Ernesto Valverde, chiến lược gia không theo khuôn mẫu

Ernesto Valverde đã trải qua 16 năm cầm quân, bắt đầu từ Bilbao vào năm 2001 rồi sau đó là những CLB tầm trung như Espanyol, Olympiakos... Trước khi đến Barca, chiến lược gia 53 tuổi này chưa bao giờ dẫn dắt một CLB hàng đầu châu Âu. Đội bóng danh tiếng nhất của ông là Bilbao. Vì vậy, phong cách và triết lý bóng đá của Valverde vẫn chưa được biết đến rộng rãi. Viễn cảnh Barca sẽ chơi như thế nào, với đấu pháp hay tư tưởng ra sao dưới thời HLV Valverde hẳn vẫn là một sự tò mò lớn.

Thực ra, chiến thuật và triết lý bóng đá của Valverde chưa được biết đến rộng rãi một phần bởi ông không phải tín đồ của một trường phái bóng đá cụ thể nào. Và nếu muốn tìm dấu ấn chiến thuật đặc thù của Valverde, người ta chỉ cần phân tích những năm tháng ông dẫn dắt Bilbao. Đây là CLB mà ông gắn bó lâu nhất trong sự nghiệp, được chia thành 2 giai đoạn: 4 năm đầu trong nghiệp cầm quân (tính cả thời gian làm trợ lý và dẫn dắt đội trẻ) và 3 năm cuối trước khi chuyển đến Barca. 

Có một điểm chung ở các đội bóng của Valverde là họ đều thi đấu với tinh thần quyết liệt, thậm chí máu lửa. Đây là điều mà ông thừa hưởng từ truyền thống của Bilbao, CLB mà cựu tiền đạo này còn có 6 năm gắn bó trong sự nghiệp cầu thủ. Tuy nhiên, HLV Valverde lại không đi theo một hình mẫu hay đấu pháp chiến thuật cụ thể nào. Đấu pháp và tư tưởng bóng đá của ông thay đổi theo thời gian, tùy thời điểm và khả năng của những cầu thủ trong tay. 

Phong cách của HLV Valverde đã tồn tại từ những năm đầu ông cầm quân. Mùa 2003/04 ở các trận đấu trên sân nhà, ông vẫn để Bilbao khởi đầu chơi với sơ đồ truyền thống 4-4-2. Nhưng sau đó, khi sở hữu được bộ ba tiền đạo gồm 2 cầu thủ rất tốc độ Etxeberria và Ezquerro và trung phong săn bàn Urzaiz, ông thường xuyên để Bilbao chơi với sơ đồ giàu sức tấn công 4-3-3 trên sân nhà. Còn ở các trận sân khách, Valverde vẫn áp dụng 4-4-2 nhằm tạo ra sự chắc chắn. 

Trong giai đoạn thứ hai dẫn dắt Bilbao từ năm 2013, HLV Valverde càng linh hoạt trong việc dụng binh pháp. Trước đó, CLB xứ Basque thi đấu rất hay với lối chơi tấn công bốc lửa thời Marcelo Bielsa. Vì vậy, HLV Valverde tiếp tục để Bilbao chơi pressing và tấn công khắp mặt sân như người tiền nhiệm. 

Tuy nhiên, đấu pháp chiến thuật của Bilbao đã thay đổi khi họ mất Ander Herrera vào tay Man United vào mùa Hè 2014. Việc không còn tiền vệ kiến thiết số một ở giữa sân đã khiến HLV Valverde quyết định từ bỏ sơ đồ 4-3-3 để chuyển sang 4-2-3-1.

Đến mùa 2015/16, Bilbao lại trải qua một sự thay đổi lớn về mặt chiến thuật. Lúc này, họ mua được tiền vệ Raul Garcia từ Atletico. HLV Valverde đã xây dựng lối chơi xoay quanh tiền vệ công đa năng này. Bilbao vẫn chơi với sơ đồ 4-2-3-1, song Raul Garcia được sử dụng như một hộ công và hệ thống vận hành này xoay quanh anh. Bilbao không còn chơi giãn biên như trước. 

Về cơ bản, Bilbao vẫn duy trì đấu pháp chiến thuật trên ở mùa giải vừa qua, song thường xuyên thay đổi tùy thời điểm và bối cảnh. Trong những lúc Raul Garcia vắng mặt hay ở những trận phải quyết thắng, Bilbao lại chuyển sang 4-3-3. Việc HLV Valverde xoay chuyển sơ đồ lần này cũng không phải tùy tiện, mà do họ lại sở hữu được những tiền đạo cánh rất mạnh mẽ. Đó là việc thần đồng một thời Muniain đã lấy lại phong độ sau thời gian dài chấn thương và sự trưởng thành vượt bậc của tài năng trẻ Williams.

Như vậy, Valverde là một HLV rất linh hoạt, một bậc thầy dụng binh pháp. Và nhiều khả năng, ông cũng sẽ không thay đổi phong cách huấn luyện đó của mình ở Barca.