Vai trò của huấn luyện viên trong Esports

Trong các môn thể thao truyền thống, có nhiều HLV hay quản lý được người hâm mộ và chính các tuyển thủ dành nhiều sự tôn trọng, ví dụ như Phil Jackson, Gregg Popovich, Sir Alex Ferguson hay Tony La Russa. Họ có sức cuốn hút, sự quyết đoán cùng hiểu biết sâu rộng về môn thể thao mình đang gắn bó. Trong Esports cũng có nhiều HLV vĩ đại. Nhưng ở thể thao truyền thống, HLV có thể đưa ra yêu cầu hay chỉ dẫn ngay trong trận đấu. Về phía ngược lại, những nhà cầm quân Esports chỉ có thể phản hồi sau khi trận đấu khép lại. Vậy, chuyện gì sẽ xảy ra nếu họ có thể tham gia một cách chủ động hơn trong các trận đấu?

Trong các môn thể thao truyền thống, tuyển thủ mới là người tham gia thi đấu. Họ sẽ đối đầu nhau theo luật, và kết quả trận đấu được quyết định dựa trên những gì tuyển thủ tạo ra. Trong trận đấu, quản lý và HLV là người trực tiếp dẫn dắt tuyển thủ. HLV sẽ đưa ra những chỉ dẫn và chiến thuật cần thiết, và tuyển thủ sẽ triển khai dựa theo những gì HLV nói.

Vai trò của tuyển thủ trong Esports cũng tương tự như các môn thể thao truyền thống, đó là thi đấu. Tuy nhiên, những gì mà HLV có thể làm trong trận bị giới hạn hơn nhiều so với các môn thể thao truyền thông. Phần lớn những gì họ làm là quan sát tuyển thủ thi đấu, từ đây đưa ra phản hồi cho họ sau trận, về những gì mà các tuyển thủ đã thực hiện xong trước đó.

Do đó, mọi người thường bàn luận về vai trò của HLV. Một vài người thậm chí tuyên bố rằng chúng ta chẳng cần HLV tới mức đó trong Esports. Một mặt, họ cũng có lý. Họ không biết về những gì đội tuyển phải đối mặt trong nội bộ, cách mà HLV huấn luyện những người học trò của mình hay kiểu chiến thuật gì mà HLV đã chuẩn bị. Để có thể nhìn thấy rõ nhất vai trò của HLV trong trận, chúng ta cần phải thấy họ đưa ra chỉ dẫn trực tiếp và thay đổi thế trận hiện tại. Nhưng điều này hiện không xảy ra trong Esports. 

Một trong những lý do lớn nhất là nếu HLV ngồi trong “phòng xanh” - nơi họ có thể quan sát toàn cảnh những gì xảy ra trong trận đấu - và đưa ra chỉ dẫn trực tiếp, thì toàn bộ chiến thuật quan trọng của 2 bên sẽ đều bại lộ. Do đó, các thành viên BHL không được phép đưa ra bất kỳ chỉ dẫn gì trong suốt trận đấu. Điều này đồng nghĩa với việc các HLV không thể chứng tỏ khả năng của mình trong khi trận đấu đang diễn ra. Tất cả những gì họ có thể làm là tập hợp tuyển thủ lại sau ván đấu, đưa ra phản hồi để chuẩn bị cho ván hoặc trận đấu tiếp theo. Tuy nhiên, kết quả của trận đấu mà họ đang phản hồi đã được xác định trước đó.

Vậy thì, có cách nào để các thành viên BHL có thể cho thấy bản lĩnh của mình trong các trận đấu Esports hay không? Với tình hình hiện tại, thì câu trả lời là không. Tuy nhiên, có một vài biện pháp có lẽ sẽ được áp dụng.

HLV được tham gia đàm thoại với tầm nhìn hạn chế trong trận

Một trong những cách đơn giản nhất đó là đưa bộ tai nghe cho các HLV, để họ có thể giao tiếp với các tuyển thủ khi trận đấu đang diễn ra. Trong trường hợp này, vấn đề cần phải xử lý là các HLV có thể nhìn thấy màn hình phát sóng trận đấu đồng thời.

Các bộ tai nghe của tuyển thủ được thiết kế để họ không thể nghe tiếng ồn từ khán giả hay bình luận viên. Và chỗ ngồi của họ cũng được thiết kế tương tự. Nếu các thành viên BHL sử dụng tai nghe giống với tuyển thủ, họ cũng cần phải ngồi ở cùng vị trí. Vì tuyển thủ không thể thấy được màn hình phát sóng chính, quy định tương tự cũng cần phải được áp dụng cho HLV để điều này có thể đi vào thực tiễn.

