Giải mã thành công của Mourinho ở 5 trận chung kết cúp châu Âu

Sir Alex Ferguson có câu nói nổi tiếng: "Tấn công giúp bạn thắng các trận đấu, còn phòng ngự giúp bạn đoạt các danh hiệu". Khi nhắc đến kỷ lục của Mourinho trong các trận chung kết châu Âu, phần sau của câu nói này hoàn toàn đúng. Kể từ khi để Henrik Larsson chọc thủng lưới 2 bàn tại chung kết UEFA Cup 2002/03 (tiền thân của Europa League), các đội bóng của Mourinho đã giữ sạch lưới trong mọi trận chung kết cúp châu Âu kể từ đó, gồm 2 trận chung kết Champions League, 1 Europa League và 1 Conference League. Gộp lại, đã 423 phút kể từ khi đội bóng do Mourinho dẫn dắt để thủng lưới trong một trận chung kết cúp châu Âu.

Tất nhiên, vế đầu tiên trong tuyên bố của Sir Alex cũng đúng, và vì trận chung kết chỉ diễn ra một lượt nên bất cứ điều gì cũng có thể xảy ra. Chỉ cần ghi được bàn thắng trước, một đội hoàn toàn có thể đoạt chức vô địch. Nhưng với Mourinho, nguyên tắc chính là nếu có thể khiến đối thủ không thể ghi bàn, bạn sẽ có cơ hội rất lớn để đảm bảo thành công. Costinha, tiền vệ mỏ neo đã giành được cả UEFA Cup lẫn Champions League dưới thời Mourinho, cho biết HLV người Bồ Đào Nha "đã mang đến một loại tinh thần khác cho Porto và thế giới", và "ông ấy đều yêu cầu ngày càng nhiều, khiến bạn trở nên giống như một cái máy, vô cảm trước áp lực".

Các CLB của Mourinho rất vui khi... không nắm quyền kiểm soát bóng ở những trận chung kết. Các cầu thủ tin tưởng lẫn nhau, tin vào khả năng phòng ngự của chính họ. Nhờ sự nghiêm khắc của Mourinho trên sân tập, các cầu thủ đều chuẩn bị sẵn sàng, tự tin biết nơi cho đối thủ cầm bóng thoải mái mà gặp ít rủi ro. Đụng độ Monaco trong trận chung kết Champions League đầu tiên của Mourinho, Porto cầm bóng 45%, sở hữu ít cú sút và phạt góc hơn đại diện nước Pháp. Tuy nhiên, Monaco không có nổi một cú sút nào trúng khung thành trong 90 phút, và Porto giành chiến thắng 3-0.

Ở trận chung kết Champions League 2009/10, sự khác biệt thậm chí còn rõ ràng hơn. Bayern Munich cầm bóng 68%, tung ra 21 cú sút nhưng càng về sau, đội bóng nước Đức càng tỏ ra bế tắc. Họ bắt đầu buộc phải bắn phá từ xa và sử dụng các quả tạt bổng nhiều hơn, do Inter phòng ngự kín kẽ. Kết quả, Inter vô địch nhờ chiến thắng 2-0, trong đó tiền đạo Diego Milito chói sáng với cú đúp. "Mourinho thực sự đã trấn an chúng tôi. Ông ấy là thủ lĩnh của chúng tôi. Ông ấy biết tầm quan trọng của việc truyền tải sự bình tĩnh trong những thời điểm căng thẳng đó", Milito thổ lộ.

Trong trận chung kết gần nhất của Mourinho - chiến thắng của Roma trước Feyenoord tại Europa Conference League mùa trước - đại diện Hà Lan có 67% thời gian kiểm soát bóng. Dù vậy, do áp dụng với Roma không hiệu quả nên Feyenoord đã thực hiện 24 quả tạt song chỉ có 3 lần thành công. Pha lập công ở phút 32 của Nicolo Zaniolo đã giúp Mourinho dễ dàng triển khai miếng đánh phòng ngự chặt sở trường. Rốt cuộc, Feyenoord đã thất bại trong việc xuyên thủng mành lưới CLB do Mourinho dẫn dắt, điều mà chưa đội bóng nào làm được tại chung kết cúp châu Âu kể từ sau Celtic năm 2003.

Tại Europa League mùa này, Leverkusen của HLV Xabi Alonso đã phải nếm trải sự khó chịu của "Mourinho-ball". Chiến thắng 1-0 của Roma ở lượt đi khiến "Người đặc biệt" càng có thêm cơ sở để "dựng xe buýt" trong màn tái đấu. Leverkusen cầm bóng tới 72%, thực hiện 23 cú sút và 5 quả phạt góc nhưng đơn giản là họ không thể tìm ra cách xuyên thủng hàng phòng ngự chắc chắn của Roma. Đại diện Serie A khép lại trận đấu với một cú sút và không trúng đích, song điều quan trọng nhất với Mourinho là đội bóng của ông đã lọt vào trận chung kết. Roma chắc chắn sẽ nhường lại đất diễn cho Sevilla ở trận chung kết diễn ra tại Budapest (Hungary) vào 02h00 rạng sáng mai (1/6, giờ Việt Nam), và chỉ cần ghi được 1 bàn thắng, họ sẽ lại "thủ đến chết" để tìm kiếm vinh quang.