ĐT Croatia, ông vua của trò chơi cân não

Con át chủ bài của Croatia 

Với nhiều người ngoài cuộc, loạt sút luân lưu định mệnh giống như trò chơi may rủi nhưng đối với người Croatia, nó giống như ván bài. Trong đó, kẻ nắm trong tay con át chủ bài sẽ giành phần thắng. 

Bằng một cách nào đó, người Croatia thích thú với “sự may rủi” này bởi họ luôn sở hữu những “quân bài” đáng sợ. Trên đất Nga 4 năm trước, Croatia sở hữu Danijel Subasic bắt phạt đền thiện nghệ. Còn tại giải đấu năm nay, thủ thành Dominik Livakovic trở thành “ông thần giữ đền” không thể tuyệt vời hơn.

“Những quả phạt đền giống như trò chơi xổ số, nhưng hôm nay chúng tôi đã có Livakovic thật tuyệt vời. Anh ấy cho thấy sự tự tin và chất lượng”, HLV Zlatko Dalic chia sẻ sau trận đấu với Brazil. Vị chiến lược gia này nhắc đi nhắc lại thông điệp: “Lịch sử sẽ lặp lại”. Quả thật, Croatia đang vẽ lại hành trình kỳ diệu tại World Cup 2018. 

Ở giải đấu đó, Croatia đã lần lượt vượt qua Đan Mạch rồi Nga ở vòng 1/8 và tứ kết sau loạt đấu súng. Kịch bản ấy lặp lại giống hệt trên đất Qatar. Họ đã sử dụng cách tương tự để khiến Nhật Bản và Brazil ôm hận. Giờ đây, Croatia đáng sợ tới mức, bất kỳ đội bóng nào cũng e dè nếu phải “đấu súng” với họ.

Một ngày trước trận đấu với Nhật Bản ở vòng 1/8, HLV Dalic cho các cầu thủ Croatia tập sút phạt đền. Những gì Livakovic thể hiện khiến ông phải kinh ngạc. Thủ môn này liên tiếp cản phá cú sút 11m từ chính đồng đội, những người vốn là bậc thầy sút phạt đền. Do đó, việc người gác đền này cản phá liên tiếp phạt đền trước Nhật Bản hay Brazil không làm ông “mắt tròn mắt dẹt”.

Có nhiều nguyên nhân để lý giải về sự vững vàng của ĐT Croatia. Tinh thần bất diệt là một trong những yếu tố quan trọng. Croatia là dân tộc kiên cường sau khi trải qua cuộc nội chiến. Nhiều cầu thủ trong thế hệ của ĐT Croatia hiện nay (tiêu biểu là Modric) đã chiến đấu với tử thần, trong làn mưa bom bão đạn. 

Dưới sức ép khủng khiếp, người ta vẫn thấy ánh mắt của những ngôi sao Croatia ánh lên vẻ sắc lẹm. Chẳng có điều gì lung lay được đôi mắt ấy. Nó giống như ánh mắt của kẻ săn mồi, đủ sức khiến những kẻ yếu tim phải run rẩy.

Có một lý giải khác, đó là việc Croatia đã quen với những loạt “đấu súng”. Giải VĐQG Nam Tư được thành lập vào năm 1992, bao gồm cả những CLB Croatia. Giải đấu này có luật lệ đặc biệt. Các loạt sút luân lưu được tiến hành ngay trong từng trận đấu (nếu có kết quả hòa). Đội chiến thắng sẽ có 2 điểm và đội thua nhận 1 điểm. Vì lẽ đó, từ lâu, người Croatia đã ý thức được việc luyện sút phạt đền và rèn luyện tâm lý khi bước lên chấm 11 mét sinh tử.

Nghệ thuật tâm lý trên chấm phạt đền

Tỷ lệ chiến thắng trong loạt sút luân lưu không bao giờ là 50-50. Kẻ có tâm lý tốt hơn đương nhiên sẽ có tỷ lệ thắng cao hơn. Livakovic không phải tìm đâu xa để tìm được người thầy hướng dẫn anh cách làm chủ ở những quả sút luân lưu. Cố vấn cho Livakovic hiện nay là Danijel Subasic, một trong những thủ thành bắt phạt đền tốt nhất lịch sử World Cup.

Họ thân thiết nhau tới mức Livakovic có thể “quấy rầy” Subasic bất cứ lúc nào. 4 năm trước, Livakovic ngồi dự bị chứng kiến Subasic trở thành người hùng trên chấm phạt đền. Còn giờ đây, Subasic đã rút về hậu trường để trợ giúp người đàn em. Chia sẻ về bí quyết bắt phạt đền, Livakovic lý giải: “Tôi nghĩ nó phụ thuộc nhiều vào cảm giác cũng như phân tích đối thủ khi thực hiện phạt đền”.

Nói thì đơn giản như vậy nhưng không phải ai cũng làm chủ tình huống tốt như Livakovic. Vị trí thủ môn rất quan trọng bởi đôi khi những pha cản phá của họ cũng mang tới hiệu quả không thể ngờ tới về tâm lý.

HLV Dalic không có bản danh sách cố định. Để ý thấy chỉ có một cầu thủ có tên ở cả 2 loạt sút luân lưu trước Nhật Bản và Brazil, đó là Vlasic. Còn lại, ngay cả Luka Modric cũng bị rút khỏi sân ở trận gặp Nhật Bản. Ông cho rằng điểm tựa từ Livakovic rất quan trọng: “Tất cả những tình huống khó xử, mọi nỗi sợ hãi đều được giải quyết nhờ Livakovic”.

Các nhà tâm lý học từ lâu đã bị mê hoặc bởi nghệ thuật tâm lý từ những quả phạt đền. Có một số nghiên cứu lý giải sự thành công của Croatia được xây dựng thế nào. Trong đó, có thể kể đến lý thuyết “quả cầu tuyết”. Theo đó, nghiên cứu cho thấy các đội từng thắng ở hai lần đá luân lưu liên tiếp sẽ có tỷ lệ thành công 89%. Ở chiều ngược lại, đội thua hai lần sút liên tiếp chỉ đạt tỷ lệ thắng 57% ở loạt sút kế tiếp. Nói cách dễ hiểu, Croatia liên tiếp thắng ở loạt sút luân lưu nhờ hiệu ứng thành công họ tạo ra trong quá khứ.

Cứ thế, Croatia lầm lũi bước vào vòng bán kết theo cách không ít người cảm thấy “ngán ngẩm”. Liệu chăng, ĐT Argentina có phải là nạn nhân tiếp theo của họ?