Vấn đề trọng tài World Cup: Ám ảnh bất tận?

Trọng tài và bàn thắng, một chủ đề không mới, mà nhiều mùa bóng gần đây từ giải VĐQG cho đến Champions League thì trọng tài đã là tâm điểm của rất nhiều tranh cãi. Tất cả là bởi sự phát triển của công nghệ truyền hình, nhờ những tình huống quay lại không thể… chậm hơn, đã tạo điều kiện cho người xem có được cái nhìn gần gũi và chi tiết về các tình huống. Đó là sự khác biệt rất lớn với chính người trong cuộc - những vị vua sân cỏ - họ chỉ có một tích tắc quan sát để đưa ra quyết định. Bản thân như cựu trọng tài danh tiếng, Pierluigi Colina cũng thú nhận, nếu cho ông được làm lại thì ông sẽ xử lí theo hướng khác với một vài quyết định trong quá khứ.

Và World Cup 2014 - những “bóng ma” ám ảnh lại hiện về như thể là một quy luật của bóng đá theo định nghĩa “rất con người”. Nếu tại World Cup 2010, bàn thắng qua vạch vôi không được công nhận của Lampard trong trận Anh thua Đức 1-4 để lại sự phẫn nộ khủng khiếp thì câu chuyện của World Cup này là cách xử lý thiếu chính xác, thậm chí khó hiểu, của các trọng tài liên quan đến việc xác định phạm lỗi trong vòng cấm và lỗi việt vị (2 tình huống liên quan đến penalty và 2 pha bị thổi việt vị).

Về hướng giải quyết thứ nhất, tức là tranh cãi bàn thắng qua vạch vôi, UEFA đã chọn cách sử dụng thêm 2 trọng tài hai bên cầu môn (ở Champions League và Europa League), trong khi FIFA lại áp dụng công nghệ video xác định bàn thắng (ở World Cup này). Cả hai bước đột phá trên đều chưa có tình huống kiểm nghiệm để chứng minh về sự hiệu quả đặc biệt của nó.

Về chủ đề tranh cãi thứ hai, tức xác định việt vị, có nhiều sai lầm của trọng tài có thể được thấy ngay sau video quay chậm, song cũng không ít tình huống “50/50” thực sự là khó với ngay cả những người có đủ thời gian xem lại. Như BLV Đình Khải đưa ra quan điểm về bàn thắng đầu tiên của Dos Santos (phút 11) trong trận Mexico - Cameroon đêm qua: thông thường các trọng tài chọn giải pháp án toàn là không công nhận, bởi cảm giác khác nhau giữa một bàn thua phải nhận với bàn thắng được hưởng. Bàn thua (nếu oan uổng) sẽ đem đến cảm giác đau đớn hơn. Ngay cả với những chuyên gia, quan điểm của họ cũng không đồng nhất.

Giờ nói đến giải pháp, với câu hỏi đặt ra “Liệu có nên áp dụng video hỗ trợ trọng tài để loại bỏ ‘bóng ma’ việt vị?” Để trả lời, Chủ tịch FIFA, Sepp Blatter nói, chính ông từng nêu ý tưởng lên cha đẻ của các điều luật “Board” về việc cho phép các huấn luyện viên được đối chất trực tiếp với các trọng tài ở những tình huống tranh cãi nhờ video quay chậm, tuy nhiên phía Board vẫn chưa sẵn sàng chấp thuận. Lí do, họ không muốn để một trận đấu bị gián đoạn bởi những tình huống “đối chất đôi co” như thế (có thể lên đến hàng chục), và trên hết, họ không muốn biến sân cỏ của 22 người chơi dưới sự theo dõi của hàng triệu con mắt trở thành “bãi đáp của công nghệ”. Về Chủ tịch UEFA, Michel Platini, quan điểm của ông là “hạn chế công nghệ và video”.

Sự vắng bóng của công nghệ nghiễm nhiên sẽ vẫn để lại những sai lầm như đã chứng kiến, song cuối cùng xin được nhắc lại, bóng đá đã là sản phẩm của con người thì cũng nên để tồn tại dưới những định nghĩa “rất con người”. Sai lầm của trọng tài là một phần của trận đấu và tranh cãi trong bóng đá cũng là một phần của cuộc chơi. So với chúng ta, trọng tài dù có lợi thế hẳn về mặt chuyên môn, song họ vẫn chịu thiệt thòi, bởi không chỉ thời gian ngắn ngủi để đưa ra quyết định mà cả những áp lực xử lý trước 22 cầu thủ, trước hàng chục nghìn tiếng lo ó trên khán đài và hàng triệu con mắt theo dõi từ xa.

Vì thế, trọng tài - bóng đá, giai thoại này sẽ còn tiếp diễn…