trí đều được Southgate dồn vào EURO 2024 bởi chính thuyền trưởng 53 tuổi cũng hiểu, đây là cơ hội cuối để ông có thể vô địch cùng tuyển Anh. 5 tuần tại Đức sẽ quyết định toàn bộ quãng thời gian hơn 8 năm qua có thành công hay không? Nếu câu trả lời là có, Southgate sẽ được nhớ tới như một biểu tượng vĩ đại, HLV đầu tiên giúp Tam sư vô địch EURO. Ngược lại, Southgate cũng chỉ nối dài sự luyến tiếc của quê hương bóng đá mà thôi.
Nói đến sự trưởng thành thì không chỉ các học trò mà chính Southgate cũng lớn lên rất nhiều khi ngồi trên "ghế nóng" trải qua mọi cung bậc cảm xúc. Gọi Southgate là "người được chọn"? Không! là "người được ưu ái" thì đúng hơn bởi những gì tốt nhất dành cho một HLV đã được cả FA và nước Anh vun vén cho Southgate hết rồi.
Nắm trong tay sự hội tụ của mọi tinh hoa, Southgate phải biến mùa Hè sắp tới thành của người Anh và mang Cúp bạc về nhà. Được so sánh với Deschamps là một vinh dự nhưng nếu là một người có tự trọng, Southgate không chỉ muốn so kè về số năm công tác thôi đâu. Thời gian sẽ chỉ là những con số vô tri nếu không có cột mốc. Southgate bị quên lãng hay được nhớ tới trong dòng chảy lịch sử sẽ được quyết định hết trên đất Đức!
Góc chiến thuật
Sự nhất quán là điều rõ ràng nhất khi ĐT Anh dưới quyền của một HLV duy nhất suốt 8 năm. Với hệ thống 4-2-3-1 cực kỳ cân bằng, Gareth Southgate đã có những tinh chỉnh nhất định để phù hợp với đội ngũ nhân sự của từng giai đoạn.
Ở thời điểm hiện tại, phần lớn các vị trí trong hệ thống của ĐT Anh đã được chốt hạ. Tuy nhiên, hậu vệ trái và tiền vệ con thoi là thứ vẫn khiến Southgate đau đầu. Trong những giải đấu trước, gần nhất là World Cup 2022, Southgate sử dụng Luke Shaw và Jordan Henderson. Vào lúc này, Shaw chấn thương liên miên còn Henderson đã qua đỉnh cao phong độ.
Ở cánh trái, Ben Chilwell là phương án thay thế Shaw không tồi nhưng sự thiếu ổn định của cầu thủ này để lại nhiều nỗi lo. Nhưng ở vị trí của Henderson, Southgate vừa tìm ra được một giải pháp tuyệt vời ở đợt tập trung tháng 3 là Kobbie Mainoo. Ngay ở trận đá chính đầu tiên cho Tam sư (hòa 2-2 với Bỉ), Mainoo đã ẵm luôn danh hiệu Cầu thủ xuất sắc nhất. Sau trận đấu, Southgate buộc phải thốt lên: "Cậu bé này cung cấp những thứ khác biệt mà ĐT Anh chưa từng có".
Và từ sự cơ động của Mainoo ở tuyến giữa, lối chơi kiểm soát của Anh hình thành rõ ràng hơn bao giờ hết. Ưu tiên của Southgate là sử dụng những cầu thủ chơi chân giỏi, trải đều cả 3 tuyến. Từ Pickford, bóng được luân chuyển qua Maguire, Stones, đến Rice, Mainoo, Bellingham rồi đến các tiền đạo. Hai hậu vệ cánh, đặc biệt là vị trí của Kyle Walker được khuyến khích bó vào trung lộ để trở thành một tiền vệ bổ sung, vừa tăng thêm lựa chọn chuyền bóng, vừa giúp thu hẹp khoảng cách các tuyến để chống phản công. Đừng quên là Anh còn một Harry Kane cực giỏi trong việc lùi sâu, thoát khỏi radar hậu vệ để làm công tác kéo bóng, tổ chức lối chơi.
