Khám phá bí mật đằng sau cảm xúc của một HLV

Vì sao Diego Simeone biết làm một hành động quá khích sẽ bị ghét và ăn phạt nhưng vẫn cố làm? Tại sao Alan Pardew thích khiêu khích đồng nghiệp? Đôi khi HLV chỉ trích cầu thủ của họ trước công chúng. Tại sao họ làm vậy? Chúng ta cùng đi tìm một phần câu trả lời.

Nên nội tâm hay điên rồ?

Cảm xúc là một chất xúc tác không thể thiếu trong bóng đá. Cảm xúc khi được thể hiện đúng cách có thể đốt cháy tinh thần chiến đấu, gắn kết tập thể. Thế giới bóng đá dùng cảm xúc để định hình tính cách của một HLV, thậm chí nếu một HLV biết nhu biết cương cảm xúc đúng lúc, đó còn là một điểm cộng lớn trong quá trình làm nghề. 

Sven-Goran Eriksson là một HLV có trình độ chuyên môn tốt, nhưng đời HLV của ông lại lận đận, long đong. Trong giai đoạn cuối sự nghiệp, cựu HLV tuyển Anh phải lang bạt tận Philippines để kiếm cơm. Một trong những nguyên nhân khiến Eriksson không được nhiều CLB và cầu thủ yêu quý lại đến từ tính cách của ông: Eriksson quá ít khi thể hiện cảm xúc. Ông bị rất nhiều học trò chê bai “giống như một khúc gỗ vô hồn ngồi trên ghế huấn luyện”. 

Trái ngược với Eriksson, Diego Simeone là một quả bom cảm xúc. Chiến lược gia người Argentina luôn khiến các cameraman phải hoạt động hết công suất để ghi lại những biểu cảm độc nhất vô nhị của mình. Năm 2019, khi Atletico Madrid của Simeone ghi bàn thắng vào lưới Juventus tại Champions League, Simeone tay ôm phần hạ bộ của mình hướng về phía NHM. Đây là một trong những màn ăn mừng kinh điển và cũng mất kiểm soát bậc nhất lịch sử bóng đá. Pha ăn mừng phản cảm này đã khiến thẻ ATM của Simeone vơi đi 20.000 euro. Tiền này ông bị phạt.

Giải thích về màn ăn mừng này, Simeone rất thản nhiên nói: “Ơ kìa, tôi đã ăn mừng kiểu này từ thời còn là cầu thủ. Tôi tái hiện lại để thể hiện sự… quả cảm của cả đội”. Không hiểu sự quả cảm nào được thể hiện ra từ pha ăn mừng phản cảm đó, nhưng kệ, Simeone mà.

Simeone cũng thừa nhận rằng, ngay thời điểm hướng phần hạ bộ của mình vào đám đông khán giả, ông đã nhận thức hành động này quá sai trái và sẽ khiến mình bị phạt. Nhưng Simeone vẫn làm. Tại sao? “Tôi cần phải thể hiện cảm xúc của mình. Tôi xin lỗi nếu ai đó cảm thấy bị xúc phạm, nhưng tôi làm điều này từ trái tim mình và tôi không có ý xúc phạm ai. Bạn có biết chúng tôi đã vất vả thế nào để ghi được bàn thắng vào lưới Juventus không. Tôi chứng kiến Diego Costa như sắp ngất xỉu vì tập luyện quá vất vả. Cảm xúc của tôi dồn nén và bột phát. Toàn đội rất phấn khích”, Simeone giải thích.

Cảm xúc luôn cần được giải toả

Sự dồn nén về cảm xúc cần được giải toả. Nhà tâm lý học Jamil Qureshi, người đã từng làm việc với rất nhiều CLB Premier League như Man United, Man City, Liverpool, Chelsea khẳng định. Theo Qureshi thì cách một HLV hay cầu thủ thể hiện cảm xúc, nó thậm chí còn có thể coi là một công cụ giao tiếp hiệu quả gấp trăm lần lời nói. 

Chúng ta sẽ thấy rõ hơn thông qua cảm nhận của chính người trong cuộc. HLV trưởng ĐT Scotland, Gordon Strachan kể rằng, khi ĐT Scotland của ông chạm trán ĐT Italia của Antonio Conte năm 2016, ông từng chứng kiến Conte chỉ cho phép các cầu thủ chính thức đi vào phòng thay đồ. Conte khoá cửa phòng thay đồ, bỏ mặc những cầu thủ dự bị đứng ngoài rồi gầm lên một tiếng với uy lực không kém gì “Sư tử hống”. “Đời HLV của tôi chưa từng nghe âm thanh nào khủng khiếp như thế. Đó là tiếng hét to nhất tôi từng nghe. Nó thật sự khiến tâm lý của tôi hơi bất ổn”, Gordon Strachan kể lại. 

Song theo Jamil Qureshi thì không có bất kỳ chuẩn mực nào cho việc thể hiện cảm xúc. Không HLV nào dám nhận mình là người khôn khéo trong giao tiếp và cũng không có cách thể hiện nào đúng tuyệt đối. HLV Brad Friedel (New England) từng giúp đội bóng của mình trở lại mạch chiến thắng nhờ chiêu khích tướng. Ông thảo luận với các đồng sự và quyết định sẽ giận dữ chỉ trích một vài cầu thủ trước truyền thông. 

New England của Brad Friedel thắng trở lại, nhưng nhiều cầu thủ lại quay sang ghét ông vì đem học trò ra làm lá chắn. Vậy rốt cuộc để cảm xúc thật dẫn dắt hay hành xử theo chuẩn mực, tính toán là đúng? Không có câu trả lời chính xác. Tuy nhiên, từ khía cạnh của một NHM thì bóng đá cứ phải có cảm xúc thì mới vui được.