ĐT Anh: Con người, mục tiêu, hoàn cảnh

Vậy nên, chỉ có thể hiểu rằng cách dùng người của HLV Gareth Southgate trong trận gặp CH Czech vừa qua chủ yếu mang tính thử nghiệm. Biết đâu thành công, và đội Anh sẽ có dịp ăn mừng suất dự EURO 2020 một cách hoành tráng nhất có thể. Ngược lại, dù thua cũng chẳng có gì để mất.

Vấn đề ở đây là: con người và cách chơi không khớp với nhau, trong cú thử nghiệm khá “giật gân” ấy. Đấy cũng sẽ là vấn đề chủ đạo trong các trận đấu sắp tới - dù là chính thức hay giao hữu. Southgate nên bám chặt vào sơ đồ 4-3-3 vốn đã đưa ông lên đến đỉnh cao về mặt uy tín trong sự nghiệp dẫn dắt đội Anh (khoảng thời gian gần đây); quay về sơ đồ 3-5-2 từng đưa ông vào tận bán kết World Cup 2018; hay tiếp tục “lì đòn” với cú thử nghiệm 4-2-3-1 vừa thất bại?

Sẽ không có câu trả lời cố định (nên hay không nên), bởi điều cốt lõi là lối chơi (mà sơ đồ chiến thuật là một phần trong đó) phải đi đôi với con người cụ thể, mục tiêu cụ thể, và cả hoàn cảnh cụ thể. Vấn đề con người thì như đã nói, qua trường hợp điển hình của Mason Mount. Câu chuyện trước mắt, dùng 2 hay 3 trung vệ, cũng tương tự. Tùy vào số lượng và phong độ của các trung vệ Anh ở từng thời điểm cụ thể mà thôi.

Thế nào là mục tiêu cụ thể? Sẽ không có rắc rối nào đủ lớn để ngăn cản thầy trò Southgate dự VCK EURO 2020. Mà đấy dĩ nhiên cũng chưa phải là “xong việc”, đối với đương kim đệ tứ anh hào thế giới. Vậy, mục tiêu cụ thể của Southgate phải là lặp lại điều ông từng làm được ở World Cup 2018: vượt qua vòng tứ kết.

Giả sử điều đó trở thành hiện thực? Thầy trò Southgate khi ấy sẽ là đội chủ nhà, ở một giải đấu diễn ra tại 12 thành phố thuộc 12 quốc gia khác nhau. Và nếu tiếp tục chiến thắng thì Anh vẫn cứ là đội chủ nhà trong trận chung kết (các trận bán kết, chung kết của EURO 2020 đều diễn ra tại sân Wembley). Hơi sớm để nói, nhưng cũng không hề là muộn để chính Southgate phải tính kỹ: ông cần một sự chuẩn bị kỹ nhất cho cái mục tiêu lịch sử trong mùa hè năm sau. Chưa bao giờ đội Anh tiến đi xa hơn vòng bán kết Euro.

Mục tiêu lịch sử ấy có nghĩa: Southgate phải chuẩn bị đọ sức với các đối thủ mạnh nhất. Trên lý thuyết, có thể phòng ngự chắc chắn trước đối thủ mạnh, bằng sơ đồ 3-5-2 với sự tràn ngập cầu thủ giữa sân. Cũng trên lý thuyết, có thể tấn công đối thủ mạnh bằng các sơ đồ còn lại (4-3-3, 4-2-3-1, 4-5-1), với uy lực ở hai biên.

Thế nào là hoàn cảnh cụ thể? Southgate bây giờ khác hẳn chính ông cách đây 3 năm. Nói đúng hơn, đấy là khác biệt về tư thế và hoàn cảnh làm việc. Chỉ vì một scandal liên quan đến người tiền nhiệm Sam Allardyce mà một Southgate “chưa có số má gì” mới được đưa lên dẫn dắt ĐT Anh hồi năm 2016. Khi ấy, ông phải chạy theo báo chí. Thiên hạ mặc sức mổ xẻ, phê bình, rao giảng cho một Southgate “trên thớt”. Sau World Cup 2018, tất cả đổi vai. Báo giới phải lắng nghe Southgate, nhất là trong các vấn đề chuyên môn. Ít ai dám bảo Southgate “điên” khi xếp Mason Mount vào vị trí “số 10”!

Hoàn cảnh hiện thời giúp Southgate dễ dàng chế ngự áp lực, rộng tay thử nghiệm. Nhân sự thì ngoài vấn đề phong độ cá nhân, Southgate nhìn chung vẫn khá thuận lợi với nhiều tài năng mới trong tay. Tất cả đều chỉ hướng tới mục tiêu tranh chấp ngôi cao tại EURO 2020. Phải thử nghiệm (tức chuẩn bị) kỹ, bởi đấy là điều tối quan trọng nơi các ĐTQG, vốn không được tập thường xuyên như các CLB.