Nếu cách đầu tiên là cho phép HLV đứng sau tuyển thủ trong khi thi đấu, thì cách khác là đưa HLV vào trong trận đấu, cho phép họ thấy góc nhìn của đội mình và gia nhập đàm thoại. Bằng cách này, HLV có thể kêu gọi giao tranh kiểm soát mục tiêu cho đội.

Hỗ trợ Kim “Olleh” Joo-sung của Golden Guardians từng chia sẻ những nỗi lo của mình về phương pháp này. Anh nói: “Tôi sợ mình sẽ trở thành con rối đại diện, chỉ biết làm theo yêu cầu của HLV. Trong trường hợp đó, tôi không chắc rằng mình sẽ cảm thấy như đang thi đấu”.

Tạm dừng trận đấu

Một cách tiếp cận khác hoàn toàn khả thi là bổ sung một vài lần tạm dừng (timeout), giống như trong bóng chày. Trong trường hợp này, HLV không nhất thiết phải có giới hạn về tầm nhìn trên bản đồ. Họ có thể giữ nguyên vị trí như hiện tại, và yêu cầu một lần tạm dừng khi cần. Trong trận đấu, HLV có thể yêu cầu tạm dừng tới trọng tài. Và nếu trọng tài quyết định rằng yêu cầu này hợp lệ thì trận đấu sẽ tạm dừng trong một khoảng thời gian để HLV và tuyển thủ bàn luận với nhau. Nhờ đó, HLV có thể truyền đạt chiến thuật tới tuyển thủ.

Hiển nhiên, nếu tạm dừng quá thường xuyên thì nhịp độ của trận đấu sẽ bị ảnh hưởng. Vậy nên, cần phải có giới hạn cho việc HLV yêu cầu tạm dừng. Ví dụ, trong Liên Minh Huyền Thoại, chiến thuật của một đội phải được triển khai hoàn thiện trước khi trước khi tạm dừng được áp dụng. Số lần yêu cầu tạm dừng cũng phải có giới hạn nhất định.

Bok "Reapered" Han-gyu từng nói về vấn đề này: “Đối với các môn có từng hiệp ngắn như VALORANT, tạm dừng có tác dụng. Tuy nhiên, với LMHT thì một ván đấu dài hơn rất nhiều, nên rất khó để áp dụng quy định trên. Ngay cả khi mỗi đội chỉ tạm dừng 1 lần, người hâm mộ cũng sẽ khó chịu bởi họ sẽ cảm thấy chán nản khi chờ đợi”. 

Các biện pháp nêu trên chỉ là những ý tưởng đơn giản về cách để HLV có thể tham gia vào trận đấu một cách chủ động hơn. Vậy nên, đây sẽ không phải giải pháp lý tưởng, và có lẽ cũng chưa được cân nhắc cẩn thận trong bối cảnh Esports hiện nay. Ít nhất là hiện giờ, việc áp dụng những biện pháp này gần như bất khả thi.

Tuy nhiên, nếu HLV có thể tác động lên tuyển thủ thông qua việc đưa ra yêu cầu hoặc chỉ dẫn thì họ sẽ có thể cho thấy vai trò một cách rõ ràng hơn so với hiện nay. Những HLV tài năng sẽ được vinh danh nhiều hơn, và họ sẽ phải làm việc chăm chỉ hơn để tiến bộ mỗi ngày.

Reapered tỏ ra cởi mở với ý tưởng này, cho rằng: “Đó là một ý kiến khá thú vị. Nếu có cơ hội để thử nghiệm trong một trận đấu tập, tôi sẽ thử làm điều đó”. Anh cười và tiếp tục: “Nếu các tuyển thủ thi đấu, còn tôi trở thành đầu não thì chúng tôi sẽ thắng liên tục”. 

Ngay cả khi Reapered tỏ ra tích cực về ý tưởng này, cựu tuyển thủ LCK, LEC và LCS Yoo “Ryu“ Sang-wook không đồng tình hoàn toàn: “Tất nhiên là điều này thú vị, nhưng tôi phản đối ý tưởng này. Với các tuyển thủ, thật khó để chấp nhận điều đó. Ngay cả khi HLV được tham gia vào trận đấu, họ cũng phải duy trì ảnh hưởng ở mức tối thiểu”.

Một ngày nào đó, nếu điều này trở thành sự thật thì bối cảnh Esports sẽ bắt gặp nhiều nhân tố mới, với nhiều HLV “ngôi sao” bên cạnh những tuyển thủ “siêu sao”. Có lẽ một ngày, Lee “Faker” Sang-hyeok sẽ ngồi cùng với các tuyển thủ trẻ, chỉ dẫn cho những ngôi sao mới và dẫn dắt đội tới chức vô địch.