Góc chiến thuật: Argentina thắng nhờ dụ được Croatia vào 'bẫy cầm bóng'

Thực ra không phải đến World Cup 2022, mối tương quan giữa khả năng cầm bóng và tỷ lệ chiến thắng mới trở thành đề tài tranh luận của giới chuyên môn. Nhưng theo dõi cái cách Morocco hạ gục Tây Ban Nha và Bồ Đào Nha, hay Croatia vượt qua Brazil, những đội thu mình, nhường bóng cho đối phương để chơi phòng ngự phản công có vẻ đang chiếm ưu thế. Và ở sân Lusail, Croatia có lẽ cũng đã chờ đợi Argentina chơi tấn công nhằm thủ vai “cửa dưới”.

Nhưng HLV Lionel Scaloni lại khiến tất cả bất ngờ. Thay vì tung ra đội hình có 3 cầu thủ tấn công như trước Mexico, Ba Lan, Australia hay thậm chí 4 như trước Saudi Arabia, Argentina đã xuất phát với sơ đồ 4-4-2. Vị trí của một cầu thủ tấn công được thay thế bằng tiền vệ Leandro Paredes và ở phía trên, Julian Alvarez đá chơi cao nhất với sự hỗ trợ của Lionel Messi.

Sự xuất hiện của tiền vệ thứ 4 đã giúp Argentina tạo ưu thế về quân số với tuyến giữa ba người của Croatia, đồng thời giúp họ giải bài toán phát triển bóng lên phía trước. Vì trong những trận trước đó, việc tiền vệ có khả năng phát động tốt nhất của Albiceleste là Enzo Fernandez có xu hướng lùi sâu, đứng ngang với các trung vệ đã buộc Messi phải giật về để làm bóng. Nhưng ngay cả khi Messi có bóng, lại có quá ít đồng đội của Leo lao lên để nhận đường chuyền và “số 10” cũng thường bị vây ráp bởi quá nhiều cầu thủ đối phương.

Saudi Arabia từng làm điều đó trong trận mở màn vòng bảng với Argentina, khi tạo ra một khối phòng ngự dày đặc ở trung lộ để phong tỏa Messi, và thành công. Nhưng trước Croatia, Leo đã không còn phải lùi về để nhận và đưa trái bóng lên phía trước. Nhờ thế, anh càng trở nên nguy hiểm trong thế trận mà HLV Scaloni giăng ra.

Thay vì cố gắng cầm bóng và tổ chức tấn công, Argentina đã dụ Croatia vào “bẫy cầm bóng” và tìm cách phá lối chơi của đối thủ. Vì chủ động nhường quyền kiểm soát bóng, họ không cần phải đuổi theo các tiền vệ Croatia, mà chỉ rình rập để cắt những đường chuyền quyết định rồi phản công chớp nhoáng. Và khả năng chuyển trạng thái cực nhanh đã trở thành điểm mấu chốt làm nên chiến thắng của Albiceleste.

Trong tình huống dẫn đến quả phạt đền mà Messi thực hiện thành công để mở tỷ số trận đấu, họ chỉ mất có ba đường chuyền để đưa bóng đến vị trí của Alvarez, người đã tận dụng rất tốt sai lầm của Dejan Lovren. Tác giả của đường chuyền cuối cùng là Fernandez còn có thừa thời gian, không gian và cả lựa chọn khi Rodrigo De Paul cũng đang lao lên bên cánh phải. Còn ở bàn thắng thứ hai, Argentina thậm chí chỉ mất hai chạm để đặt trái bóng vào đường chạy của Alvarez.

Bàn thắng thứ ba thì in đậm dấu ấn của Messi, người đã hủy hoại sự nghiệp của trung vệ trẻ Joko Gvardiol với một pha bứt tốc bên cánh phải, một cú lắc vai làm động tác giả và đường chuyền ra để Alvarez đệm bóng cận thành. Và Argentina đã đè bẹp Croatia với tỷ số 3-0, trong trận đấu mà họ chủ động nhường quyền kiểm soát cho đối thủ. Đó là chiến thuật yêu thích của HLV Jose Mourinho, người từng từng diễn giải là ông thích... ép đối thủ cầm bóng vì khi tấn công, các đội bóng đều sẽ lộ ra sơ hở.

Cục diện của trận đấu ở sân Lusail đã diễn ra theo kịch bản như vậy. Croatia cầm bóng tới 61% thời lượng, trong khi Argentina chỉ có 39%. Tuy nhiên, độ sát thương trong những pha lên bóng của đội bóng châu Âu lại giảm hẳn so với trận tứ kết gặp Brazil. Nguyên nhân là vì các cầu thủ Argentina luôn bắt chết các điểm đến của những đường chuyền quyết định của đối thủ.

Lấy Luka Modric làm ví dụ. Nhạc trưởng của Croatia đã có tới 22 đường chuyền trên 1/3 sân đối phương trong cuộc chạm trán với Selecao, nhưng chỉ có 5 đường chuyền trong 81 phút thi đấu với Albiceleste. Ngoài ra, mối liên kết giữa Modric với cánh trái cực mạnh của Croatia, nơi có sự hiện diện của Ivan Perisic và Borna Sosa cũng gần như bị cắt đứt.

Tất cả đã dẫn đến cảnh Croatia cầm bóng và tấn công trong vô vọng, trong khi mỗi pha lên bóng của Argentina đều tiềm ẩn sự nguy hiểm. Đội bóng châu Âu đã tung ra tổng cộng 12 cú dứt điểm, nhưng chỉ 2 trong số đó đi trúng đích, với hệ số bàn thắng kỳ vọng (xG) là 0,6 và không ghi nổi 1 bàn. Đó là hình ảnh hoàn toàn tương phản với khi đội bóng của HLV Zlatko Dalic ghi được 1 bàn thắng với cú sút trúng đích duy nhất trước Brazil.

Ngược lại, Argentina chỉ có 9 lần dứt điểm, nhưng 7 trong số đó hướng về khung thành của Dominik Livakovic. Albiceleste thậm chí đã có 3 bàn thắng dù hệ số xG chỉ là 2,5. Và tất cả bắt nguồn từ những tính toán xuất sắc của Scaloni, HLV trẻ nhất tại World Cup 2022 nhưng đang ngày càng cho thấy sự linh hoạt và tỉnh táo về mặt chiến thuật.