Thuê HLV 'bóng chết' còn hơn mua Ronaldo?

Dường như cuối cùng các CLB Premier League cũng nhận ra tầm quan trọng của một chuyên gia sắp đặt tình huống cố định. Cả MU và Arsenal đều đã bổ sung những người chuyên trách như vậy vào bộ máy huấn luyện của mình.

Một tuần lương của Ronaldo tại Old Trafford là 480.000 bảng, đủ trả lương một năm cho Eric Ramsay, cựu HLV đội U23 Chelsea và vừa gia nhập MU với tư cách chuyên gia phát triển cá nhân cũng như các tình huống cố định.

Mùa trước, chỉ Leeds để thủng lưới từ bóng chết nhiều hơn MU (14 bàn) trong số 20 CLB Premier League. Ở chiều ngược lại, với 7 bàn (không tính penalty), Quỷ đỏ cũng chỉ đứng thứ 12 trong danh sách tận dụng hiệu quả những pha bóng cố định. Gianni Vio, chuyên gia đầu ngành trong lĩnh vực này, từng nói rằng bổ sung một HLV bóng chết có thể tương đương chiêu mộ một tiền đạo biết ghi 15 bàn/mùa.

Tương tự, Arsenal cũng mới ký với Nicolas Jover, cựu thành viên của Man City, để thay thế cho Andreas Georgson. Aston Villa cũng đề cao tầm quan trọng của chuyên gia bóng chết Austin MacPhee - người gia nhập từ Midtjylland, sau khi chứng kiến pha giàn xếp khó tin: Matty Cash ném biên cực mạnh, Tyrone Mings chạm tinh tế chuyền nối trước khi Danny Ings dứt điểm trong tư thế khó ghi bàn vào lưới Newcastle.

Những bàn thắng từ tình huống cố định đã giảm đáng kể ở Premier League trong 5 mùa qua. Mùa 2016/17, có 254 bàn, đến mùa trước, chỉ còn 197 bàn.

Ngày càng có nhiều HLV dành phần lớn thời gian để phân tích, phát minh và tập luyện các miếng đánh cố định. Xuất thân của họ rất phong phú, từ những cựu cầu thủ đến những người có kiến thức nền là phân tích số liệu. Một đầu óc nhạy bén, giàu trí tưởng tượng là điều kiện tiên quyết duy nhất.

Lấy ví dụ ở Brentford. Trong BHL của họ có Bernardo Cueva, một cựu chuyên gia phân tích dữ liệu của CLB Mexico, Chivas. Chính Cueva là kiến trúc sư cho bàn thắng bằng đầu của Christian Norgaard vào lưới Arsenal từ cú ném biên cực kỳ khó chịu của Mads Bech Sorensen ở trận mở màn mùa giải mới. Cú ném biên đó khiến tân binh đắt giá của Pháo thủ là Ben White lúng túng hệt một gã nghiệp dư, dù có đủ lợi thế để cản phá.

Tại Southampton, cựu thủ môn của Barnsley, Dave Watson được thăng chức từ HLV thủ môn lên chuyên gia tình huống cố định dưới thời HLV Ralph Hasenhuttl vào năm 2019. Với sự tư vấn của Watson, những cú sút phạt của James Ward-Prowse nguy hiểm hơn bội phần. Không lạ khi ở mùa trước, Southampton đứng thứ 2 về số bàn thắng từ bóng chết.

Anthony Barry thì ghi dấu ấn trong những bàn thắng cố định của Chelsea, mới nhất là cú đánh đầu của Kai Havertz vào lưới Liverpool. Ở pha phạt góc bên cánh trái theo hướng tấn công đó, ai có thể giải thích vì sao Reece James là người thực hiện, còn chuyên gia đá phạt Jorginho lại có mặt trong... vòng cấm? 

Nhưng tạo lúng túng cho Liverpool chính là ý đồ của Chelsea. Cùng với Lukaku và Ruediger, Jorginho tạo ra sự hỗn loạn cần thiết ở khu vực nhạy cảm phía trước mặt Alisson, trong khi César Azpilicueta sẽ hướng về phía cột xa. Cú đá phạt góc của James có chủ ý đưa bóng tầm thấp vào trước khu vực 5m50, Havertz khéo léo chui vào giữa khoảng trống của Andy Robertson và Harvey Elliott rồi thực hiện cú đánh đầu ngược. 

