Bóng đá liên quan đến tuổi tác: Càng sinh đầu năm, càng giỏi đá bóng

Đã có rất nhiều nghiên cứu nhấn mạnh tác động của tuổi tác vận động viên (VĐV) đến cơ hội theo đuổi sự nghiệp sau này. Một ví dụ hết sức rõ ràng là ở các cuộc thi theo lứa tuổi, những VĐV sinh vào tháng 1,2,3 có lợi thế hơn hẳn so với phần sinh vào tháng 10,11,12 cùng năm. Và trong bóng đá, điều tương tự cũng xảy đến. Những cầu thủ “không may” sinh vào những tháng cuối năm có rất ít cơ hội để đạt đến trình độ thế giới.

Dựa theo thống kê của EUROSTAT, người dân tại châu Âu có ngày sinh trải đều trong năm. Theo logic thông thường, ngày sinh của các cầu thủ cũng phải đi theo chiều hướng tương tự. Nhưng sự thật lại không phải vậy. Theo số liệu của 28.685 cầu thủ thuộc 31 giải VĐQG hàng đầu châu Âu (Bảng 1) thì những cầu thủ sinh ra trong tháng 1 nhiều gần gấp đôi so với số sinh tháng 12. Những cầu thủ sinh trong 3 tháng đầu năm cũng lên tới 30,5%, vượt hơn nhiều so với con số 19,3% của 3 tháng cuối.

Những công dân sinh trong 23 tuần đầu của năm có cơ hội trở thành cầu thủ chuyên nghiệp nhiều nhất. Ngược lại, những người sinh từ tuần thứ 33 của năm trở đi có thể tạm gác lại giấc mơ quần đùi áo số và chuyển sang một công việc khác.

Ngày sinh trung bình của một hệ thống dân số phổ thông sẽ rơi vào ngày giữa năm: 1/7. Vậy nhưng với các cầu thủ chuyên nghiệp, 13/6 mới là mức trung bình. Bảng 2 thể hiện ngày sinh trung bình của các cầu thủ đến từ các quốc gia khác nhau (ít nhất 300 người/quốc gia) thi đấu ở các giải VĐQG hàng đầu châu Âu kể từ năm 2009.

Dễ dàng nhận thấy sự mất cân đối trong cơ cấu ngày sinh trung bình của các cầu thủ. Thổ Nhĩ Kỳ khác biệt lớn nhất khi chỉ số này sớm đến gần 1 tháng so với ngày sinh trung bình của một công dân điển hình. Xu hướng cầu thủ liên quan đến ngày tháng năm sinh cũng đặc biệt mạnh mẽ ở Nga và Ukraine.

Cũng tại Bảng 2, Anh thu hút sự chú ý khi là quốc gia duy nhất có ngày sinh trung bình của cầu thủ không nằm trong nửa đầu của năm. Tuy nhiên, sự khác biệt này có thể được giải thích như sau. Ngày sinh “khóa sổ” của một lớp học bóng đá tại Anh là 1/9, thay vì 1/1 như các quốc gia khác.

Ví dụ: Khóa học của các cầu thủ 6 tuổi năm 2014 sẽ lấy các ứng viên có ngày sinh từ 2/9/2008 đến 1/9/2009. Những cầu thủ sinh ra trước đó của năm 2008 sẽ tham gia khóa học của năm 2013.

Thêm một sự liên quan đáng chú ý nữa là mức độ ảnh hưởng của ngày sinh chỉ tác động mạnh mẽ trong giai đoạn đầu của sự nghiệp bóng đá. Khi độ tuổi của cầu thủ càng tăng, ngày sinh trung bình của các cầu thủ chuyên nghiệp tịnh tiến đến mốc 1/7 (ngày sinh trung bình của một hệ thống dân số phổ thông).