Lần này, Houllier không còn độc hành, như bài hát truyền thống của Liverpool: You’ll never walk alone. Trên thiên đường của những HLV đã có Michel Hidalgo và Robert Herbin cũng ra đi trong năm nay. Nhưng, khi mà những nỗi buồn liên tục đến, đáng ra không nên vội vàng chào đón Gérard Houllier, người đã qua đời vào sáng sớm thứ Hai, ở tuổi 73 tuổi, tại tư gia, cách Parc des Princes vài bước chân, nơi mà đối với ông, là nơi của những ước mơ và day dứt. 

Cựu HLV ĐT Pháp (1992-1993) đã trải qua một cuộc phẫu thuật động mạch chủ cách đây khoảng ba tuần, tình trạng của ông đã không ổn định kể từ hôm đó. Sau lần xuất viện đầu tiên, ông phải nhập viện lần nữa vào tuần trước, trước khi được phép về nhà vào Chủ nhật.

Ông biết, mình sẽ chỉ sống ở cõi tạm một thời gian nhất định kể từ khi phẫu thuật động mạch chủ vào ngày 13/10/2001, ngay trước trận Liverpool đụng độ Leeds tại Anfield. Houllier đã được sinh ra lần thứ hai vào ngày hôm đó, trong vòng vài phút, nhờ sự can thiệp của các dịch vụ cấp cứu và sự hiện diện của bác sĩ Abbas Rashid, người đã phẫu thuật cho ông trong 11 giờ và sau này trở thành một người bạn thân thiết của gia đình ông. 

Ông đã phải trải qua một đợt điều trị dài và khá nặng nề. Sau đó, ông đã tiếp tục nghiệp cầm quân trong mười năm, nhưng các bác sĩ đã cấm ông sau trải nghiệm cuối cùng tại Aston Villa, vào mùa 2010/11, và một cảnh báo tim nghiêm trọng khác, khiến ông phải trải qua 3 ngày điều trị đặc biệt, tại Bệnh viện Nữ hoàng Elizabeth ở Birmingham. 

Ông đã thoát khỏi lưỡi hái tử thần nhưng phải từ bỏ công tác huấn luyện, và cơn đau đó đã kéo dài hơn. Đối mặt với cơ thể yếu ớt vì căng thẳng và di truyền, ông biết mình sẽ phải trải qua một ca phẫu thuật mới... Và lần này, ông đã không qua khỏi.

Bộ tứ huyền diệu trên ghế HLV của bóng đá Pháp

Bóng đá Pháp thương tiếc một trong những HLV nổi tiếng nhất thế giới, một thành viên trong bộ tứ huyền diệu, bao gồm Arsène Wenger, Didier Deschamps và Zinédine Zidane. Gérard Houllier, đó là một định mệnh, một tầm nhìn và một trí thông minh: để lấy thước đo cho sự nghiệp hiếm có của ông, đủ để đánh giá cơ hội của một giáo viên trẻ, một cầu thủ bóng đá nghiệp dư ở Le Touquet, chuẩn bị làm giáo viên tiếng Anh ở một trường thương mại, đã trở thành HLV của ĐT Pháp và sau đó huấn luyện tại Liverpool, một trong những CLB vĩ đại nhất thế giới.

Ông là một HLV khác biệt và sáng tạo, là người hiểu biết mọi công việc trong bóng đá, ngoại trừ vai trò cầu thủ chuyên nghiệp. Sau 5 năm làm cầu thủ nghiệp dư, ông đã đến với bóng đá chuyên nghiệp bằng cách huấn luyện Noeux-les-Mines (1976-1982), tại hạng Nhì Pháp, trước khi gia nhập Lens, ở giải VĐQG Pháp (1982-1985), sau đó cống hiến cho PSG, dẫn dắt động bóng này vô địch Pháp lần đầu tiên trong lịch sử vào năm 1986. 

Rồi ông bắt đầu sự nghiệp thứ hai tại LĐBĐ Pháp (FFF), với vai trò trợ lý cho Michel Platini tại Les Bleus năm 1989, trước khi được bổ nhiệm làm HLV trưởng, vào mùa hè năm 1992, cho một cuộc phiêu lưu kéo dài mười sáu tháng được kết thúc bằng cơn ác mộng Pháp - Bulgaria (1-2), và đội bóng áo Lam bị loại tại World Cup, vào tháng 11/1993, tại sân Công viên các Hoàng tử.

