Mỗi khi cần viết về người nổi tiếng, hoặc ít nhất đang trong tâm điểm chú ý của dư luận, tôi có thói quen dời "bộ lọc" về trước đó nhiều năm.
Tôi thật sự muốn biết họ cư xử thế nào vào thời chưa đứng dưới spotlight. Tôi cũng rất tin đấy là tham chiếu tốt để nhận ra nhân dạng thật của nhân vật, hơn là những gì đang được viết đi viết lại trên truyền thông mạng xã hội.
Tôi tìm ra được điều này với trường hợp của Gareth Southgate. Năm 2009, ba năm sau khi theo nghiệp HLV, Middlesbrough của nhà cầm quân này ngụp lặn dưới đáy BXH Premier League và cầm chắc suất xuống hạng.
Southgate trả lời thế này với Telegraph một tháng trước khi mùa giải kết thúc: "Tôi có hai con và tôi nghĩ nếu bản thân bỏ cuộc, điều ấy sẽ là tấm gương tồi để chúng noi theo. Các cầu thủ cũng vậy. Nếu bỏ cuộc một lần trong đời, bạn sẽ mãi mãi làm vậy.
Khi mất việc, ai cũng sẽ phải về nhà và giải thích với gia đình. Nhưng nếu tôi từ chức, tôi không chắc mình có thể làm điều tương tự. Việc rời bỏ công việc không quan trọng bằng việc tôi đã bỏ cuộc. Với tôi, đó sẽ là một trong những tội lỗi lớn nhất. Từ chức tương đồng với tự sát. Đó luôn là hành động ích kỷ. Bạn không nghĩ cho người bị bỏ lại".
Quan điểm về việc từ chức của Southgate có thể gây tranh luận. Nhưng tôi không muốn nói về điều này. Hãy nhìn nhận vào thực tế: Southgate của năm 2024 vẫn giống Southgate của 15 năm trước, cả hai đều KHÔNG BỎ CUỘC.
Viết hoa cụm từ này là bởi Southgate chưa bao giờ nghĩ tới việc chủ động rời vị trí thuyền trưởng "Tam sư", dù chịu áp lực khủng khiếp khi làm việc tại quốc gia sở hữu bộ máy truyền thông báo chí mạng xã hội mạnh nhất châu Âu, đặc biệt trong bóng đá. Đúng hơn, Southgate chưa từng bỏ cuộc trong bóng đá. Ông không phải một cầu thủ với tư chất thiên phú, nhưng đã nỗ lực tận cùng khi còn là cầu thủ.
Năm 13 tuổi, Southgate bị Southampton thải loại khỏi đội trẻ. Ông vẫn giữ bức thư thông báo tới tận bây giờ như một cách để tạo động lực cho bản thân. Khi làm cầu thủ, Southgate được bầu làm đội trưởng Crystal Palace khi mới 22 tuổi. Điều đầu tiên Southgate làm trong vai trò mới là đến tập sớm nhất đội, về muộn nhất. Khi đi chơi hộp đêm, Southgate là người trụ tới phút cuối cùng. “Nhưng ngay sáng hôm sau, tôi muốn thắng trong buổi tập chạy bền. Tôi muốn làm gương”, ông nói trên Coach’s Voice.
Southgate chưa từng bỏ cuộc, nhưng số người từng muốn ông từ chức HLV trưởng tuyển Anh nhiều vô kể. Nếu thử tìm kiếm cụm từ "Southgate quit" (Southgate từ chức) trên Google, các bạn sẽ nhận thấy số lần CĐV Anh yêu cầu nhà cầm quân này bỏ cuộc diễn ra với tần suất không tưởng.
Sau trận thua 1-2 trước Pháp tại tứ kết World Cup 2022, cựu tiền vệ Joey Barton kêu gọi: "Thật không thể tin Southgate chưa từ chức. Đừng tưởng thưởng cho thất bại nữa. Đến lúc tìm ai đó có thể chiến thắng rồi".
Sau vòng bảng EURO 2024, số lượng chỉ trích nhắm vào Southgate tăng mạnh chưa từng thấy. Nhưng dù bản thân chịu áp lực thế nào, Southgate vẫn không bỏ cuộc. Ông tập trung hoàn toàn vào công việc.
Cá tính cùng tính nhẫn nại của Southgate ở chừng mực nào đó chính là tính cách của tuyển Anh lúc này. Không thể nói Anh chơi hay tại EURO 2024. Là đội tuyển được định giá cao nhất giải đấu, nhưng Anh trải qua một vòng bảng thảm họa về lối chơi, bị dẫn trước ở cả 3 trận knock-out. Nhưng lần nào đội quân của Southgate cũng ngược dòng thành công nhờ những bàn thắng đến trong 10 phút cuối trận.
Tuyển Anh, giống Southgate, cũng từ chối bỏ cuộc.
Thứ tinh thần này công bằng mà nói, khá xa xỉ với những thế hệ tuyển Anh trong quá khứ. Anh ngày đó thu hút mọi chú ý với những ngôi sao ở cấp CLB, nhưng không làm được gì ở những giải đấu lớn khi đội hình bị xé lẻ bởi những cái tôi cao ngút trời.
Tôi không nghĩ Southgate là mẫu HLV định hình được dòng chảy của bóng đá hiện đại và được đông đảo giới mộ điệu thừa nhận như Pep Guardiola, Juergen Klopp hay Carlo Ancelotti. Song thuyền trưởng tuyển Anh xứng đáng được tôn trọng nhờ khả năng quản trị nhân sự, đương đầu với sức ép. Southgate luôn nghĩ cho những người còn lại.
Sau những kết quả thất vọng trước Đan Mạch và Slovenia, Kyle Walker và Phil Foden lần lượt bênh Southgate. Hai ngôi sao của Man City nhấn mạnh trong các buổi tập, HLV trưởng có chỉ đạo các cầu thủ dâng cao pressing, áp đặt thế trận. "Nhưng vấn đề đôi khi là cầu thủ", Foden nói.
Việc cầu thủ đứng ra nhận trách nhiệm, bảo vệ HLV kiểu này chỉ tới khi nội bộ của tuyển Anh tuyệt đối đoàn kết. "Tam sư" không thiếu cầu thủ giỏi, vấn đề từ trước tới nay luôn là họ có thể tận dụng lợi thế từ điều ấy hay không. Với Southgate, Anh đang làm được.
Giờ thì "Tam sư" của Southgate đang đứng trước cơ hội không thể hoàn hảo hơn để vô địch EURO. Một chức vô địch sẽ đánh dấu lại hành trình 8 năm của Southgate tại ĐT Anh, một hành trình tuyệt đối không dễ dàng nhưng chưa bao giờ Southgate nghĩ tới chuyện bỏ cuộc, dù chỉ một lần.
