Những khái niệm cơ bản
Lúc đó, các sơ đồ đang phổ biến nhất trong thế giới bóng đá đỉnh cao là 4-3-3, 4-2-3-1 và 4-5-1, các cặp trung vệ đang làm quen với việc chỉ kèm một tiền đạo duy nhất, và chân sút này thường bám chặt lấy hậu vệ chơi thấp nhất của đối phương, kéo dãn cự ly phòng ngự theo chiều dọc để tự tạo ra khoảng trống nhiều nhất có thể cho mình. Vị trí và sự di chuyển của tiền đạo thường quy định vị trí của tuyến phòng ngự đối phương.
Trong những năm 1990, đặc biệt là ở Premier League, những trận đấu 4-4-2 vs 4-4-2 là rất phổ biến. Sir Alex Ferguson sử dụng Andy Cole và Dwight Yorke trước các cặp trung vệ đối phương với câu hỏi tu từ: Các trung vệ của ông có đủ mạnh để ngăn cản các tiền đạo của tôi, một đối một? Câu trả lời đã có sẵn: Không! Manchester United thống trị cả trong nước và châu Âu, kết thúc bằng chiến thắng 2-1 trước Bayern Munich ở chung kết Champions League, hoàn tất cú ăn ba huyền thoại năm 1999.
Chơi với một số 9 ảo có nghĩa là đội bóng không có một tiền đạo truyền thống hay một số 9 đúng nghĩa, đánh dấu bước chuyển lớn khỏi hệ thống 2 tiền đạo đã phổ biến 10 năm trước, dù cần ghi nhận hàng loạt bước tiến hóa chuyển tiếp.
Các đội hình trở nên phổ biến và lỗi thời với thời gian, và một sự kết hợp giữa 4-2-3-1 của Jose Mourinho, Brazil của Dunga ở World Cup 2010 và tư duy cầm bóng nhiều của Guardiola đã thay đổi hoàn toàn bóng đá trong 3 mùa giải qua. Số 9 ảo từng được dùng trước khi Barcelona của Pep và Messi khiến nó trở nên phổ biến như lúc này. Áo ở World Cup 1934 tự hào với một cầu thủ chơi trong vai trò đó, Matthias Sindelar, nhưng do không còn đoạn video nào để lại, khó đánh giá và so sánh ông với những hậu bối hiện đại.
Hệ thống vận hành ra sao?
Một đội chơi với số 9 ảo không có tiền đạo đá cắm và dựa vào các tiền vệ để nghi bàn. Chúng ta sẽ phân tích ví dụ điển hình và thành công nhất: Messi ở Barca.
Trong mắt Pep, Messi là một cầu thủ quá giỏi để chơi dạt cánh hay chỉ chờ cơ hội phía trên. Ông cũng không hài lòng nếu chỉ để anh đá số 10, vì như thế Messi sẽ bị đối phương kèm chết, thậm chí là bố trí 2 người kèm. Vì thế, Pep đã cách tân hệ thống 4-3-3 truyền thống của Barca. Pep quay ngược thời gian và trở lại với sơ đồ chiến thuật mang tính cách mạng của Luciano Spalletti. HLV người Ý đã thành công vang dội khi triển khai Francesco Totti đá số 9 ảo năm 2007.
Guardiola bố trí Messi ở vị trí tương tự, không phải số 9, cũng không phải số 10 và chắc chắn không phải là số 8, nhưng vẫn là người đá cao nhất trong đội hình Barca. Vai trò của anh hết sức phức tạp và trọng yếu với thành công của đội bóng. Trọng trách của Messi là không ai sánh được trong đội hình Barca.
Anh lùi lại so với hàng thủ đối phương, nhận bóng từ sâu bên phần sân nhà và có nhiều khoảng trống để chơi bóng. Barcelona theo đuổi lý thuyết giữ bóng nhiều và có cầu thủ chơi cao nhất cho thể chuyền bóng và di chuyển như ý muốn của anh ta trở thành điều then chốt trong việc tìm kiếm chiến thắng. Messi có thể đi bóng qua đối phương cũng như chuyền bóng, cả ngắn và dài, và anh có thể phối hợp rất ăn ý với Andres Iniesta và Xavi.
Lùi lại, thậm chí là tới tận giữa sân, là điều rất phổ biến trong lối chơi của Messi. Tạo ra khoảng trống ở vị trí vốn là của các tiền đạo truyền thống gây khó xử cho những hậu vệ đối phương. Rời vị trí, họ sẽ gặp đe dọa từ các mũi tấn công khác của Barca. Đứng nguyên tại chỗ, họ sẽ để cho Messi có quá nhiều khoảng trống.
Trong đội hình Barca, Alexis Sanchez đặc biệt thích hợp với lối chơi này. Tốc độ như điện xẹt của anh bên cánh phải là một hướng tấn công cực kỳ quan trọng giúp Barca luôn đe dọa đối thủ. Pedro, Cristian Tello, Isaac Cuenca và David Villa cũng là những mũi nhọn bổ trợ quan trọng. Còn nếu đối phương vẫn lùi sâu và phòng ngự số đông, El Blaugrana sẽ chuyền bóng chậm rãi lên phía trước, kiểm soát bóng thật nhiều và ép chặt đối thủ ở phần sân nhà. Từ đó, các hậu vệ cánh của họ tăng tốc và gây ra những rối loạn trong thế trận phòng thủ. Chỉ một sai lầm, Messi sẽ xuất hiện và trừng phạt không thương tiếc.
Bạn không thể kèm anh ấy nếu anh ấy không phải tiền đạo. Và không chỉ có Messi. Iniesta cũng là một tay săn trộm kiểu đó. Bổ sung thêm Neymar, những HLV tìm cách ngăn cản Barca thực sự gặp phải một cơn ác mộng.
Số 9 ảo là vai trò khó đảm nhận nhất trong bóng đá
Hy sinh một tiền đạo truyền thống là quyết định nhiều rủi ro, nên số 9 ảo của bạn phải là người hết sức toàn diện: biết đi bóng, chuyền bóng, có tốc độ, sức bền, khả năng dứt điểm, giữ bóng, ý thức chiến thuật và phản xạ tình huống mạnh mẽ. Tuy nhiên, cũng có chút châm chước là số "9 ảo" không nhất thiết phải là người có nhiều sức mạnh, không chiến hay khả năng càn lướt.
Hiện giờ, chỉ có vài cầu thủ trên thế giới thích nghi được vai trò đó: Ezequiel Lavezzi, Robin van Persie, Wayne Rooney và Carlos Tevez. Trong quá khứ, Johan Cruyff và Nandor Hidegkuti là những ví dụ lý tưởng.
Đón đọc Đặc san EURO 2024 DUY NHẤT TẠI VIỆT NAM.
Với 116 trang, thiết kế sang trọng, in 4 màu CHẤT LƯỢNG CAO.
- Tất cả thông tin bạn đọc cần biết về EURO 2024.
- Những nội dung đặc sắc, bài viết độc quyền của nhà báo thường trú tại châu Âu và các cây viết thể thao hàng đầu ở Việt Nam.
- ĐẶC BIỆT: Tặng kèm Lịch thi đấu EURO 2024 khổ lớn.
- Giá: 98.000 đồng.
.jpg)
* Đăng nhập hoặc Đăng ký tài khoản để
bình luận và chia sẻ nhanh hơn