Nghề caddie cũng lắm chỗ bèo bọt

Năm ngoái, từng có tranh cãi khi caddie David Giral Ortiz trả lời phỏng vấn, rằng chỉ nhận được 5.000 USD tiền thù lao, thay vì 20.000 USD như thỏa thuận, từ VĐV nổi tiếng Matt Kuchar. Một ngôi sao thuộc môn “quý tộc”, đã kiếm được hơn 50 triệu USD tiền thưởng từ hệ thống giải PGA, có thể kỳ kèo “chút tiền lẻ” với người sát cánh với mình ngay trên sân? Chúng ta hiểu thêm về sự bạc bẽo của nghề caddie trong môn golf.

Đúng là caddie “sát cánh” với VĐV, đến một mức độ mà hình như không có nhân vật “phụ việc” nào ở những môn thể thao khác phải, hoặc được làm. Anh ta phải thấu hiểu VĐV - từ tính tình cho đến thói quen, chiến thuật, sở trường chuyên môn. Anh ta phải hiểu rõ địa hình sân bãi; thời tiết, khí hậu... Nói đến caddie là phải nói ngay đến công việc xách bị, xách gậy... Kỳ thực, một caddie giỏi giữ vai trò lớn hơn cả một trợ lý cho VĐV. Anh ta còn là người bạn, cố vấn kỹ thuật, thậm chí là một... triết gia nữa. VĐV thường phải tham khảo ý kiến của caddie trước khi quyết định giải pháp kỹ thuật cũng như chiến thuật. Caddie “sống” cùng ngôi sao của mình, ngay trên sân golf, giữa các đối thủ thượng thặng, trước và sau từng đường bóng. Hiển nhiên, một trong những chi tiết đầu tiên người ta muốn biết, là caddie có thu nhập như thế nào, nhất là khi so sánh với VĐV “của họ”.

Jimmy Johnson (caddie của Justin Thomas) dẫn đầu về thu nhập trong mùa giải 2019/20 của PGA (502.000 USD). Người đứng thứ 20 trong danh sách này là Tim Giuliano (caddie của Richy Werenski) lãnh 183.000 USD. Lương căn bản của cả 20 “ngôi sao caddie” hàng đầu đều là 120.000 USD. Cạnh đó là tỷ lệ % trong tiền thưởng theo thành tích của VĐV. Thông thường, caddie trong hệ thống giải của PGA lãnh 10% tiền thưởng của nhà vô địch, 7% tiền thưởng của VĐV trong “Top 10”, 5% tiền thưởng của các VĐV còn lại. Không phải VĐV nào cũng có thành tích khi dự giải lớn. Vậy nên, caddie cần có lương căn bản - khoảng 2.000 đến 2.500 USD/tuần. Tất nhiên, chúng ta đang nói về dạng caddie có thu nhập cao nhất thế giới. Như thế là cao hay thấp, tùy bạn!

Khi VĐV chọn caddie, họ chỉ “nói miệng” nói miệng với nhau. Có nghĩa, caddie có thể “bị đuổi việc” bất cứ lúc nào. Một đường bóng hỏng bất chợt cũng có thể khiến caddie lo lắng rồi. VĐV có “giận cá chém thớt”, có đổ lỗi cho mình khi thất bại? Có nên nói gì, hoặc không nói gì, với anh ta, trong hoàn cảnh ấy? Tiền chia theo thành tích thì, trong phần lớn trường hợp, cũng như tiền “boa” ở những lĩnh vực khác mà thôi. Đâu phải giải nào cũng có quy củ hoặc thông lệ rõ ràng. Còn việc không ký hợp đồng là bởi, caddie và VĐV tuy “cùng đội” theo một ý nghĩa nào đó, nhưng lại ở hai thế giới hoàn toàn khác nhau. VĐV có những chính sách, quy định riêng về biết bao vấn đề bảo hiểm (xã hội, sức khỏe...), còn caddie coi như chỉ là một nghề tự do.

Vì cái tính chất “nghề tự do” ấy, caddie phải tự bỏ tiền túi để trang trải chi phí đi lại, ăn ở... Forbes có thể nhìn vào cơ cấu giải thưởng để phán ngay thu nhập của những caddie hàng đầu, và quá ác khi những “phán xét” như vậy có phần nào đó lừa dối cảm nhận của những ai quan tâm. Thu nhập 2.500 USD/tuần ư? Nhưng đấy là công việc ổn định quanh năm, cả 52 tuần đều có giải, có việc? Và caddie được bao ăn ở, đi lại?

Giống như bao lĩnh vực khác, nhiều caddie bước vào nghề này trước tiên chỉ vì yêu golf. Thế rồi, trong công việc, một caddie “có tâm” có thể sẽ tìm ra những bài học hay trong cách sống nói chung, chẳng liên quan gì đến “cơm áo gạo tiền”. Có thêm kinh nghiệm về cách đối nhân xử thế chẳng hạn. Từ đó, hình thành một thế giới riêng cho những caddie. Dù sao đi nữa, một với niềm đam mê riêng của mình vẫn có cái hạnh phúc của sự trải nghiệm ngay trong trận đấu, mà bản thân caddie ấy thậm chí còn được tham gia ở một mức độ nào đấy.