Khó có thể hình dung được cảm giác của Jude Bellingham lúc này, qua màn hình TV hay laptop: một cầu thủ chuyên nghiệp, sắp bước sang tuổi 21, vừa vô địch Champions League và đang thi đấu ở giải đấu lớn thứ ba trong sự nghiệp. Cảm giác sung sức đó, như cả thế giới nằm trong tầm tay, không gì cản nổi khát vọng vươn lên.
Wayne Rooney là một trong số ít người từng trải qua tình cảnh tương tự. Khi đến Đức tham dự World Cup 2006 ở tuổi 20, Rooney cũng được đánh giá là trưởng thành vượt bậc. Đây là giải đấu lớn thứ hai của anh sau khi tỏa sáng ở EURO 2004, đồng thời là mùa giải thứ hai của Rooney tại MU. Giới chuyên môn cũng đã dành cho anh những lời ca ngợi tương tự, coi anh là một trong những cầu thủ hàng đầu thế giới, không chỉ của tương lai.
Rooney luôn là người đáng để lắng nghe, đặc biệt là về Jude Bellingham. Trong tuần qua, Rooney đã nhận thấy sự thất vọng đang âm ỉ trong chàng trai trẻ này.
"Jude khởi đầu tốt trong trận đầu tiên, nhưng tôi chắc chắn cậu ấy sẽ thừa nhận rằng mình không có phong độ tốt nhất ở hai trận gần đây", Rooney chia sẻ trên podcast Football Daily. "Với tôi, cậu ấy trông rất thất vọng. Bản thân tôi cũng từng trải qua cảm giác đó, chính xác là ở vị trí của cậu ấy".
Có một nguồn năng lượng đang sôi sục bên trong Bellingham nhưng nó cần được dẫn dắt đúng hướng. Nó có thể bùng nổ khi Jude băng vào vòng cấm, vượt qua Andrija Zivkovic và đánh đầu tung lưới Predrag Rajkovic chỉ sau 13 phút ở trận ra quân của Anh tại EURO 2024. Nhưng nếu không tạo ra được những khoảnh khắc như vậy - và gần như không có gì đáng chú ý kể từ đó - thì năng lượng đó sẽ đi về đâu?
Đó là lý do khiến Rooney lo lắng. Anh không nghĩ Bellingham cần phải nỗ lực hơn, mà là giữ được sự tỉnh táo trong loạt knock-out nếu mọi thứ không diễn ra theo ý mình và tiền vệ của Real Madrid không thể thống trị trận đấu như mong muốn.
"Cậu ấy đang cống hiến hết mình, 100%, tôi không nghĩ đó là vấn đề", Rooney nói. "Bạn muốn các cầu thủ đòi hỏi nhiều hơn từ đồng đội và tôi nghĩ đó là điều cậu ấy đang cố gắng làm. Vì vậy, đó không phải là một lời chỉ trích, mà theo một cách nào đó là một lời khen ngợi. Nhưng bạn không muốn điều đó bùng nổ đến mức cậu ấy có thể nhận thẻ đỏ ngu ngốc".
Đối với độc giả trẻ tuổi, không ai trên thế giới hiểu rõ hơn Rooney về việc nhận thẻ đỏ ngớ ngẩn trong một ngày oi bức ở Gelsenkirchen, điều đã hủy hoại hy vọng của tuyển Anh. Cũng chính tại SVĐ đó, trong trận tứ kết World Cup 2006, Rooney đã có khoảnh khắc tồi tệ nhất trong màu áo tuyển Anh. Thất vọng sau một giải đấu khó khăn, anh đã giẫm chân lên Ricardo Carvalho của Bồ Đào Nha và bị truất quyền thi đấu. Tuyển Anh cố gắng gượng dậy, đưa trận đấu đến loạt luân lưu, nhưng cuối cùng vẫn bị loại.
