EURO 2024 khép lại với nhiều gam màu. Với tôi, sự trưởng thành kinh ngạc của cầu thủ trẻ Yamal và Nico Williams bên phía Tây Ban Nha là điều ấn tượng hơn cả. Ở những giải đấu có tầm cỡ như EURO hay World Cup, cầu thủ trẻ không dễ để thể hiện mình. Nhưng bộ đôi kể trên đã làm được điều mà mọi sao mai mơ ước. Họ may mắn ở trong một tập thể tốt. Họ có lợi thế khi được một HLV giỏi như De La Fuente dẫn dắt và trao cơ hội. Đương nhiên, bản thân họ cũng có đủ tố chất để khẳng định mình giữa một tập thể nhiều ngôi sao ở Tây Ban Nha.
Nhiều người nói rằng sử dụng Yamal và Williams là một canh bạc liều lĩnh của HLV De la Fuente. Nhưng tôi không nghĩ vậy.
Hơn 2 năm qua, tôi bắt đầu tham gia nhiều hơn ở công tác huấn luyện, đặc biệt là ở cấp độ đội tuyển trẻ như U16 hay U17 Việt Nam. Tôi nhận ra rằng bóng đá không hề hàm chứa sự liều lĩnh như truyền thông thường gắn tới. Nghề huấn luyện luôn trải qua khâu đánh giá, tổng hợp và phân tích số liệu trong thi đấu và tập luyện. Hẳn nhiên, ông De La Fuente đã nhìn thấy ở Yamal hay Williams một tiềm năng, tố chất để trở thành ngôi sao. Và cuối cùng ông đặt niềm tin vào họ.
Tôi tin bất cứ HLV nào đều khát khao trao cơ hội cho các tài năng trẻ. Nếu xung quanh các sao mai là sự ủng hộ từ Ban huấn luyện các đồng đội, các đàn anh trong tập thể thì sự phát triển sẽ diễn ra rất nhanh. Bóng đá là môn thể thao thay đổi cực nhanh, tre già thì măng mọc. Đầu tư cho bóng đá trẻ là chuẩn bị cho sự gối đầu thế hệ cần thiết, duy trì vị thế và sức mạnh liên tục của một CLB, một ĐTQG…
Nhưng chúng ta cũng phải thừa nhận một thực tế. Đó là chuyện cầu thủ trẻ thi đấu rất hay hôm nay rồi mắc sai lầm ngay ngày mai là chuyện bình thường. Nhưng Yamal có thể là một trường hợp khá hiếm hoi so với số đông các cầu thủ trẻ. Bóng đá có những trường hợp chín sớm, già dặn và phát triển vượt mức độ tuổi thông thường. Quan trọng là việc “giữ lửa” cho các tài năng trẻ này ra sao và họ phát triển đến ngưỡng nào. Ngoài yếu tố phát triển chuyên môn, câu chuyện tâm lý và cách bảo vệ cho các cầu thủ trẻ là điều rất quan trọng.
Tôi nghĩ, cầu thủ cần được giáo dục cặn kẽ về cách ứng xử với sự nổi tiếng. Việc tiếp xúc quá sớm với giới truyền thông hay các mối quan hệ chéo về đời sống có thể ảnh hưởng đến quán trình phát triển của cầu thủ. Chúng ta cũng đã thấy một số những trường hợp đáng tiếc ở bóng đá Việt Nam. Theo chiều ngược lại, chúng ta cũng thấy được những cầu thủ thành công thường giữ được bản lĩnh, tâm lý, đà phát triển theo từng năm, từng tháng thế nào, không chỉ ở Việt Nam mà còn là trên thế giới.
Nói về sự kỳ vọng, tôi cho rằng việc người hâm mộ, truyền thông ví von các cầu thủ trẻ là Ronaldo mới hay Messi mới cũng là bình thường. Bởi đó cũng là đích đến để chính các gương mặt trẻ này phấn đấu. Đương nhiên, phấn đấu và ảo tưởng cần phải rạch ròi, tách biệt. Vai trò của Ban huấn luyện với đứng đầu là HLV trưởng, giúp các cầu thủ trẻ vượt chông gai, tránh họ rơi vào những luồng quan hệ không hay là điều rất tốt.
Quả thực, HLV De La Fuente đã làm rất tốt việc nâng bước Yamal. Nhưng ông ý suy cho cùng vẫn ở cấp độ ĐTQG Tây Ban Nha. Câu hỏi chặng đường tiếp theo của Yamal sẽ là nhiệm vụ mà BHL CLB chủ quản Barcelona phải giải đáp. Tôi nghĩ điều quan trọng nhất là HLV phải tạo được định hướng, bản lề, đưa ra mục tiêu và động lực cho Yamal. Khi ấy, cậu ấy sẽ tiếp tục nỗ lực, phát triển thay vì rơi vào trạng thái sớm thoả mãn. Việc được thi đấu thường xuyên sẽ giúp Yamal có thêm cảm hứng để tiếp tục tiến bước.
