Chiếc áo số 10 ở Barca: Vinh quang và gánh nặng

Khi số 10 là biểu tượng của sáng tạo và đỉnh cao

Tại Barcelona, chiếc áo số 10 không chỉ là con số, mà là lời khẳng định về vị thế trong đội bóng, là trái tim của lối chơi, là trung tâm sáng tạo và là người định đoạt vận mệnh trận đấu. Những người từng khoác lên mình chiếc áo này đều mang theo kỳ vọng lớn lao, và có những người đã thực sự biến nó thành huyền thoại.

Laszlo Kubala là một trong những biểu tượng đầu tiên của Barcelona thời kỳ đầu. Dù chơi trong giai đoạn mà số áo chưa cố định như ngày nay, Kubala thường xuyên xuất hiện với vai trò dẫn dắt hàng công, và ông chính là người đặt nền móng cho hình ảnh “nghệ sĩ sân cỏ” mang áo số 10 của Barca.

Thập niên 80 chứng kiến một tên tuổi lớn khoác lên mình chiếc áo số 10 của Barca. Đó là Diego Maradona. Dù chỉ gắn bó với Barca trong hai mùa giải (1982–1984), thiên tài người Argentina vẫn kịp để lại dấu ấn đậm nét. Ông mang đến phong cách chơi bóng đầy mê hoặc, khả năng kiểm soát và qua người không tưởng. Dù chấn thương và mâu thuẫn nội bộ khiến Maradona không thể đạt đến đỉnh cao tại Camp Nou như sau này ở Napoli nhưng ông vẫn được công nhận là một trong những số 10 xuất sắc nhất lịch sử của đội bóng xứ Catalunya.

Đầu những năm 90, chiếc áo số 10 lại được đặt lên vai một tài năng thiên phú khác: Hristo Stoichkov. Tiền đạo người Bulgaria có lối chơi mạnh mẽ, quyết liệt, khác hẳn vẻ uyển chuyển của Maradona, nhưng lại cực kỳ hiệu quả. Ông là nhân tố chủ chốt đưa “Dream Team” của Johan Cruyff đến chức vô địch Champions League 1992, danh hiệu Cúp C1/Champions League đầu tiên trong lịch sử Barcelona.

Romario mặc áo số 10 của Barca trong hai mùa 1993/94 và 1994/95, ở giai đoạn mà các cầu thủ chưa có số áo cố định. Ở mùa 1993/94, Baixinho chia sẻ chiếc áo số 10 với Hristo Stoichkov. Sau đó 1 năm, anh cũng chỉ là 1 trong 4 cầu thủ mặc số áo này cùng Roger Garcia, Gheorghe Hagi và Jose Mari. Bất chấp điều đó, Romario vẫn tạo ra một trong những giai đoạn thú vị nhất lịch sử Barca với đội Dream Team thời Johan Cruyff.

Người thay Romario khoác áo số 10 là Gheorghe Hagi. Ông được Barca đưa về từ Brescia, sau khi gây ấn tượng tại World Cup 1994. Nhưng khi ấy, nhạc trưởng người Romania đã 29 tuổi và bắt đầu bước sang sườn dốc bên kia của sự nghiệp. Dẫu vậy, Hagi vẫn kịp giành Siêu Cúp Tây Ban Nha ở mùa 1994/95, mùa giải mà anh và 3 cầu thủ khác thay nhau mặc áo số 10 của Barca. Sau đó, Hagi bắt đầu mất vị trí trong đội hình của HLV Johan Cruyff, và phải chuyển đến Galatasaray.

Đến cuối thập kỷ đó, Rivaldo, một “số 10 cổ điển” kiểu Brazil, tiếp tục viết tiếp hào quang của số áo huyền thoại này. Từng giành Quả Bóng Vàng năm 1999 khi khoác áo Barca, Rivaldo sở hữu chân trái kỳ ảo, khả năng ghi bàn từ xa và những pha xử lý ngẫu hứng đến siêu thực. Bàn thắng nổi tiếng bằng xe đạp chổng ngược vào lưới Valencia năm 2001 để đưa Barcelona vào Champions League là một trong những khoảnh khắc đáng nhớ nhất của Rivaldo trong màu áo Blaugrana.

