HLV Vlatko Andonovski: Người duy nhất trên thế giới 'không được phép thua'

Thất bại là gì?

Năm Vlatko Andonovski 9 tuổi, ông được dạy một trong những bài học đầu đời: thất bại là không thể chấp nhận. 35 năm đã trôi qua kể từ ngày đó. Andonovski giờ đây 44 tuổi, đã rời quê nhà Skopje, thủ đô của Bắc Macedonia để tới Mỹ làm việc. Không còn gắn bó với quê hương như trước, nhưng bài học kể từ ngày ông khoác áo đội trẻ FK Vardar vẫn hiện rõ trong tâm trí.

Là một trong những đội bóng nổi tiếng nhất của Bắc Macedonia, FK Vardar thu hút những cầu thủ giỏi nhất, trở thành môi trường cạnh tranh khốc liệt nhất cho những ai muốn nuôi mộng làm cầu thủ. Những cậu bé đang tuổi ăn tuổi lớn được dạy theo khuôn khổ như những người đàn ông trưởng thành. Vào được lò đào tạo FK Vardar đã khó, trụ lại càng khó hơn.

“Hàng ngày, những gì chúng tôi được dạy chỉ liên quan đến bóng đá. Thua 2 trận ở đội U12 cũng đồng nghĩa với việc cuốn gói khỏi CLB, đơn giản vậy thôi”, Dino Delevski kể lại với NY Times. Delevski là bạn nối khố với Andonovski từ ngày đầu đá bóng. Ở đó, không bao giờ có chuyện những ông bố bà mẹ đến xem con mình chơi bóng. Với những cậu bé như Andonovski hay Delevski, chỉ có chiến thắng hoặc bị đuổi khỏi CLB.

Quãng thời gian Andonovski gắn bó với học việc FK Vardar lên đến 10 năm. Ông không nhớ rõ mình đã thắng bao nhiêu trận, nhưng nhớ như in số lần thất bại: 2 trận. Với Andonovski, đã ra sân là phải giành chiến thắng. Phong cách thi đấu không được phép thất bại theo ông từ ngày chơi bóng chuyên nghiệp đến khi chuyển sang đá futsal và theo nghiệp huấn luyện.

Từ ngày rời Macedonia đến Mỹ, Andonovski đã luôn nghĩ đến việc trở thành HLV trong tương lai. Ghét thất bại nên người đàn ông này học mọi thứ có thể, bên cạnh kỹ năng phòng ngự tích lũy nhiều năm thi đấu thời còn làm cầu thủ. Ngoài chứng chỉ HLV bóng đá nhà nghề do LĐBĐ Mỹ cấp, Andonovski còn có bằng đào tạo thủ môn dù ông xuất thân là một hậu vệ.

Trên đỉnh thế giới

Trước khi ký hợp đồng với ĐTQG bóng đá nữ Mỹ, Andonovski nổi tiếng nhờ dẫn dắt một CLB nữ làng nhàng lọt vào vòng play-off tranh cúp vô địch Bắc Mỹ. Phương pháp huấn luyện của ông rất đơn giản: Trực diện, thẳng thắn, làm rõ vấn đề và không che giấu, o bế cầu thủ. Tiền vệ Kristie Mewis, người có gần 10 năm làm việc với Andonovski thừa nhận ông không hề khắc nghiệt nhưng hay làm mất lòng mọi người vì tính cách thẳng thắn.

Becky Sauerbrunn không làm học trò của Andonovski lâu như Mewis, nhưng cô cũng có 8 năm sát cánh và hiểu rõ ông hơn bất cứ ai. Cô nhận xét: “Kể từ ngày đầu tôi làm việc cùng ông ấy, Andonovski ngày càng yêu cầu cao hơn. Ban đầu HLV sẽ trao đi mọi thứ, làm mọi điều vì cầu thủ ngay cả khi họ chơi không như ý, nhưng giờ thì khác rồi. Andonovski giờ đây yêu cầu mỗi người phải đáp lại kỳ vọng của ông”.

Có một vài lý do dẫn đến phương pháp huấn luyện của Andonovski thay đổi theo thời gian. Thứ nhất, ông không còn là HLV ở cấp độ CLB nữa, mà là HLV trưởng đội tuyển quốc gia. Những cầu thủ ở đây không cần được dạy quá nhiều về kỹ thuật, chiến thuật hay thái độ chuyên nghiệp trong bóng đá. Thứ họ cần là một môi trường khốc liệt để phá vỡ mọi giới hạn trong quá khứ.

Những câu nói thật mất lòng của Andonovski dành cho những cầu thủ nữ không xuất phát từ việc ông coi thường hay muốn làm họ tổn thương. Trên thực tế, Andonovski làm vật để cho học trò nhận ra họ đang ở trình độ nào, có thể tiến xa đến bao nhiêu. Dưới vai trò là một người hướng dẫn, ông làm mọi thứ có thể nhằm giúp các cầu thủ chơi tốt hơn chính họ của ngày hôm qua.

Vị trí HLV trưởng đội tuyển bóng đá nữ Mỹ là chiếc ghế nóng khắc nghiệt hơn mọi đồng nghiệp ở môn bóng đá nam. Giống như tôn chỉ huấn luyện của Andonovski, HLV tại đây không được phép thất bại. Người tiền nhiệm của Andonovski đã mất việc không lâu sau khi để thua đúng 1 trong số 55 trận cầm quân. Một HLV khác, Jill Ellis bị sa thải dù bà vừa giúp đội tuyển bảo vệ thành công chức vô địch World Cup.

Andonovski hiểu rõ áp lực và kỳ vọng đặt lên vai ông lớn như thế nào ở ngày dẫn dắt đội tuyển nữ Mỹ. Không được phép thất bại, ngay cả một kết quả hòa cũng rất khó chấp nhận. Lúc nào cũng phải chứng minh sức mạnh tuyệt đối của đội tuyển Mỹ. Nói về nhiệm vụ khó khăn này, thật ngạc nhiên khi Andonovski luôn miệng nhận xét thực ra việc này cũng... dễ thôi.