World Cup nghiêng: Chiếc bồn tiểu của Duchamp và cảm hứng của Messi

Phạm An
Từ 15:19 ngày 30-11-2022
Năm 1917, có một sự kiện quan trọng xảy ra với nghệ thuật nói riêng và triết học nói chung: Marcel Duchamp công bố tác phẩm Đài phun nước của mình trong xưởng nghệ thuật của Alfred Stieglitz ở thành phố New York. Đấy đơn giản chỉ là một… chiếc bồn tiểu bằng sứ úp ngược, ký tên ‘R.Mutt’.

R là viết tắt của Richard, tiếng lóng chỉ những kẻ hám lợi, và Mutt được cho là ám chỉ đến JL Mott Ironwork, công ty đã sản xuất ra chiếc bồn tiểu.

NGHỆ THUẬT LÀ GÌ?

Đài phun nước ngay lập tức gây chấn động, ngay cả với những nghệ sĩ tiên phong nhất bấy giờ. Nó trở thành một trong những tác phẩm nghệ thuật được thảo luận nhiều nhất thế kỷ 20. Hiệp hội các nghệ sĩ độc lập đã từ chối trưng bày vì cho rằng nó “khiếm nhã”, nhưng mọi nghệ sĩ muốn mở triển lãm đều muốn trả phí để được trưng bày nó. Trong gần một thế kỷ, nó vẫn là một tác phẩm khó hiểu. Triết gia John Passmore đã mô tả vắn tắt rằng Đài phun nước là một ‘trò nghịch ngợm đắt đỏ của thế giới nghệ thuật’.

Năm 2004, nó được bình chọn là tác phẩm quan trọng nhất của thế kỷ 20 bởi hàng trăm chuyên gia nghệ thuật tiếng tăm. Từ Andy Warhol đến Joseph Beuys và Tracey Emin, chiếc bồn tiểu đúng nghĩa đen này đã làm họ, những nghệ sĩ vĩ đại, phải xét lại các tác phẩm nghệ thuật truyền thống. Thay vì những bức tranh và tác phẩm điêu khắc, nghệ thuật đột nhiên trở thành những chiếc hộp rỗng, một cái giường chưa dọn, hoặc một bóng đèn cắm vào quả chanh.

Đài phun nước, hay bạn có thể gọi là cái bồn tiểu cũng được, của Duchamp đã giản lược sáng tạo xuống một mức độ thô sơ đáng kinh ngạc: bạn có thể tìm bất cứ thứ chổi cùn rế rách gì và tạo ra “nghệ thuật” bằng cách đặt tên cho nó. Nếu cái bồn tiểu của Duchamp cũng có thể là nghệ thuật, thì bất cứ thứ gì cũng có thể.

Nó đặt ra một nan đề thú vị: thế rốt cục thì nghệ thuật là gì, một cái bồn tiểu hay đài phun nước? Một thứ phải được dụng công, hay chỉ cần ý tưởng là đủ?

Tác phẩm Đài phun nước của Marcel Duchamp

SỰ BỐI RỐI CỦA ARGENTINA

Lúc này, số phận của Argentina ở World Cup 2022 vẫn thật sự bấp bênh. Chỉ có chiến thắng trước Ba Lan mới giúp họ thật sự tự quyết định được số phận của mình. Nhưng có một điều cũng đáng sợ không kém đang bao trùm lấy họ: sau bốn năm dưới thời HLV Lionel Scaloni, cuối cùng thì Argentina thật sự là gì? 

Ý tưởng thì ông thật sự không thiếu. Kể từ khi dẫn dắt đội tuyển Argentina, cựu tiền vệ này chưa bao giờ giữ nguyên đội hình xuất phát. Sau trận thua sốc trước Saudi Arabia ở trận ra quân, ông thay đổi luôn 5 vị trí. Dưới thời Scaloni, Argentina đã thử đủ các sơ đồ, và hệ thống lối chơi, từ ba hậu vệ đến bốn hậu vệ, từ chuyền ban nhỏ cho đến đá bóng dài, từ chơi giãn biên cho đến khai thác mạnh hành lang trong.

Nhưng bảo rằng đấy là một đội tuyển không có ý tưởng gì cũng chẳng sai. Cho đến giờ, lối chơi của Argentina vẫn chưa được định hình rõ ràng, và đến những khoảnh khắc quyết định, đội bóng này vẫn phải dựa vào Messi. Tờ The Athletic đã dùng cả một bài viết để phân tích cách Messi… đi bộ và tạo ra khác biệt ở trận thắng Mexico, thay vì mổ xẻ lối chơi của Argentina. Anh kết nối hàng công, thay đổi nhịp độ tấn công, và mang lại sự hưng phấn cho Argentina. Nói cách khác, Messi chính là lối chơi lẫn cách thức giải quyết trận đấu của Albiceleste.

Rốt cục thì sau bốn năm đục đẽo, Argentina dường như lại phải quay về vạch xuất phát: một đội bóng thiếu ý tưởng tấn công tập thể và phải dựa vào ngôi sao lớn nhất của mình để có thể vượt qua khó khăn. Bảo rằng Lionel Scaloni đã làm việc cật lực để đưa Argentina đi đến tận đây cũng đúng, nhưng cuối cùng thì những gì phản ánh trên sân lại cho thấy rằng đôi khi ông cũng như Duchamp, chỉ tạo ra nghệ thuật bằng cách ký tên lên tác phẩm.

Hôm nay, rất khó để tin rằng điều này sẽ thay đổi. Messi vẫn sẽ là cái tên đáng chú ý nhất, và Argentina sẽ lại bấp bênh như vậy: các CĐV vẫn sẽ tự hỏi mình rằng cuối cùng thì sức mạnh tập thể của đội bóng này là đài phun nước, hay chỉ là chiếc bồn tiểu?

Duchamp đã tạo ra đài phun nước chỉ bằng cách mua chiếc bồn tiểu và úp ngược nó. Messi cũng có thể làm điều đó một lần nữa, chỉ bằng một khoảnh khắc thiên tài. Nghệ thuật hay là thứ bỏ đi, lúc này, lại ở trên một lằn ranh mong manh.

Nguồn: Bongdaplus
Sử dụng tiếng Việt có dấu. Ký tự còn lại 500.

* Đăng nhập hoặc Đăng ký tài khoản để
bình luận và chia sẻ nhanh hơn

Việt Nam
Philippines
Indonesia
Iraq
Indonesia
Philippines
Iraq
Việt Nam
Bảng xếp hạng
  • A
  • B
  • C
  • D
  • E
  • F
  • G
  • H
Xem thêm
Thông tin Toà soạn

Tạp chí Điện tử Bóng đá

Tổng Biên tập:
Nguyễn Tùng Điển
Phó tổng Biên tập:
Thạc Thị Thanh Thảo Nguyễn Hà Thanh Nguyễn Trung Kiên Vũ Khắc Sơn
Địa chỉ liên hệ
Tầng 6 tòa nhà Licogi 13
Số 164 đường Khuất Duy Tiến, quận Thanh Xuân, Hà Nội

Điện thoại: (84.24)35541188 - (84.24)35541199
Fax: (84.24)35539898
Email: toasoan@bongdaplus.vn
 

x