Làm thế nào để tránh điều này? Trong trận gặp Slovenia, chúng ta thấy Bellingham được đẩy ra cánh trái nhiều hơn so với hai trận đầu, có lẽ là để giải quyết vấn đề thiếu biên độ ở cánh này, hoặc để tìm kiếm sự phối hợp với Phil Foden, người thường chơi ở cùng vị trí. Ở trận gặp Đan Mạch, Bellingham chơi ở vị trí trung tâm hơn, nhưng trên thực tế, anh không tạo được nhiều ảnh hưởng trong cả hai trận đấu.
Gareth Southgate vẫn đang loay hoay tìm cách để sử dụng hiệu quả cả Foden và Bellingham. Sau trận gặp Serbia, dường như Bellingham có ảnh hưởng lớn hơn, nhưng trong hai trận gần đây, Foden lại là người đóng góp nhiều hơn cho đội. Foden đã trở lại tập luyện sau chuyện gia đình, nhưng nếu Southgate không chọn anh, điều này có thể mở ra cơ hội cho Cole Palmer hoặc Anthony Gordon tham gia đội hình, và có lẽ cũng tạo thêm đất diễn cho Bellingham thi đấu ở vị trí hộ công.
Nhiều người hâm mộ cũng kêu gọi Bellingham chơi ở vị trí lùi sâu hơn, thay thế Trent Alexander-Arnold hoặc Conor Gallagher, qua đó giải phóng thêm một vị trí tấn công khác. Đây là ý tưởng hay trên lý thuyết nhưng có vẻ không phù hợp với chiến thuật của Southgate. Chắc chắn, lối chơi của Bellingham tại Real Madrid thiên về tấn công, với những pha xử lý quyết định ngay vòng cấm đối phương, chứ không phải điều tiết nhịp độ trận đấu ở giữa sân.
Sẽ rất thú vị để lắng nghe quan điểm của Bellingham về những vấn đề này. Rooney chỉ ra rằng công chúng gần như chưa nghe thấy tiếng nói của Bellingham trong suốt giải đấu. Bellingham chỉ trả lời phỏng vấn truyền thông sau trận gặp Serbia vì anh là cầu thủ xuất sắc nhất trận, và xuất hiện trên chương trình "Lions' Den" của FA hôm thứ Năm, nhưng anh không tham gia các buổi họp báo thường xuyên tại đại bản doanh của tuyển Anh ở Blankenhain.
"Là một trụ cột của tuyển Anh và Real Madrid, tôi chưa nghe cậu ấy lên tiếng", Rooney nói. "Lý do là gì? Là một trong những cầu thủ quan trọng của tuyển Anh hiện tại, cậu ấy nên là người đứng ra dẫn dắt. Điều đó khiến tôi nghĩ rằng có lẽ cậu ấy chưa thực sự thoải mái ở giải đấu này".
Bellingham mới 20 tuổi, nhưng anh không phải mẫu cầu thủ trẻ tuổi điển hình. Bất kỳ ai xem phỏng vấn của anh trên TNT Sports sau trận đấu của Real Madrid tại Champions League mùa giải trước đều biết Jude là người nói chuyện tự tin, rõ ràng và dứt khoát. (Tại Real Madrid, họ rất hài lòng với cách Bellingham thể hiện bản thân trước ống kính máy quay, cũng như trên sân cỏ.)
Bellingham cũng là thành viên của nhóm lãnh đạo 4 người, cùng với Harry Kane, Declan Rice và Kyle Walker, những người đã tham gia nhiều buổi phỏng vấn truyền thông cho đến nay. Đây là vấn đề đối với Bellingham: trước thềm sinh nhật lần thứ 21, anh đã trở thành một trong những thành viên kỳ cựu và quan trọng nhất của đội tuyển. Đây là một áp lực và thách thức mà Rooney hiểu rõ hơn ai hết.
Vậy vượt qua nó như thế nào? Ngồi dự bị để tự ngẫm lại bản thân, từ đó tái tạo động lực có khi là một giải pháp hay. Ở thời của Rooney, không có nhiều ngôi sao có thể thay thế anh. Nhưng vào lúc này, Bellingham không phải là không thể đụng đến.
