Southgate và những con tính giúp ĐT Anh trải qua hành trình lịch sử ở EURO 2020

Tiền đạo của Man City không thường xuyên được HLV Pep Guardiola sử dụng trong mùa giải 2020/21 do suy giảm phong độ trầm trọng. Cùng với đó, sự xuất hiện của Phil Foden và Jack Grealish trong thành phần ĐT Anh tưởng như đã biến chiếc ghế dự bị thành vị trí quen thuộc cho Sterling.

Nhưng không, Southgate và trợ lý Steve Holland vẫn tin tưởng tuyệt đối vào Sterling, và đến giờ thì những nghi vấn về phong độ của anh đã trở nên nực cười. Cầu thủ này thậm chí có thể là cá nhân xuất sắc nhất ĐT Anh ở EURO 2020.

Niềm tin của Southgate đã được đáp trả. Sterling là cầu thủ có phong độ ổn định nhất giải, thậm chí còn san sẻ trách nhiệm thủ lĩnh tinh thần cùng Harry Kane trong những trận đấu mà Harry Maguire và Jordan Henderson vắng mặt. Một cầu thủ không thể thay thế.

Trước trận gặp Croatia, Conor Coady được cho là ứng viên thích hợp hơn Tyrone Mings để đá cặp với John Stones ở trung tâm hàng thủ ĐT Anh cho đến khi Maguire trở lại. Nhưng trung vệ của Aston Villa đã thể hiện quá tốt ở các buổi tập và hai trận giao hữu gặp Áo và Romania, khiến Southgate vô cùng ấn tượng.

Một vấn đề nữa trước khi EURO 2020 diễn ra của ĐT Anh là thời tiết. Southgate biết rằng Wembley sẽ rất oi bức trong những ngày này và đã căn dặn các cầu thủ phải thích nghi với điều kiện đó. Ông cũng yêu cầu các nhân viên chuẩn bị thật nhiều khăn lạnh và bình xịt lạnh cho các học trò sử dụng ở thời gian nghỉ giữa hai hiệp.

Khi mà Southgate tưởng như mọi sự chuẩn bị đã xong, tai nạn của Christian Eriksen khiến rắc rối nảy sinh. Kane, Trippier và Walker là những đồng đội cũ của Eriksen ở Tottenham, và sự cố với tuyển thủ Đan Mạch chắc chắn ảnh hưởng tới tâm lý của họ. Thậm chí có ý kiến kêu gọi tạm hoãn trận đấu của Anh với Croatia, nhưng rồi nó vẫn diễn ra và bàn thắng duy nhất của Sterling đem lại khởi đầu như ý cho Tam sư.

Chiến thắng này khiến 20.000 CĐV tại Wembley bùng nổ, nhưng các thành viên ban huấn luyện ĐT Anh, đặc biệt là Holland, thì không. Họ lập tức tập hợp các cầu thủ trong phòng thay đồ với một thái độ vô cùng nghiêm túc và hướng sự chú ý tới trận tiếp theo với hàng xóm Scotland.

Southgate hiểu rằng bài tấn công nguy hiểm nhất của các học trò Steve Clarke là những cuộc tập kích trên không. Suốt giải đấu, các tuyển thủ Anh họp giao ban đều đặn 3 lần một ngày. Southgate không muốn các cầu thủ bị ngộp thông tin nên chỉ đơn thuần đưa ra các chỉ dẫn chiến thuật cho họ.

Anh đã lên kế hoạch xoay tua hậu vệ cánh. Thể lực của Reece James ở vị trí hậu vệ phải được xem là giải pháp hoàn hảo đối phó với Andy Robertson ở cánh trái của Scotland, trong khi nhà cầm quân người Anh cũng trao cho Luke Shaw lần đá chính đầu tiên ở giải đấu. Đổi lại, Southgate cho Walker và Trippier nghỉ ngơi.

Theo tính toán của ông, khả năng chơi rộng hỗ trợ tấn công của Shaw và James sẽ đặc biệt phát huy hiệu quả, đặc biệt nếu Tam sư vượt lên dẫn trước. Nhưng thực tế không diễn ra như kế hoạch. Anh rời sân với tiếng la ó sau trận hòa tẻ nhạt không bàn thắng.

