Chiến thắng 4-2 trước Costa Rica ở lượt cuối vòng bảng rạng sáng qua là chưa đủ. Đức ngậm ngùi đứng thứ ba bảng E sau Tây Ban Nha vì kém hơn về hiệu số bàn thắng.  So với Word Cup 2018, Đức giành nhiều hơn 1 điểm tại vòng bảng (4 so với 3). Nhưng vẫn một diện mạo chung đáng buồn, Đức kém cả trong tấn công lẫn phòng ngự. Hai kỳ World Cup bị loại liên tiếp tại vòng bảng là một hồi chuông báo động cho đội bóng từng vượt qua vòng một trong cả 16 kỳ World Cup trước đó.

Tính đến thời điểm Đức chia tay World Cup, họ là đội dứt điểm trúng đích nhiều nhất tại Qatar với 25 lần. Một thống kê buồn nhiều hơn vui vì nó tố cáo khả năng kết thúc kém cỏi của Cỗ xe tăng. Nên nhớ chỉ có 2 trong 6 bàn thắng đến từ vị trí tiền đạo (Niclas Fullkrug). Nhưng Fullkrug cũng chưa đủ tầm làm người hùng cho Đức tại Qatar. Thomas Mueller lại càng không dù cầu thủ này có bộ kỹ năng toàn diện nhưng đã bị mài mòn ở tuổi 33. 

Việc thiếu một số 9 đẳng cấp là vấn đề lớn nhất của Đức tại World Cup năm nay, và cả World Cup 2018. Đức tổ chức lên bóng không tệ, có nhiều cá nhân tạo đột biến nhưng không có nổi một chân sút bén nhạy. Đội quân của Hansi Flick có thể ghi 4, 5 bàn vào lưới Nhật Bản chứ không phải thúc thủ 1-2 nếu có Miroslav Klose ở trên sân. Đã gần một thập kỷ từ khi Klose nói lời chia tay, người Đức vẫn không tìm thấy một trung phong cho ra hồn. World Cup 2018 là nỗi thất vọng về Timo Werner và Mario Gomez. World Cup 2022 là Thomas Mueller và Niclas Fullkrug, không ai đủ tầm biến nửa cơ hội thành bàn thắng.

Nếu như hàng công dứt điểm kém thì hàng thủ Đức lại mong manh dễ vỡ. Họ đã không giữ sạch lưới trong cả ba trận vòng bảng ở Qatar, trước mọi đối thủ dù yếu hay mạnh. Niklas Suele chậm chạp và thiếu tỉnh táo, đã mắc sai lầm dẫn đến bàn thua trước Nhật Bản song không hiểu sao vẫn được đá trọn vẹn 270 phút ở vòng bảng. Nico Schlotterbeck còn non kinh nghiệm. David Raum giỏi công hơn thủ. Cánh phải kém đến mức Flick phải kéo Kimmich về ở trận cuối gặp Costa Rica. Hàng hậu vệ Đức chỉ có duy nhất Antonio Ruediger tạo sự yên tâm. Về mặt đẳng cấp, Đức không có một hàng thủ xứng tầm cho tham vọng lớn.
Tất cả những vấn đề trên đã bộc lộ từ World Cup 2018 song không được cải thiện tại World Cup 2022. Lực lượng của Đức thiếu tính kế thừa. Jamal Musiala là cầu thủ trẻ hay nhất của Đức lúc này nhưng nên nhớ cựu cầu thủ Chelsea là một sản phẩm đào tạo của bóng đá Anh. Bóng đá Đức đã sản sinh ra

Schlotterbeck, Kai Havertz, Karim Adeyemi, Youssoufa Moukoko, những tài năng trẻ được xem là tương lai của nền bóng đá. Nhưng không ai có màn thể hiện thực sự tốt tại Qatar, thậm chí có người chỉ mài đũng quần trên ghế dự bị (Moukoko, Adeyemi). Bóng đá Đức chưa đến mức khủng hoảng thế hệ. Nói đúng hơn hệ thống đào tạo của họ không còn sản sinh ra những tài năng có thể tiếp nối thế hệ Bastian Schweinsteiger, Philipp Lahm, Kimmich, Neuer, Mueller.

Sau trận cuối với Costa Rica, HLV Hansi Flick phải thừa nhận, “Đức cần có một cuộc cải tổ sâu rộng. Chúng ta cần làm những điều khác biệt trong công tác đào tạo. Trong nhiều năm, chúng ta đã nói về việc tạo nên những thủ môn và hậu vệ cánh tân tiến. Nhưng lúc này, tôi cho rằng Đức cần đào tạo những cầu thủ hiểu biết sâu sắc về chiến thuật”. Nếu Đức chậm trễ trong việc cải tổ, họ có thể uổng phí cả một thế hệ tài năng của những Joshua Kimmich, Leon Goretzka, Serge Gnabry, Leroy Sane. Đó là những cái tên mũi nhọn hiếm hoi trong một nền bóng đá đang rất thiếu mũi nhọn trong khâu đào tạo.

Theo quy luật, Đức cần tối thiểu 20 năm mới vô địch World Cup (1954, 1974, 1990, 2014). Nền bóng đá này cần nhiều thời gian cho những thay đổi mang tính nền tảng, cho công cuộc tái thiết toàn diện và gốc rễ. Nhưng chỉ còn 18 tháng nữa là tới EURO 2024 mà Đức làm chủ nhà. Ít nhất, người Đức phải tìm ra giải pháp cho những hạn chế cố hữu mà Cỗ xe tăng bộc lộ trong hai kỳ World Cup gần đây. Nếu không, EURO có thể là cơn ác mộng tiếp theo.