Bóng đá Pháp sau này liên tục kéo ông về với buổi tối kinh hoàng đó, và lời buộc tội của ông dành cho “tội đồ” David Ginola, người đã mang lại bàn thắng cho Emil Kostadinov. Trên thực tế, ông đã nhắm vào Ginola về "tội ác chống lại sự gắn kết của cả đội" , và nói về những phát biểu gây bức xúc của ông tại Clairefontaine, trong những ngày trước trận đấu. Rồi một ngày, ông nói trên L’Equipe về những đêm mất ngủ triền miên và những năm tháng dằn vặt, day dứt khôn nguôi: “Thành thật mà nói, tôi thấy thật tàn nhẫn khi sống cuộc đời bóng đá được tóm gọn trong một mùa thu".

Nhưng ông biết cách trở lại sân cỏ, rồi trở thành nhà vô địch U18 châu Âu cùng với dàn tài năng trẻ thế hệ Henry-Trezeguet năm 1996, giữ chức GĐKT ĐT Pháp tại FFF, một chức vụ tương xứng với trí thông minh và khát khao quyền lực của ông. Sau đó là những năm tháng thành công nhất của ông với tư cách là HLV tại các CLB. Trong toàn bộ lịch sử của ĐT Pháp, và ngoại trừ Laurent Blanc ở PSG, ông là người duy nhất thành công ở CLB sau khi đảm nhiệm cương vị HLV ĐTQG, người duy nhất thực sự tái tạo lại bản thân sau thất bại trên tuyển.

Hiện đại hóa Liverpool với Gerrard, Owen và Carragher

Ông đã sống một câu chuyện tình yêu ở Liverpool, chắc chắn là đẹp nhất, từ 1998 đến 2004, với một mùa giải 2000/01 đặc biệt được đánh dấu bằng mốc son 5 danh hiệu (FA Cup, League Cup, Siêu cúp Anh, UEFA Cup và Siêu cúp châu Âu), và hơn thế nữa. Bởi vì chính ông đưa Liverpool đến thế kỷ XXI, hiện đại hóa câu lạc bộ, phát hiện Steven Gerrard, phát triển Jamie Carragher và Michael Owen, Quả bóng vàng 2001. 

Năm 2005, một năm sau khi ông ra đi, khi Liverpool đã trải qua đêm trọng đại của họ Istanbul gặp Milan (3-3, 3-2 tại loạt đá penalty), ông là người đầu tiên vào phòng thay đồ của Quỷ đỏ, trước cả Rafael Benitez, người kế nhiệm ông, để chúc mừng một đội bóng cũng là của ông, người đã từng dẫn dắt chín trong số mười một người đá chính trên sân vào đêm huyền diệu đó.

Mối quan hệ tình cảm với Liverpool luôn được giữ vững trong lần trở lại sân cỏ gây sốc của ông, vào ngày 19/3/2002, năm tháng sau khi phẫu thuật, vào buổi tối của trận đấu Champions League gặp Roma của Fabio Capello, người đã ôm ông rất lâu, trong khi The Kop, xúc động, ngạc nhiên, hát mãi tên ông như chưa từng như thế. 

Trong thời gian ông vắng mặt, The Kop đã có thói quen mang theo một biểu ngữ "Allez" (Hãy đi) bằng tiếng Pháp để nói rằng Lữ đoàn đỏ luôn nghĩ đến ông. Nhưng ông biết cái giá của sự thiếu kiên nhẫn và đam mê của mình. "Tôi đã trở lại quá sớm, ông nói. Tôi đã phải vật lộn để kết thúc mùa giải".