Tuyển Anh vẫn sở hữu những cầu thủ xuất sắc nhất, nhưng đội hình mạnh nhất không nhất thiết phải là tập hợp tất cả những cá nhân tài năng ấy trên sân. Đáng tiếc, Anh lại đang mắc phải sai lầm quen thuộc.
Giống như thất bại của Sven-Goran Eriksson khi không tận dụng được Michael Carrick tại World Cup 2006, hay Roy Hodgson xếp Wayne Rooney đá tiền vệ tại EURO 2016, Southgate cũng đang rơi vào cái bẫy tương tự. Chiến thuật của ông cứng nhắc, đội hình xuất phát mất cân bằng, và một trong những sai lầm lớn nhất - cố gắng nhồi nhét quá nhiều cầu thủ có phong cách thi đấu tương tự vào một đội hình tấn công thiếu nhịp nhàng - đã biến Anh trở thành đội bóng khó xem nhất EURO 2024.
Tuy nhiên, tin vui là Anh vẫn còn thời gian để sửa chữa trước trận đấu vòng 1/8 tại Gelsenkirchen. Không cần phải có những thay đổi quá táo bạo. Chỉ cần một vài điều chỉnh nhỏ, Anh hoàn toàn có thể cải thiện dựa trên những tín hiệu tích cực ở hiệp hai trong trận hòa với Slovenia. Vấn đề là liệu Southgate có đủ dũng khí để thực hiện chúng.
Đây là thời điểm cần linh hoạt. Dù sở hữu hàng công đáng chờ đợi, Southgate vẫn chưa thể khai thác hiệu quả. Foden và Bellingham đang di chuyển chồng chéo nhau, trong khi Bukayo Saka bên cánh phải đang hụt hơi. Đây có thể là quyết định quan trọng nhất của Southgate: Liệu ông có đủ can đảm để vượt qua áp lực danh tiếng khi lựa chọn giữa Foden, Bellingham và Saka?
Anh cần những phương án tấn công đa dạng. Việc đưa Cole Palmer, người đã thể hiện sự tự tin khi vào sân thay người trước Slovenia, thay thế Saka là điều cần thiết. Nhưng đừng dừng lại ở đó. Anh cũng cần tốc độ ở hai cánh. Foden vừa vắng mặt một vài buổi tập, điều này khiến anh gặp bất lợi nếu Southgate cuối cùng quyết định trao cơ hội cho Anthony Gordon bên cánh trái. Tuy nhiên, trong những hoàn cảnh khác nhau, lựa chọn đúng đắn có thể là kéo Foden vào trong và đẩy Bellingham xuống thấp hơn.
Tại Real Madrid, Carlo Ancelotti sử dụng Bellingham như một "tiền đạo ảo" tự do di chuyển. Liệu Bellingham có đủ kỷ luật để thi đấu ở tuyến giữa? Liệu anh có thể mang lại sự kiểm soát cho Anh? Liệu anh có đủ thể lực? Những điều này đã không được thể hiện ở trận đấu với Đan Mạch. Bellingham thi đấu chậm chạp và thiếu kiên nhẫn tại Frankfurt. Khả năng pressing của anh gần như biến mất. Anh khiến Anh thi đấu chậm lại do giữ bóng quá lâu.
Bellingham đang là sự trì trệ tạm thời của Tam sư. Đương nhiên, không thể vì một vài trận đấu mà kết luận tiêu cực về Bellingham nhưng nếu muốn thay đổi nhanh chóng ở một giải đấu bị hối thúc về thời gian, Southgate hoàn toàn có thể cắt suất đá chính của học trò cưng.
Như đã nói ở trên, ĐT Anh thiếu linh hoạt, Southgate thiếu linh hoạt và Bellingham cũng vậy. Cần có một sự chuyển mình mạnh mẽ hơn thay vì đóng khung vào một tư duy an toàn nhưng không hiệu quả.