Grealish vào sân ở phút 63 và được chào đón nhiệt liệt. Nhiều CĐV Anh tin rằng ngôi sao của Aston Villa xứng đáng được ra sân ngay từ đầu. Đó là một quan điểm hợp lý sau màn trình diễn ấn tượng của Grealish tại St George's Park. Việc Southgate không trao những vai trò quan trọng hơn cho cầu thủ này cùng với Jadon Sancho tại EURO 2020 vẫn đang là chủ đề tranh cãi.

Mặc dù vậy, với trường hợp thứ hai, người ta có thể cảm thông hơn cho Southgate. Sancho đã không thi đấu với phong độ cao nhất, có thể bởi mất tập trung vì vụ chuyển nhượng đến Man United, hoặc bởi cú sốc không được sử dụng trong trận đấu đầu tiên.

Ở trận gặp Croatia, Sancho cùng với Maguire bị chấn thương và Ben Chilwell đã bị loại khỏi danh sách đăng ký. Việc có 26 cầu thủ trong đội hình khiến các đội tuyển buộc phải loại 3 người trong danh sách đăng ký mỗi trận, điều này có rủi ro gây nên những bất đồng trong nội bộ đội bóng, ngay cả khi Southgate đã trình bày rất rõ kế hoạch xoay vòng lực lượng.

Bước vào trận đấu gặp Czech ở lượt cuối vòng bảng, Southgate hiểu rằng ngôi đầu bảng sẽ đẩy Anh vào một màn so tài khó khăn ở vòng 1/8, với Đức, Pháp hoặc Bồ Đào Nha từ bảng tử thần. Ngược lại, vị trí nhì bảng sẽ chỉ phải gặp Tây Ban Nha, Thuỵ Điển, Slovakia hoặc Ba Lan. Dù vậy, ông không từ bỏ ngôi đầu vì niềm tin vào lợi thế sân nhà Wembley.

Với vị trí nhì bảng, Anh sẽ không được trở lại sân vận động quốc gia của họ cho tới bán kết, một kịch bản sẽ khiến các tuyển thủ phải di chuyển xa và nguy cơ bị bào mòn thể lực.

Các tuyển thủ Anh cũng tràn đầy quyết tâm chứng minh những chỉ trích dành cho họ là sai, sau trận hoà bạc nhược với Scotland. Tuy nhiên, niềm lạc quan của Tam sư đã bị giáng một đòn mạnh với sự vắng mặt của Mason Mount và Chilwell, những cầu thủ bị buộc phải tự cách ly 10 ngày do tiếp xúc với ca F0 Billy Gilmour bên phía Scotland trong đường hầm Wembley.

Tin xấu cho Mount nhưng lại là tin vui của Grealish. Anh đã có lần ra sân trong đội hình xuất phát đầu tiên ở giải đấu, tương tự Bukayo Saka, trong trận gặp CH Czech. Sterling tiếp tục là tác giả bàn thắng duy nhất cho ĐT Anh ở trận đấu này, qua đó mang về ngôi đầu bảng và tấm vé gặp Đức ở vòng 16 đội.

Southgate biết rằng một sự kích thích tinh thần sẽ là liều doping quan trọng cho ĐT Anh trước trận đại chiến với Đức. Ông yêu cầu LĐBĐ Anh mời chủ nhân vô số giải Grammy Ed Sheeran đến St George’s Park để biểu diễn trực tiếp nhằm giảm bớt căng thẳng cho dàn sao Tam sư. Các tuyển thủ Anh đã nhân cơ hội này để “buông thả” một chút với một vài cốc bia.

Nhưng dù có thế nào thì những lo lắng trước một trận đấu lớn như với Đức là không thể tránh khỏi. Ngay khi biết tin Die Mannschaft sẽ là đối thủ tiếp theo, Southgate và Holland đã lên phương án thay đổi cách tiếp cận trận đấu.

Sau 3 trận đầu tiên đá 4 hậu vệ, Anh quyết định chuyển sang đá 3 hậu vệ để khắc chế hệ thống của Joachim Low. Tam sư đã tiễn người Đức về nước trong một buổi tối đáng nhớ tại Wembley để ngược dòng lịch sử giành vé vào tứ kết, nơi Ukraine đang chờ họ ở Rome.

