Huấn luyện tennis là nghề khắc nghiệt nhất

Câu chuyện của Halep

Vòng 2 giải Pháp mở rộng 2022. Simona Halep - nhà vô địch của giải đấu vào năm 2018 và từng đoạt ngôi số 1 thế giới năm 2019, bất ngờ thua sốc Qinwen Zheng sau 3 set. Cô gái 19 tuổi người Trung Quốc dù để thua 2-6 trong set 1, nhưng sau đó hoàn toàn hủy diệt đàn chị người Romania 6-2 và 6-1 ở các set đấu kế tiếp.

Cảm thấy trách nhiệm nặng nề mà mình được giao phó đã không hoàn thành, HLV Patrick Mouratoglou đăng một bài viết lên trang Instagram cá nhân: “Halep là một nhà vô địch, thành tích của cô ấy nói lên điều đó. Tôi mong đợi mình đã có thể làm nhiều thứ tốt hơn cho Halep, và thực lòng xin lỗi những người yêu mến cô ấy”.

Bài viết gây tranh cãi, và phản ứng chung của tất cả là sự ngạc nhiên. Chưa từng có vị HLV nào nhận trách nhiệm về mình, sau khi VĐV thất bại ở một chiến dịch tầm cỡ Grand Slam. Patrick Mouratoglou - vị HLV từng làm việc với Serena Williams trong nhiều năm, là người duy nhất. 

Bản thân Halep cũng bất ngờ, và cô không đồng tình: “Vâng, tôi thực sự ngạc nhiên. Lỗi là của tôi, tôi đã không thể làm tốt hơn, không thể bình tĩnh ở thời điểm mình hoảng sợ”.

Nhưng có lý do nhất định để tin rằng, Patrick Mouratoglou có một phần trách nhiệm trong đó. Ở chiến dịch Wimbledon, HLV quần vợt chuyên nghiệp 52 tuổi này lý giải: “Có những dấu hiệu cho thấy kịch bản xấu có thể xảy ra. Nhưng cũng giống như các HLV trong bóng đá, công việc của chúng tôi là lường trước mọi thứ, lên kế hoạch cho những gì có thể xảy ra và điều chỉnh kế hoạch ấy sao cho phù hợp nhất”.

Một nghề nhiều áp lực

Trên thực tế, nghề HLV trong môn quần vợt không được đánh giá đúng mức. Sau kỳ tích US Open 2021, kiều nữ Emma Raducanu lập tức sa thải HLV Andrew Richardson. Nữ tay vợt 19 tuổi tin rằng giờ là thời điểm để cô hướng đến những mục tiêu lớn lao, cùng với một ê-kíp chuyên nghiệp. Người thầy đã gắn bó với cô trong nhiều năm bị loại bỏ khỏi kế hoạch. 

Thê thảm với nàng Sharapova xứ sở sương mù, chỉ trong vòng 1 năm qua, cô lần lượt phải thay 3 HLV mà không một ai đem lại cảm giác an toàn. Tất cả các Grand Slam trong năm 2022, Raducanu đều dừng chân ở ngay vòng 2!
Rất nhiều tay vợt đã tập luyện và thi đấu trong một thời gian dài mà không có HLV. Thông thường, đó là các tay vợt không gặt hái được thành công và gặp khó khăn về tài chính. Nhưng cũng có một số thay HLV như thay vớ, trường hợp của Raducanu là điển hình.

Vì HLV tennis là một nghề áp lực và không kém phần bạc bẽo, không ít người đã chuyển hướng sang làm BLV truyền hình. Nhưng họ chỉ chiếm một số ít, bởi nghề BLV truyền hình cũng đòi hỏi nhiều kỹ năng về sự hoạt ngôn và ngoại hình mà chỉ yếu tố chuyên môn là không đủ. Đa số chọn con đường trở thành giáo viên trong các trường trung học, đại học - công việc an nhàn hơn nhiều. Số khác coi nghề HLV tennis chỉ là công việc bán thời gian. 

Điều đáng sợ nhất với họ, đó là cảm giác bất lực trên băng ghế huấn luyện. Dù chỉ cách tay vợt mà mình dẫn dắt vài bước chân nhưng khi bước vào trận đấu, các HLV không được phép thực hiện bất cứ chỉ đạo nào về chiến thuật. HLV Patrick Mouratoglou trước khi hướng dẫn Halep, đã dạy dỗ Serena trong nhiều năm. Và chính ông từng khiến cô em nhà Williams bị phạt điểm trong trận đấu với Naomi Osaka ở chung kết US Open 2018.

Hơn nữa, các HLV quần vợt đôi khi phải hóa thân vào rất nhiều vai mà không có kế hoạch chuẩn bị. Trước khi một tay vợt di chuyển đến địa điểm thi đấu, thì vị HLV đã phải đi tiền trạm để chuẩn bị những gì tốt nhất. 

Một HLV quần vợt cũng sẵn sàng phải đóng vai người trông trẻ cho các tay vợt, một bác sỹ trị liệu, một thư ký riêng hay thiêng liêng hơn là người cha tinh thần. Khi các tay vợt giành chiến thắng, không ai ca ngợi các HLV. Nhưng nếu tay vợt đó thất bại, họ có xu hướng đổ lỗi rằng mình đang cộng tác với người thầy kém cỏi.