Cuộc đua "Vua kiến tạo" trong một mùa giải Premier League là một cuộc đua kỳ lạ và khó lường. Đây cũng là kỷ lục đã tồn tại hơn 20 năm, kể từ khi Thierry Henry có được pha kiến tạo thứ 20 trong mùa 2002/03. Kể từ đó, chỉ có Kevin De Bruyne mới sánh được với con số của Henry ở mùa 2019/20, nhưng kỷ lục này đã bị đe dọa gần như hàng năm trong 2 thập kỷ qua.

Năm nay, kẻ thách thức ngay từ vạch xuất phát là Bukayo Saka, người đã có 7 pha kiến tạo trong 7 trận đầu tiên của Premier League 2024/25. Saka đã có một khởi đầu đặc biệt. Anh chỉ cần thêm 2 pha kiến tạo nữa là cân bằng thành tích của mình ở mùa trước, và đã cân bằng với tổng số pha kiến tạo của anh ở mùa 2021/22.

Hai pha kiến tạo của Saka trong chiến thắng 3-1 trước Southampton cho thấy anh đang tiếp tục bổ sung thêm những vũ khí mới vào lối chơi của mình. Bên cạnh các bàn thắng và mối đe dọa ở cánh, khả năng đưa bóng vào vùng 5m50 từ điểm phạt góc của Saka rất lợi hại, và nó thể hiện ở pha kiến tạo cho Gabriel Martinelli ghi bàn để thắng ngược Southampton.

• 23h30 ngày 19/10: Bournemouth vs Arsenal

Là một tiền đạo cánh hoàn chỉnh và chuyên gia kiến tạo, Saka còn có thể trở thành "Vua kiến tạo" trong lịch sử Premier League khi mà 1/4 mùa giải mới trôi qua, nhưng anh đã hoàn thành 1/3 mục tiêu. Thêm 14 pha kiến tạo nữa, Saka sẽ trở thành kỷ lục gia kiến tạo trong một mùa giải.

Tuy nhiên, Saka không phải là cầu thủ đầu tiên có nhiều pha kiến tạo trong vài tháng đầu mùa giải. Trên thực tế, việc một ngôi sao tấn công hàng đầu của Premier League bắt đầu chiến dịch bằng sự sáng tạo phong phú đã trở thành điều bình thường. 

De Bruyne vào năm 2022 đã bắt đầu mùa giải với 9 pha kiến tạo trong 9 trận đấu. Mohamed Salah cũng có 9 pha kiến tạo trong 15 trận đấu vào năm 2021. Trước đó, Harry Kane có 10 pha kiến tạo trong 11 trận. Xa hơn, Mesut Ozil có 15 pha kiến tạo trong 17 trận năm 2015, Cesc Fabregas có 13 pha kiến tạo trong 18 trận đấu vào năm 2014.

Trong số này, có một số cầu thủ bước vào tháng 12 với số pha kiến tạo ở mức khiến kỷ lục của Henry trở nên bấp bênh. Có lúc, cột mốc 20 pha kiến tạo của Henry bị đe dọa đến mức có nguy cơ bị xóa sổ hoàn toàn, giống như Erling Haaland và kỷ lục ghi bàn trong một mùa giải.

Nhưng cuộc đua "Vua kiến tạo" ở Premier League rất kỳ lạ và dễ thay đổi. Các chân chuyền thường nhanh chóng mờ nhạt dần sau màn khởi đầu cực kỳ nhanh chóng. Hầu như năm nào, tốc độ của những vòng đầu tiên cũng không bền vững. Thường thì tác động của lịch thi đấu được coi là nguyên nhân, bên cạnh chấn thương hay mất phong độ. 

Ví dụ, De Bruyne và Salah đã không có được một pha kiến tạo nào trước và sau World Cup 2022 và CAN. Trong một số trường hợp, đối phương đã nỗ lực hơn để ngăn chặn các mối đe dọa cụ thể, chẳng hạn như sự hợp tác của Kane với Son Heung-min, người đã được Kane đã kiến tạo 7 lần trong 6 trận đầu của mùa giải.

Mùa 2015/16 sẽ mãi được ghi nhớ là năm Leicester City vô địch Premier League, nhưng với người hâm mộ Arsenal, đó là chiến dịch mà họ đã lãng phí một cơ hội vàng để giành danh hiệu. Sự sa sút trong lượt về đã chứng kiến việc Ozil với chỉ 2 pha kiến tạo từ đầu tháng 1 đến cuối tháng 4, cho dù trước năm mới anh đã có 15 kiến tạo.

Tuy nhiên, Ozil phần lớn vẫn tiếp tục tạo ra các cơ hội với tỷ lệ tương tự. Anh đã không đạt được mốc kiến tạo tại Premier League năm đó, nhưng vẫn giữ kỷ lục về số cơ hội được tạo ra nhiều nhất trong một mùa, với 146 lần. Có lẽ sự sa sút đáng nói nhất là của tiền đạo Olivier Giroud, với 15 trận liên tiếp từ tháng 1 đến tháng 5 không ghi bàn tại Premier League.

Nếu có yếu tố ngẫu nhiên nào đó, thì mùa giải của 2 cầu thủ đang nắm kỷ lục kiến tạo có thể mang tính chỉ dẫn. De Bruyne và Henry lần lượt kết thúc mùa giải với 20 pha kiến tạo và danh hiệu Cầu thủ xuất sắc nhất năm của PFA vào năm 2020 và 2003, trong khi CLB của họ về nhì.

Cả hai đều có những đột phá đáng chú ý vào cuối mùa. Số liệu thống kê De Bruyne đã phục hồi sau khi Premier League bị dừng vì Covid-19. Khi giải đấu trở lại 2 tháng sau đó, và với chức vô địch đã thuộc về Liverpool, De Bruyne kết thúc mùa với 4 pha kiến tạo trong 6 trận, để cân bằng kỷ lục của Henry.

Mùa giải có 20 pha kiến tạo của Henry thậm chí còn ngoạn mục hơn, khi tiền đạo người Pháp này cũng ghi được 24 bàn thắng. Đối với Henry, chính sự hài lòng tuyệt đối khi vô tư kiến tạo cho đồng đội đã giúp anh có 8 pha kiến tạo trong 4 trận đấu cuối cùng. 

Henry đua danh hiệu Chiếc giày vàng Premier League với Ruud van Nistelrooy của MU trong 2 trận đấu cuối, nhưng vẫn tiếp tục kiến tạo cho các đồng đội. “Với tôi, điều tuyệt vời nhất là thực hiện đường chuyền khi ở vị trí có thể tự ghi bàn. Ta biết mình đủ giỏi để ghi bàn, nhưng vẫn chuyền bóng”, Henry nói.

Và có lẽ, khi Saka chuẩn bị cho trận tiếp theo của mình tại Premier League này, đó là lời khuyên giá trị nhất anh cần tuân theo.