Khi đã khống chế hoàn toàn trung tuyến, bóng sẽ được dồn sang 2 biên, tạo không gian cho tiền đạo cánh phô diễn kỹ năng đi bóng đột biến. Các winger nổi danh như Grealish, Saka hay Foden có thể chồng cánh với đồng đội hoặc tự mình dứt điểm. Điểm nhấn ở đây là ngoài một trung phong như Kane, các tiền vệ như Bellingham được khuyến khích di chuyển tự do vào vòng cấm và trở thành những tiền đạo ảo.
Có thể thấy, phong cách của ĐT Anh là sự hội tụ của Man City, Liverpool, Real Madrid. HLV Southgate đã dành rất nhiều thời gian nghiên cứu để tạo ra lối chơi phát huy hết năng lực của từng cá nhân ngôi sao.
ĐT Anh có một hành trình Vòng loại EURO 2024 vô cùng suôn sẻ. Mở màn bằng 2 chiến thắng trước 2 đối thủ trực tiếp là Italia và Ukraine, trong đó có lần đầu tiên thắng trên đất Ý sau 62 năm, Tam sư cứ thế tiến về đích mà không gặp bất cứ trở ngại đáng kể nào. Trong suốt 10 trận đấu, thầy trò Southgate chỉ có đúng 2 lần bị ghi bàn trước nhưng đều không thua. Họ kết thúc Vòng loại với vị trí nhất bảng C với 20 điểm, bỏ xa Italia và Ukraine tới 6 điểm.
Anh lần đầu tiên tham dự vòng chung kết EURO là vào năm 1968, sau khi từ chối tham dự giải đấu năm 1960. Kể từ đó, Tam sư đã góp mặt tại ngày hội bóng đá lớn nhất châu Âu 10 lần, tính cả kỳ EURO 2024 sắp tới. Đáng chú ý, nước Anh là chủ nhà EURO 1996 và không cần phải tham dự vòng loại.
Thành tích tốt nhất của ĐT Anh tại EURO là ngôi vị á quân vào năm 2020, khi họ để thua Italia trên chấm luân lưu sau trận chung kết diễn ra tại Wembley. Trước đó, Tam sư từng giành hạng ba EURO 1968 (chỉ có 4 đội tham dự vòng chung kết năm đó) và một lần vào bán kết EURO 1996, nhưng cũng phải chịu thua Đức trên chấm luân lưu trên chính đất nhà.
Ngoài ra, Anh còn 2 lần lọt vào tứ kết EURO, lần lượt gục ngã trước Bồ Đào Nha (chủ nhà năm 2004) và Italia (EURO 2012) trên chấm luân lưu. EURO 2016 chứng kiến thất bại của Tam sư ngay từ vòng 1/8 trước Iceland. Thêm vào đó, ĐT Anh còn 4 lần không vượt qua được vòng bảng các kỳ EURO 1980, 1988, 1992 và 2000.
Không có lý lịch quá hoành tránh nhưng Gareth Southgate lại là HLV "hợp vía" nhất với ĐT Anh kể từ thời Bobby Robson. Là người chịu khó học hỏi, Southgate tô điểm Tam sư bằng những tinh túy chắt lọc được từ Premier League. Chính Southgate giúp Anh có lần đầu tiên vào chung kết EURO nhưng đáng tiếc lại gục ngã ở loạt luân lưu. Ngoài chuyên môn thuần túy, Southgate tạo ra cái uy với các học trò và giới truyền thông bằng những quyết định quyết liệt, nhất quán, triệt để.
Kể từ thời kỳ hoàng kim của Paul Gascoigne vào đầu những năm 90, người ta mới lại thấy một tiền vệ trung tâm thống trị lối chơi của ĐT Anh như Jude Bellingham. Chàng trai trẻ đến từ Birmingham là một mẫu tiền vệ đa năng, vừa có khả năng tắc bóng quyết liệt, điều tiết nhịp độ trận đấu từ tuyến dưới, vừa có thể rê bóng vượt qua hậu vệ đối phương để ghi những bàn thắng quan trọng, gợi nhớ đến hình ảnh đỉnh cao của Zinedine Zidane. Đơn giản là Bellingham xuất sắc đến vậy.
02h00 ngày 17/6, Serbia vs Anh
23h00 ngày 20/6, Đan Mạch vs Anh
02h00 ngày 26/6, Anh vs Slovenia
vs. Serbia: Thắng 1, hòa 0, thua 0
vs. Đan Mạch: Thắng 13, hòa 5, thua 4
vs. Slovenia: Thắng 5, hòa 1, thua 0