Tới lúc này, Southgate quyết định giảm tải cường độ tập luyện cho các học trò. Trước đó, trong những tuần đầu tập trung, các tuyển thủ đã thực sự bị sốc với khối lượng công việc ông thầy 50 tuổi yêu cầu họ.

Gặp Ukraine, Southgate trả ĐT Anh lại với sơ đồ 4 hậu vệ, đồng thời đưa Mount trở lại đội hình xuất phát. Một số CĐV đã lo ngại về cảm giác thi đấu của tiền vệ Chelsea, nhưng chừng đó là không đủ để tác động đến Southgate. Ông tin tưởng tuyệt đối chàng tiền vệ trẻ sau những đón góp ấn tượng ở 2 lượt trận đầu tiên.

Sancho, vài ngày sau khi chính thức thuộc về United, cũng được điền tên vào đội hình xuất phát ở Rome, thay thế Saka bị chấn thương nhẹ.

Anh đã có một màn thể hiện rực rỡ, giành chiến thắng 4-0 để cầm vé vào bán kết chạm trán “hiện tượng” Đan Mạch. Đến thời điểm này, khâu thể lực bắt đầu khiến Southgate lo âu, nhất là khi khoảng cách từ tứ kết đến bán kết chỉ vỏn vẹn 4 ngày.

Trong ngày trở lại St George's Park, Southgate đã tập hợp các tuyển thủ lại cho một buổi họp khẩn ngay trong sảnh khách sạn. Ông trình bày chính xác những gì đang chờ đợi họ phía trước: Một cơ hội xô đổ lịch sử.

Tin vui đến với Southgate trước ngày thi đấu, khi Saka kịp thời bình phục. Sancho cũng đã chơi tốt tại Rome, nhưng khả năng hỗ trợ phòng ngự của Saka đáng tin cậy hơn. Chiến lược gia người Anh cũng không quên uý lạo tinh thần các cầu thủ dự bị, đặc biệt là Grealish, về tầm quan trọng của họ trong trận bán kết.

Quả thật, ngôi sao của Villa đã được tung vào sân ở phút 69 và đóng một vai trò quan trọng trong chiến thắng ở hiệp phụ của Anh.

Đánh bại Đan Mạch để lần đầu tiên giành quyền chơi trận chung kết EURO, Tam sư khiến cả xứ sở sương mù dậy sóng. Nhưng Southgate vẫn bình tâm trong cơn cuồng loạn đó. Ông đủ điềm đạm để nhận thấy nguy cơ trong trận chung kết, bởi đối thủ Italia có nhiều hơn các học trò của ông 24 giờ nghỉ ngơi, đồng thời sở hữu một hàng công đáng sợ.

Phương án của Southgate một lần nữa là sơ đồ 3 hậu vệ. Trippier thế chỗ Saka, thay đổi nhân sự duy nhất so với trận bán kết. Quyết định này khiến không ít cầu thủ Anh bất ngờ. Họ đã vượt qua Ukraine một cách tưng bừng và đánh bại đối thủ sừng sỏ Đan Mạch bằng sơ đồ 4 hậu vệ. Một thay đổi trong trận đấu quan trọng cũng có thể khiến Anh không thích nghi kịp và phải trả giá. Nhưng thực tế chứng minh Southgate đã đúng với 45 phút đầu tiên đầy thuyết phục, Anh dẫn 1-0 bằng bàn thắng sớm của Shaw.

Nhưng những gì sau đó thì như tất cả đã biết.

Southgate đã nói chuyện rất lâu với các ngôi sao ĐT Anh trong phòng thay đồ sau trận đấu. Ông cũng không quên cảm ơn họ vì những nỗ lực phụng sự của họ với quê hương. Chiến lược gia này thậm chí còn tới gặp riêng từng người để một lần nữa trực tiếp cảm ơn họ, trước khi ai về nhà nấy sau một giải đấu không thể quên.

Lẽ ra nên ngược lại. Các cầu thủ phải cảm ơn Southgate. Người Anh phải cảm ơn Southgate.