EURO 2020 & trái bóng lăn qua 12 quốc gia

Lịch thi đấu, kết quả, BXH EURO 2020

Phá bỏ ranh giới

“Thay vì tổ chức ngày hội ở một quốc gia duy nhất, chúng ta sẽ tổ chức một lễ hội trên toàn châu Âu vào mùa Hè 2020”, Gianni Infantino, cựu tổng thư ký UEFA và hiện là chủ tịch FIFA, nói về ý tưởng đột phá tại giải vô địch châu Âu lần thứ 16.

Năm 2020 đánh dấu cột mốc 60 năm ra đời của EURO kể từ lần đầu vào năm 1960. Một sự kiện trọng đại phải có một kỳ EURO xứng tầm. Đó là lý do UEFA không chọn một quốc gia chủ nhà (hoặc 2) như thường lệ.

Thay vào đó, sẽ có tới 12 thành phố nằm rải rác khắp châu Âu cùng đăng cai ngày hội bóng đá châu lục. Việc tổ chức ở nhiều quốc gia còn giảm gánh nặng đầu tư cơ sở hạ tầng, nếu dồn cho một nước chủ nhà trong giai đoạn kinh tế châu Âu đang sa sút. Ngoài ra, UEFA cũng muốn nối lại mối quan hệ lịch sử với các thành phố kể từ khi Cúp hội chợ (tiền thân của Europa League) ra đời vào năm 1954.

Nhưng trên tất cả, EURO 2020 truyền tải thông điệp của một châu Âu đoàn kết và thống nhất. “Bóng đá sẽ trở thành cầu nối cho các quốc gia và đưa EURO tới gần hơn với NHM trên khắp châu Âu”, chủ tịch UEFA Aleksander Eferin khẳng định. Từ ý tưởng mở rộng EURO cho các nền bóng đá nhỏ của cựu chủ tịch Michel Platini, EURO 2020 sẽ mang những trận cầu thượng đỉnh tới cả “vùng sâu vùng xa” như Azerbaijan. Baku, thủ đô thấp nhất thế giới khi nằm dưới 28 mét so với mực nước biển, sẽ tổ chức 3 trận vòng bảng và 1 trận tứ kết. 2 trận bán kết và trận chung kết đều diễn ra tại Wembley (Anh). 

Từ 19 thành phố dự thầu, UEFA đã chọn ra 13 địa điểm đăng cai nhưng sau đó loại Brussel (Bỉ) vì chậm trễ trong việc thi công cơ sở hạ tầng. Cuối cùng chỉ còn 12 sân bóng của 12 quốc gia rải rác từ Tây Âu (Hà Lan, Đức, CH Ireland, Anh, Scotland), Đông Âu (Romania, Hungary, Azerbaijan, Nga), khu vực Địa Trung Hải (Tây Ban Nha, Italia) cho tới vùng Scandinavia (Đan Mạch).

Trong số 12 thành phố đăng cai, có 8 chưa từng tổ chức một kỳ EURO (Baku, Saint Petersburg, Dublin, Copenhagen, Bucharest, Bilbao, Budapest, Glasgow). Ngoài ra có 7 quốc gia lần đầu tổ chức giải vô địch châu Âu (Azerbaijan, Đan Mạch, Hungary, Romania, CH Ireland, Nga, Scotland). Nhìn từ các sân vận động, chỉ có 2/12 đã từng hưởng bầu không khí EURO 2020 là Olimpico (Roma) và Johan Cruyff Arena (Amsterdam). Sân Wembley cũ từng đăng cai nhiều trận đấu tại EURO, nhưng từ khi xây sân mới Wembley thì EURO chưa một lần ghé qua.

Trái bóng sử dụng tại EURO 2020 do Adidas sản xuất có tên Uniforia. Một cái tên mang ý nghĩa biểu tượng cho kỳ EURO phá bỏ mọi ranh giới giữa các quốc gia, hướng tới sự đoàn kết trên toàn lục địa. “Uniforia” ghép từ hai chữ “unity” (đồng nhất) và “euphoria” (hưng phấn) nhằm ám chỉ một châu Âu thống nhất và cùng nhau tiến bộ. 