Chủ đích của Havertz là tạo ra một điểm cắt khiến bóng đổi hướng, đi cắt ngang qua khung thành Liverpool tạo điều kiện cho đồng đội dứt điểm nối. Nhưng nó lại hiệu quả hơn cả mong đợi, cú đánh đầu của anh đi theo quỹ đạo hoàn hảo vượt qua tầm với của Alisson.

Alan Knill, người chịu trách nhiệm các tình huống bóng chết ở Sheffield United khi còn là trợ lý của Chris Wilder, nói rằng quy trình của một pha giàn xếp cố định thành công bao gồm tạo ra khoảng trống, chặn những hậu vệ theo kèm và quan trọng nhất là: Ngụy trang.

"Tôi rất thích bóng bầu dục Mỹ", Knill chia sẻ. "Họ làm tất cả mọi việc để khiến đối thủ nghĩ rằng mình sẽ làm điều này, nhưng rốt cuộc lại làm điều khác. Khi hai đội đối đầu nhau, đội hình trông như nhau, nhưng rồi đùng một phát, hàng phía sau hay cầu thủ di chuyển tạo ra một hành động khác biệt khiến hàng thủ đối phương hỗn loạn. Tôi muốn tái hiện điều đó trong bóng đá. Bởi lẽ khi các đối thủ đã chuẩn bị để ngăn chặn bạn, bạn phải làm khác những điều hiển nhiên".

Nói về pha lập công của Havertz, Knill khen ngợi: "Hãy làm như thế, hướng quả bóng ra ngoài khu vực tranh chấp chính, hãy cố chạm bóng đầu tiên, rồi lần chạm thứ hai ở cột xa. Rất nhiều bàn thắng tại Premier League đã được ghi như thế".

Có một điều thú vị là rất nhiều HLV bóng chết nổi tiếng từng gắn bó lúc này lúc khác với Brentford hoặc Midtjylland - những đội bóng dưới quyền sở hữu của một tay đánh bạc chuyên nghiệp là Matthew Benham. Phương pháp tiếp cận phân tích, dựa trên số liệu của Benham, đã thúc đẩy sự phát triển thần tốc của Brentford, đưa họ từ League Two (hạng Tư Anh) lên tới Premier League. Đấy là kết quả của sự đổi mới, tìm thấy giá trị ở nơi người khác không thấy. Bóng chết nằm trong số đó.

Mùa 2014/15, Midtjylland đã lên ngôi ở giải VĐQG Đan Mạch lần đầu tiên trong lịch sử, với sự trợ giúp đắc lực của chuyên gia Brian Priske. Họ ghi tới 25 bàn từ bóng chết chỉ trong 33 trận. Số pha lập công bóng chết đó chiếm 33% tổng bàn thắng cả mùa, và nhiều hơn các đội khác ít nhất 14 bàn.

Người kế nhiệm của Brian Priske ở Midtjylland, Mads Buttgereit là trưởng bộ phận chuyên gia bóng chết cho ĐT Đan Mạch ở EURO 2020. Buttgereit khẳng định một điều rằng: "Không phải chỉ mang về 1 HLV phụ trách bóng chết và nghĩ rằng mọi thứ sẽ hiệu quả ngay. Đấy không phải là lối suy nghĩ đúng. Nếu đội bạn muốn thành công ở các pha bóng cố định, thì câu trả lời nằm ở tinh thần tập thể. Đấy là việc mà toàn bộ các nhân viên cũng như nhân sự đội bóng phải đồng lòng. Họ phải dốc hết sức mình cho nó".

Quay lại với MU, Ronaldo đã mất dần khả năng đá phạt trực tiếp và chỉ còn hiệu quả với sở trường đánh đầu. Thế nên, thay vì cứ vùng vẫy vô vọng trong hào quang quá khứ, Ronaldo và các thành viên khác của MU nên chăm chỉ lắng nghe những góp ý của Eric Ramsay.