Đội tuyển Đức vô địch EURO 1972, ngay khi họ xuất hiện lần đầu tiên ở giải đấu này. Và ngay giải đấu lớn kế tiếp (World Cup 1974), Đức trở thành đội tuyển đầu tiên trong lịch sử vô địch World Cup khi đang giữ chức vô địch EURO. Câu chuyện nói lên điều gì?
Giống như Cúp C1 châu Âu ngày xưa (phân biệt với Champion League bây giờ), VCK EURO ngày xưa là đấu trường cao ngất, chỉ dành cho những đội mạnh thật sự. Được dự giải đã là quá vinh dự rồi. Đã góp mặt thì ai cũng đủ tư cách đăng quang. Nottingham Forest chỉ cần 1 lần giành quyền tham dự để có… 2 lần liên tiếp đoạt Cúp C1.
Đức đã vô địch EURO 1972 thì chẳng có gì lạ khi họ vô địch World Cup 1974. Vì mặt bằng chuyên môn của World Cup 1974 sao bằng EURO 1972! Ngược lại, không thể nói đội ĐKVĐ World Cup là ứng cử viên vô địch ở kỳ EURO tiếp theo? Ngày xưa, quả là như vậy. Italia vô địch World Cup 1982 nhưng không qua nổi vòng loại EURO 1984!
Chỉ đến năm 2000, Pháp mới trở thành đội đầu tiên vô địch EURO khi đang giữ ngôi vô địch World Cup. Và đấy chính là lúc không còn “châu Âu ngày xưa” nữa. VCK EURO 2000 đã gồm đến 16 đội, làm cho việc được góp mặt ở VCK không phải là vinh quang nữa. Cúp C1 “ngày xưa” khi ấy cũng đã biến thành Champions League.
Và ngay trước khi Pháp làm nên lịch sử tại EURO 2000, thì M.U cũng đã làm nên lịch sử ở Champions League 1998/99. Đấy là CLB đầu tiên vô địch châu Âu dù không phải là ĐKVĐ, cũng không phải là đội VĐQG trong mùa bóng trước đó.
Bây giờ, dự VCK EURO, hay vòng bảng Champions League, đều không khó nữa. Rất dễ là đằng khác. UEFA phải làm cho việc này trở nên dễ dàng, để các tên tuổi lớn đương nhiên góp mặt, và UEFA bảo đảm có những núi tiền tài trợ.
Cũng là vì tiền, vì các mục tiêu chính trị nữa, FIFA giảm độ khó trong việc lấy vé dự VCK World Cup cho cả thế giới bóng đá nói chung. Hệ quả là FIFA phải “hy sinh” phần nào quyền lợi của các đội châu Âu. Giống như Champions League hoặc EURO “bây giờ”, VCK World Cup nay đã phình to, có 32 đội. Khu vực nào cũng được tăng suất dự giải, trừ châu Âu!
Bây giờ, trở thành một trong 24 đội dự VCK EURO dĩ nhiên là dễ hơn hẳn so với việc lấy một trong 13 suất của châu Âu dự VCK World Cup. Châu Âu có 14/24 đội ở VCK World Cup 1982. Và giờ là 13/32 đội ở VCK World Cup 2022. Độ khó trong việc được dự World Cup tăng lên đối với bóng đá châu Âu, trong khi bản thân bóng đá châu Âu bây giờ lại nhạt đi nhiều.
Italia gây tiếng vang tại EURO 2016, bị loại khỏi World Cup 2018, vô địch EURO 2020, và giờ lại đang đứng trước nguy cơ bị loại khỏi World Cup 2022! Đấy là trường hợp tiêu biểu, tóm gọn cho cả một sự thay đổi lớn về tương quan giữa “bóng đá thế giới” với “bóng đá châu Âu” ngày nay. Bóng đá châu Âu biến dạng và méo mó dưới sự điều hành của hai nhân vật tên là Michel Platini (Pháp) và Aleksander Ceferin (Slovenia).