Cai trị phòng thay đồ bằng sức mạnh của những cuộc chuyện trò

Sau nước Anh, ông gia nhập Lyon, giúp Les Gones tăng thêm thống trị tại Ligue 1, với hai chức VĐ Pháp liên tiếp vào năm 2006 và 2007, nhưng cũng rất tiếc nuối ở Champions League (bị loại ở tứ kết rồi vòng 1/8). Vì vậy, ông đã một lần nữa trở thành một tác nhân của làng túc cầu Pháp, loại bỏ cái bóng của mùa thu 1993, tổ chức các cuộc họp báo của mình với những nguyên tắc vĩnh cửu ( "Tài năng là sự phục hồi" , hay "Một đội bóng vĩ đại không bao giờ hai lần liên tiếp”), và thống trị phòng thay đồ bằng sức mạnh của những bài nói chuyện của mình. 

Ngay cả những cầu thủ không thích ông cũng cho biết họ muốn trận đấu bắt đầu ngay lập tức khi ông kết thúc buổi nói chuyện. Một ngày nọ, một cầu thủ Lyon đã khiến ông vô cùng ngạc nhiên khi lặp lại câu nói của ông trước gương trong nhà vệ sinh của một khách sạn Novotel, ngay trước khi giới thiệu bản thân với đội. Nguyên tắc của cuộc trò chuyện, theo Gérard Houllier: “Bạn không được cầm giấy mà đọc. Bạn phải nói trong khi nhìn vào mắt mọi người ” .

Sau đó, ông trở lại vị trí GĐKT của ĐT Pháp, mà ông đã nắm giữ ở hai thời kỳ từ năm 1989-1998, rồi từ 2007-2010, thúc đẩy sự phát triển của bóng đá Pháp, thông qua tầm nhìn của ông về công tác tiền đào tạo, theo một định hướng kỹ thuật hơn, hoặc qua các cơ sở được cấp cho các cầu thủ chuyên nghiệp để lấy bằng HLV. Dẫn dắt Aston Villa (2010-2011) một quãng thời gian ngắn. 

Kể từ đó, ông phải rời xa sân cỏ, nhưng không bao giờ hết ảnh hưởng, đóng một vai trò trong sự nổi lên của hệ thống các CLB trong dải thiên hà Red Bull, từ năm 2012, từ Leipzig đến Salzburg, qua New York, đến chức danh "giám đốc thế giới của chi nhánh bóng đá", trước khi được bổ nhiệm làm cố vấn cho Jean-Michel Aulas tại Lyon, vào tháng 9/2016. Vẫn là bạn rất thân của chủ tịch đội bóng vùng Rhone, ông thực sự đóng vai trò rất quan trọng trong định hướng phát triển CLB, đào tạo trẻ và chính sách chuyển nhượng tại đây.

Ông là người của mạng lưới, đã hiểu trước bất kỳ ai khác về vị trí của HLV trong xã hội hiện đại, tầm quan trọng của giao tiếp trước công chúng (truyền thông công khai) và những ảnh hưởng ngầm. Ông tỏa sáng mà hiếm có ai bì kịp được ở lĩnh vực này và không ngần ngại tung hoành trong công việc đào tạo HLV: “Trong cuộc sống, không phải lúc nào bạn làm được điều đó cũng quan trọng. Đó là người bạn biết". Ông biết mọi người, ở mọi nơi, duy trì những mối quan hệ đó. Ông có những sai sót, giống như tất cả những người đang sống, nhưng không có số phận lớn lao nào mà không có sự ích kỷ, và thậm chí cả cái cách mà ông đột nhiên quay lại giữa câu nói, nếu ông thấy ai đó thú vị hơn trong phòng, hãy tham gia vào sự lôi cuốn và quyến rũ của mình.

Ông luôn lo lắng về hành trình của mình, có lẽ vì ông nhớ mình đến từ đâu, muốn người ta xem xét mình trên tổng thể công việc, và sợ rằng mọi người liên tục kéo ông về với một ngày của tháng 11 năm 1993 cay nghiệt ấy. Ông từng nói: "Tôi nghĩ người sẽ nhắc lại nó vào ngày tôi mất, sự kiện này".

Cảm xúc mất mát ấy đang xâm chiếm bóng đá châu Âu, trong suốt ngày thứ Hai đau thương này, và đã đi sâu vào nước Anh, nơi mà cảm giác tôn kính luôn tràn ngập. Có một ngàn lần tốt hơn để nói và ghi nhớ những gì trái tim khiếm khuyết ấy đã cống hiến cho thế giới túc cầu.