Luận anh hùng: Vô chiêu thắng hữu chiêu

Muốn chặt củi thì phải có củi để chặt. Muốn phá chiêu thì phải có chiêu để phá. Một người không biết võ sẽ đánh kiếm loạn xạ và đối thủ không thể đoán nổi hắn sẽ đâm chém vào đâu. Nhưng tất nhiên, người không học võ sẽ bị đánh ngã. Cao thủ mà lại tung đòn không theo chiêu thức nào, thì người có võ công tinh thâm cũng không biết cách hóa giải. Đấy chính là triết lý “vô chiêu thắng hữu chiêu” tuyệt vời mà chỉ có cao thủ đích thực như Phong Thanh Dương mới biết để dạy, cũng chỉ có loại người thông minh tuyệt đỉnh như Lệnh Hồ Xung mới dễ dàng lĩnh hội.

Bọn hào sĩ giang hồ suốt đời chỉ biết chăm bẵm tìm cho bằng được những chiêu thức tinh vi để học, rồi nghĩ mình đã tinh thông võ nghệ. Họ nào có biết rằng người sử kiếm pháp chứ không phải kiếm pháp sử người. Chiêu thức chỉ là phần chết mà người sử chiêu mới là phần sống.

Chỉ với 30 chiêu tầm thường nhất trong Hoa Sơn kiếm pháp, khi Lệnh Hồ Xung sử dụng liền lạc, thuận lẽ tự nhiên, khi không cần đánh hết chiêu thì không gượng ép, khi cần chuyển sang chiêu mới thì chuyển ngay dù chưa hết chiêu cũ, chàng đã thắng một Điền Bá Quang trên tài. Và đấy chỉ mới là bước nhập môn. Phải đánh sao cho liền lạc như nước chảy mây trôi, không có chiêu thì cứ tiện tay ra chiêu bất kỳ. Người ra chiêu động thì bọn mọt sách dùng chiêu tĩnh để hóa giải thế nào được!

Hôm nay, Pháp và Argentina gặp nhau trong trận chung kết xứng đáng nhất của World Cup 2022. Đội có Lionel Messi và đội có Kylian Mbappe đều quá xuất sắc, chẳng khác gì các cao thủ đệ nhất trong võ lâm. Giới quan sát, các nhà chuyên môn và những người trong cuộc hẳn đã suy nghĩ nát óc, tính toán trăm phương ngàn kế, xem nên dùng cách gì để Pháp hóa giải Messi, hoặc Argentina hóa giải Mbappe. Nói tóm lại thì đấy chính là vấn đề chiến thuật. Giống như kiếm pháp trong các tác phẩm võ hiệp, chiến thuật chỉ là khái niệm tĩnh. Người mới là động. Người sử chiến thuật chứ chiến thuật không sử người.

Một đội “phong trào”, đá không theo bài bản gì, thì tuy đối phương không thể bắt bài, họ cũng sẽ thua. Nhưng ở đẳng cấp của Argentina hoặc Pháp, mà đá không theo chiến thuật cụ thể nào, thì đối phương làm sao đối phó? Đấy sẽ là vấn đề của trận chung kết - trận đấu có đẳng cấp chuyên môn cao nhất tại kỳ World Cup 2022 này. Người ta đã, đang và sẽ mổ xẻ, phân tích, dự đoán chiến thuật, cách chơi của đôi bên trước khi bóng lăn. Thế rồi, không loại trừ khả năng, toàn cục sẽ được quyết định bởi một hoặc vài tình huống “vô chiêu”, không nằm trong bài bản, chiến thuật định sẵn, mà chi tiết mấu chốt là đối phương không biết nên đối phó như thế nào!

Và đấy cũng chỉ là các tình huống cao cấp, quyết định. Căn bản hơn, cứ phải đá như “nước chảy mây trôi”, hợp lẽ tự nhiên, không gò bó. Bài bản chiến thuật làm nền tảng thì dĩ nhiên là đã sẵn rồi, nhưng không gượng ép. Không gượng ép chiến thuật, thì đấy chính là giá trị “sáng tạo” trong bóng đá đỉnh cao. Hãy chờ xem, ai làm tốt hơn!