Vì sao Hà Lan sa sút thảm hại ở vòng loại EURO 2016?

Khi HLV Louis van Gaal thông báo ông sẽ chia tay ĐT Hà Lan sau World Cup 2014 từ hồi tháng Ba năm nay, tất cả mọi người đều mong đợi Ronald Koeman được tiếp quản vị trí do ông để lại. Đây là chuyện hoàn toàn dễ hiểu bởi cựu hậu vệ ĐT Hà Lan đã làm việc rất tốt ở Feyenoord và sau này là Southampton. 

Giống như Van Gaal, Koeman cũng cũng cực giỏi trong việc sử dụng chiến thuật linh hoạt và hiệu quả, trong khi đây lại không phải điểm mạnh của Hiddink. Đúng là Hiddink từng gặt hái được thành công ở ĐT Hà Lan (nhiệm kỳ đầu), PSV Eindhoven, Hàn Quốc, Australia và Chelsea, nhưng ông lại thất bại khi chuyển sang dẫn dắt các ĐT Nga, Thổ Nhĩ Kỳ và CLB Anzhi Makachkala. 

Nhà cầm quân lão làng này được đánh giá cao ở khả năng quản lý các ngôi sao trong phòng thay đồ. Vấn đề là Hà Lan lúc này không giống như quả bom nổ chậm với đầy rẫy những mâu thuẫn (ngoài trừ xích mích lâu nay giữa bộ đôi tiền đạo Robin van Persie và Klaas-Jan Huntelaar) cần chuyên gia Hiddink tháo ngòi nổ. Thứ mà Oranje cần ở vị thuyền trưởng mới là những sự điều chỉnh khôn ngoan về mặt chiến thuật trong bối cảnh đội bóng đang trong giai đoạn tái thiết. Đáng tiếc, đây lại không phải sở trường của Hiddink.

Như đã đề cập ở trên, Hiddink vốn không phải là bậc thầy về chiến thuật, và thực tế đã chứng minh ông lúng túng thế nào khi tiếp quản vị trí thuyền trưởng đội bóng áo cam. Sau thất bại 0-2 dưới tay Italia ở trận ra mắt, ông đã có sự điều chỉnh mang tính bước ngoặt là chuyển sơ đồ chiến thuật từng giúp Hà Lan tiến xa ở World Cup 2014 là 3-5-2 sang thành 4-4-2.

Trong sơ đồ ấy, thay vì sử dụng cặp tiền đạo Arjen Robben – Robin van Persie như người tiền nhiệm, Hiddink lại để Van Persie đá cặp cùng đối tác mà anh chẳng ưa gì là Huntelaar. Trong khi đó, Robben lại hoạt động ở cánh chứ không còn được đẩy lên cao để giữ trọng trách ghi bàn. Nên biết, hàng tiền đạo 2 người thường chỉ phát huy tối đa sức mạnh nếu các mũi nhọn có phong cách khác nhau, chẳng hạn như các cặp song sát Aguero-Dzeko, Sturridge-Suarez, Suarez-Cavani hay Tevez-Llorente.

Tuy nhiên, không như Robben, Huntelaar lại có thể hình, sức mạnh và vối đá tương tự với Van Persie. Chính vì Hiddink cố ép Van Persie và Huntelaar ra sân cùng một lúc đã khiến hai cầu thủ này dẫm chân lên nhau, và hệ quả là sức tấn công của Hà Lan giảm đi trông thấy. 

Trong suốt một thập kỷ trở lại đây, Hà Lan luôn tự hào về chuyện họ sở hữu thế hệ vàng với những hảo thủ như Robben, Sneijder, Van der Vaart, Van Persie hay Huntelaar ở độ tuổi xêm xêm nhau và chơi rất ăn ý vì có nhiều năm sát cánh. Trước thế hệ nói trên, Hà Lan còn nhiều ngôi sao tới mức, ngay cả chân sút lừng danh như Jimmy Floyd Hasselbaink còn không được dự EURO 2000, đơn giản là vì hàng tấn công của Oranje khi ấy đã có hàng loạt khẩu pháo hạng nặng như Bergkamp, Kluivert, Van Hooijdonk hay Roy Makaay (Van Nistelrooy không dự giải này vì chấn thương). 

Tuy nhiên, không ai có thể cưỡng được vòng xoáy thời gian, và khi những trụ cột bắt đầu có dấu hiệu sa sút vì gánh nặng tuổi thì người Hà Lan mới giật mình nhận ra lực lượng kế cận chẳng có lấy gương mặt sáng giá nào.

Những cầu thủ cỡ Daryl Janmaat, Joel Veltman, Stefan De Vrij, Bruno Martins Indi, Erik Pieters, Alex Buttner, Vurnon Anita, Jordy Clasie, Leroy Fer, Luciano Narsingh, Jeffrey Bruma, Terence Kongolo, Jeroen Zoet, Kenny Tete hay Jaïro Riedewald nhìn chung vẫn chỉ mức tiềm năng chứ chưa vươn được tới tầm ngôi sao. Thậm chí, không ít trong số họ còn là những cái tên xa lạ với nhiều người.

Khi Hà Lan “thiếu bột”, họ chẳng “gột được hồ” cũng là lẽ thường tình. Trừ khi tìm được những cầu thủ đủ khả năng thay thế các trụ cột đã ở bên kia sườn dốc sự nghiệp, “Cơn lốc màu da cam” mới lại có cơ hội vần vũ trở lại.   

Lúc này cầu thủ được xem là con “át chủ bài” của Hà Lan là tiền vệ ngôi sao Robben vẫn chơi rất tốt mỗi khi được ra sân. Nói không quá, Robben chính là đầu tàu của Oranje, việc Hà Lan với hàng loạt nhân tố mới mẻ về đích thứ 3 ở World Cup 2014 có công rất lớn của cầu thủ thuận chân trái có tốc độ của một chiếc F1 này.

Tuy nhiên, vì liên tục gặp rắc rối với chấn thương nên Robben không đóng góp được gì nhiều cho Hà Lan ở vòng loại EURO 2016. Sau 7 lượt đấu đã qua tại vòng loại, tiền vệ thuộc biên chế Bayern Munich mới được ra sân vỏn vẹn có 3 lần. Ngay ở trận thua vừa qua trước Iceland, Robben cũng phải rời sân chỉ sau nửa giờ bóng lăn. Với chấn thương trên, anh sẽ vắng mặt ở trận đấu quan trọng sắp tới trên sân của Thổ Nhĩ Kỳ, và đây thực sự là tổn thất rất lớn với đội bóng của HLV tạm quyền Danny Blind. 

Khi Robben là mắt xích không thể thiếu được của Hà Lan, với khả năng có thể tự mình xoay chuyển cục diện trận đấu chỉ bằng một pha xử lý đẳng cấp phải nghỉ thi đấu quá nhiều, sức mạnh của Hà Lan đương nhiên bị giảm đi đáng kể. Việc Hà Lan thi đấu chệch choạc ở vòng loại EURO 2016 là minh chứng rất rõ cho chuyện họ quá phụ thuộc vào một cá nhân và không tìm được giải pháp thay thế trong trường hợp khẩn cấp.