Dấu hỏi tồn tại

Một kỳ EURO đa quốc gia đang tạo ra sức nóng đặc biêt. Ngay trong đợt bán vé đầu tiên vào tháng 7/2019, UEFA đã ghi nhận con số kỷ lục 19,3 triệu lượt đặt mua. Con số này cao gần gấp đôi EURO 2016 với 11 triệu vé được đặt mua trong đợt đầu.

Riêng trận tứ kết diễn ra trên sân Saint Petersburg, có tới 81% lượng fan đặt vé là người Nga. Điều đó cho thấy người dân các nước chủ nhà háo hức thế nào với giải vô địch châu Âu. Cần biết, các đội tuyển trong 12 quốc gia đăng cai vẫn phải đá vòng loại. Nếu đoạt vé, họ sẽ có 2 trận vòng bảng được chơi trên sân nhà. Tuy nhiên nếu vào vòng knock-out, sẽ không có gì đảm bảo đội bóng đó được đá sân nhà. 

Việc EURO diễn ra rải rác ở nhiều quốc gia cũng là một cách để UEFA giảm thiểu nguy cơ khủng bố. Dù vậy, nhiều ý kiến lo ngại bầu không khí đỉnh cao của EURO sẽ bị pha loãng làm mất đi tính hấp dẫn của giải đấu. Ngoài ra, các CĐV sẽ có một kỳ EURO khó khăn nhất trong đời khi họ phải di chuyển liên tục từ nước này sang nước khác để cổ vũ đội nhà.

Phía UEFA đã đảm bảo tạo điều kiện thuận lợi nhất cho việc di chuyển của CĐV, nhưng rõ ràng EURO 2020 là một thách thức lớn về túi tiền cho NHM.  Các fan từ Anh, Đức hay Italia sẽ không khỏi do dự trước việc lặn lội sang Baku cổ vũ đội nhà. Bài học từ trận chung kết Europa League mùa trước vẫn còn nóng hổi. Sân Olympic (Baku, Azerbaijan) với sức chứa gần 70.000 người vẫn còn trống 1/3 do các fan của Chelsea và Arsenal ngại di chuyển xa xôi.

Nếu các fan bóng đá chịu tốn kém trong việc di chuyển, ăn ở thì các nước chủ nhà lại thất thu đáng kể. Do EURO 2020 san sẻ cho 12 quốc gia, mỗi thành phố chỉ tổ chức từ 3 đến 4 trận đấu. Sẽ không có một cú hích kinh tế nào cho 12 nước chủ nhà. Trong khi EURO và World Cup vốn là bàn đạp thúc đẩy phát triển kinh tế cho các quốc gia đăng cai.

EURO 2016 từng tạo ra “lực đẩy” 1,3 tỷ euro cho Pháp xét từ mọi góc độ của nền kinh tế. Đó là lý do tại sao người Đức ban đầu chạy đua đăng cai trận chung kết EURO 2020, nhưng sau đó rút lui để giành chiến thắng trong cuộc bỏ phiếu cho EURO 2024. Rõ ràng, việc Đức tổ chức cả một kỳ EURO (2024) có lợi hơn về nhiều mặt so với việc tổ chức trận chung kết EURO 2020 kèm một vài trận đấu khác.

Dù vẫn còn nhiều dấu hỏi trong khâu tổ chức, EURO 2020 vẫn là một giải đấu lịch sử của bóng đá châu Âu. Lần đầu tiên trái bóng EURO sẽ lăn tới mọi ngõ ngách của lục địa già, phục vụ NHM ở cả những nền bóng đá trung bình và nhỏ. Một châu Âu thống nhất, xóa nhòa mọi ranh giới hứa hẹn tạo ra bầu không khí lễ hội kéo dài từ Azerbaijan cho tới Đan Mạch.  

XEM THÊM

ĐT Anh chọn Italia làm 'quân xanh' trước EURO 2020

Bale phải từ bỏ đam mê ở EURO 2020

Tổng quan EURO 2020: Thành tích đối đầu giữa các đội bóng