Tuy nhiên, thời kỳ rực rỡ nhất của chiếc áo số 10 tại Barcelona chỉ thực sự đến khi Ronaldinho xuất hiện. Gia nhập đội bóng vào năm 2003, ngôi sao người Brazil không chỉ mang lại các danh hiệu (2 La Liga và 1 Champions League), mà còn thắp sáng Camp Nou bằng nụ cười và những pha xử lý không tưởng. Anh là nghệ sĩ sân cỏ đúng nghĩa, và là người đã truyền cảm hứng cho thế hệ tiếp theo, đặc biệt là cậu bé Lionel Messi khi đó mới 16 tuổi.

Sau khi Ronaldinho ra đi vào năm 2008, Lionel Messi chính thức tiếp quản chiếc áo số 10. Và từ đó, chiếc áo ấy gắn liền với tên tuổi của anh (Messi vẫn thường được gọi với biệt danh là M10). Messi biến nó thành một biểu tượng vĩnh cửu, một phần không thể tách rời trong lịch sử của Barcelona. 13 mùa khoác áo số 10, 672 bàn thắng, hàng chục danh hiệu lớn nhỏ, và vô số khoảnh khắc không tưởng biến Messi thành huyền thoại vĩ đại nhất lịch sử CLB, và có lẽ là vĩ đại nhất trong lịch sử bóng đá hiện đại.

Khi số 10 trở thành xiềng xích vô hình

Bên cạnh vinh quang, chiếc áo số 10 tại Barcelona cũng là một thứ gánh nặng khổng lồ. Không phải ai khoác lên số áo này cũng tỏa sáng. Và có những trường hợp bị sức nặng của di sản ấy đè bẹp.

Trước Ronaldinho, chiếc áo số 10 từng trải qua những năm tháng lạc lối. Sau khi Rivaldo rời đi năm 2002, nó được trao cho Juan Roman Riquelme, một trong những tiền vệ tài hoa nhất Nam Mỹ thời điểm đó. Nhưng tại Barcelona, Riquelme không được HLV Louis van Gaal trọng dụng, anh bị kéo ra cánh trái và không thể phát huy sở trường. Chỉ sau một mùa, Riquelme rời đi trong tiếc nuối, mang theo sự thất vọng của những người từng đặt kỳ vọng anh sẽ trở thành “số 10 tiếp theo” của CLB.

Trường hợp của Giovanni, cầu thủ người Brazil khoác áo số 10 trong giai đoạn 1996–1999, cũng phản ánh phần nào sự khó lường của chiếc áo này. Mặc dù có kỹ thuật cá nhân tốt và từng tỏa sáng trong vài trận đấu, Giovanni không bao giờ vươn lên trở thành trụ cột thực sự của đội bóng, và nhanh chóng bị lãng quên.

Ngay cả Ronaldinho, dù là một trong những biểu tượng rực rỡ nhất, cũng không thoát khỏi mặt trái của vinh quang. Những năm cuối tại Barca, phong độ của anh đi xuống do lối sống buông thả, vấn đề thể lực và động lực thi đấu giảm sút. Khi chiếc áo số 10 trở nên quá lớn, nó có thể nuốt chửng cả những nghệ sĩ tài ba nhất nếu họ không giữ được sự kỷ luật và khát vọng.

Với Messi, dù anh là biểu tượng hoàn hảo của số 10, chiếc áo cũng đồng thời biến anh thành trung tâm của mọi kỳ vọng. Áp lực từ CLB, từ người hâm mộ, từ chính bản thân, luôn đè nặng lên Messi, đặc biệt trong những năm cuối khi đội bóng sa sút. Những thất bại ở Champions League, những cuộc khủng hoảng nội bộ, sự thiếu hỗ trợ từ hệ thống lãnh đạo… tất cả khiến chiếc áo số 10 đôi khi như một “chiếc áo giáp nặng nề”. Messi từng bày tỏ cảm giác đơn độc, bị đòi hỏi quá mức và rồi rời đi trong nước mắt năm 2021.

Nhìn lại, dễ thấy rằng chiếc áo số 10 tại Barcelona luôn là con dao hai lưỡi. Nó từng chắp cánh cho những huyền thoại, nhưng cũng từng khiến những cầu thủ tài năng nhất trở thành nạn nhân của kỳ vọng và di sản. Không phải ai mặc nó cũng có thể trở thành biểu tượng. Và chính điều đó khiến nó trở thành chiếc áo vừa đáng mơ ước, vừa đầy ám ảnh trong lịch sử CLB xứ Catalunya.

Đây là trích đoạn từ bài viết "Lamine Yamal kế thừa áo số 10 của Messi, phần thưởng xứng đáng hay chiêu trò PR của Laporta?" Mời bạn đọc theo dõi bài viết đầy đủ tại đây.